KADINLARA NASİHATLAR: TEMBİH, TENKİT VE TEHDİT ÜZERİNDEN TAHAKKÜMÜN PROPAGANDASI

Norman Fairclough, geçtiğimiz yüzyılda yaşanan toplumsal değişimle güç kullanımının daha açık formlardan daha örtük formlara evrildiğinden, bu dönüşümün dile de yansıdığından ve bu nedenle eleştirel dil farkındalığının elzem hale geldiğinden söz eder. Bu değişimler kadınlara yönelik tembih, tenkit ve tehdit söylemlerinin de örtükleşmesine yol açmıştır. Geçmişteki aleniyetin okunması, günümüzdeki örtükleşmenin arkasında nelerin olduğunun anlaşılması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışma, kadın varlığına ve bedenine geçmişte alenen yönelen istilacı söylemleri günümüzde stratejik olarak örtükleştiren eril zihniyeti ifşa edip örtükleşmenin boyutlarını karşılaştırmalı olarak ortaya koymak amacıyla 1943 yılında Arif Bolat Kitabevi tarafından yayınlanan Dişikuş serisindeki cinsiyetçi göstergeleri ele almaktadır. Seride kadınları “ıslah etmeye” yönelik söylemler çok boyutlu bir algı yönetiminin üzerine kurulu olup, kullanılan manipülatif argümanlar bu çalışmada feminist bir okuma üzerinden ikna ve propaganda yöntemleri olarak değerlendirilmekte ve safsata kavramı kapsamında tanımlanmaktadır. Öte yandan, bu çalışmanın bütüncesini oluşturan seride olduğu gibi çoğul okumalara açık metinlerin çeviri amacına yönelik okunması söz konusu olduğunda, metinlerin açık ve örtük evrenlerinin, bu evrenlerin açıldığı çoğul anlamlama eksenlerinin ve metinlere yine açık ya da örtük olarak işlenmiş olan üslubun farklı eleştirel perspektiflerden çözümlenmesinin bütünlüklü bir aktarım için önemli olduğuna değinilmektedir. Çalışmanın sonucunda, her çeşit dilsel ve toplumsal kurguyu algılama ve onlara direnme noktasında eleştirel okumanın önemi vurgulanmaktadır.

___

  • Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cemil-cahit-cem (Erişim: 29.12.2021).
  • Alatlı, Alev. 2001. Safsata Kılavuzu. İstanbul: Boyut.