ESKATOLOJİ VE DİN EKSENİNDE KIYAMETE DAİR ANLATILAR

Dünyanın nasıl vücuda geldiğini araştıran insanoğlu bir yandan da kendinin ve dünyanın sonunu merak etmiştir. Cevaplarını bulamadığı sorular karşısında aciz kaldığında bazen dinlere bazen de mitolojilere sığınmıştır. Mitoloji ve din çoğu zaman insanın sorularının cevabı olmuştur. Dünyanın sonuna dair cevap bekleyen sorular vardır. Bu soruların cevaplarını veren mitolojik anlatı türü eskatoloji olarak adlandırılır. Makalemizde kıyamete dair dini anlatıların ve eskatolojik anlatıların benzeşim noktaları tespit edilmeye çalışılacaktır. Böylece din ve mitoloji kavramlarının birbirine yakınlıkları veya uzaklıkları ortaya çıkmış olacaktır. Mitoloji ve din kavramları sürekli bir etkileşim içinde olmuştur. Zaman zaman din mitolojik anlatılardan alıntı yapmış, zaman zaman da mitoloji dinin içeriklerini iktibas etmiştir. Bu etkileşim günümüze kadar sürmüştür. Din ve mitoloji insan hayatının her yönünde karşımız çıkan iki kutsal örgüdür. Bu bakımdan din ve mit hemen her insan için kutsalı temsil eder. Din insanların manevi boyutudur. Mit ise insanların kültürel mirasının bir ürünüdür. Mitlerden yola çıkarak, kültürün eski zamanlardaki haliyle bugünkü durumu karşılaştırılabilir. Böylece bugünle eski arasında ilişki kurulabilir. Toplumun dünyaya ve olaylara bakış açısı ve o toplumun karakteri anlaşılabilir. Din ve mit araştırmalarının temel argümanlarından biri de budur. Din ve mitoloji araştırmalarının temelinde yatan diğer bir sebep ise her ikisinin de birçok insanın hayatına yön verebilme kabiliyetidir. En modern insan bile kendince kutsal gördüğü amillerin etkisinden çıkamaz. Din ve mit de kutsal görülen en önemli amillerdendir.

___

  • Bayat, F. Türk Mitolojik Sistemi: C.1. Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi, 2. Basım, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2007.
  • Beydili, Celal, Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. Yurt Yayınları, Ankara, 2015.
  • Bursevî, İsmail Hakkı Rûhu’l-Beyân fi-Tefsiri’l-Kur’ân, Erkam Yay. İstabul,2013