Suudi Arabistan'da Şii Sorunu

Suudi Arabistan’da yaşayan Şii azınlık, ülkenin kuruluşundan (1932) bu yana ayrımcılığa maruz kalmıştır. 1990’ların başında Suudi Krallığı mezhepler arası ilişkilerin geliştirilmesi için bazı adımlar atmış ama bunlar sınırlı kalmıştır. ABD’nin Irak’ı işgali ise bölgede Şiilerin tutkularını ve Sünnilerin şüphelerini güçlendiren etkiler yapmıştır. Mevcut tabloda Şiilerin Suudi Arabistan’daki kırılgan durumu daha fazla önem kazanmıştır. Bu çalışmada, Şiiliğin Suudi Arabistan’da siyasal bir kimlik olarak gelişme süreciyle bunun çatışmacı bir süreç içinde gelişmesi ele alınacak ve Şii siyasetinin günümüzdeki dinamikleri değerlendirilecektir. Çalışmada yine, Şiilerin günümüzde Suudi Arabistan’da hangi sorunlarla karşı karşıya oldukları araştırılarak, Sünni-Şii ilişkilerinin geleceği değerlendirilmeye çalışılmakta ve bazı tavsiyelerde bulunulmaktadır.

The Shiite Question in Saudi Arabia

The Shia minority residing in Saudi Arabia have been subject to discrimination since the founding of the state in 1932. During early 1990’s, the Saudi Kingdom took some steps to improve inter-secterian relationships, yet they were quite limited. The US invasion of Iraq has strengthened Shia ambitions and Sunnite doubts in the region. In the current situation, the fragile situation of the Shias’ in Saudi Arabia has gained more significance. In this study, the development of Shiism in Saudi Arabia as a political identity through a process marked by clashes, and the dynamics of Shia politics in our day will be evaluated. Furthermore, the study attempts to make assessments on the future of the Sunnite-Shia relationship by trying to sort out which problems Shias’ encounter in Saudi Arabia and, finally tries to make recomendations in this connection.

___

Al-Rasheed, Madawi, A History of Saudi Arabia, New York, Cambridge University Press, 2001.
Bahrain’s Sectarian Challenge, 6 Mayıs 2005, http://www.crisisgroup.org/ home/index.cfm?id=3404&l= 1.
Bradley, John R., “Saudi Shi’ites Walk Tightrope”, Asia Times Online, 17 Mart 2005.
Buchan, James, “Opposition in Saudi Arabia”, Niblock, T. (der.), State, Society and Economy in Saudi Arabia, Londra, St. Martin’s Press, 1982.
Can Saudi Arabia Reform Itself?, 14 Temmuz 2004, http://www.crisisgroup. org/home/index.cfm?id=2864&l=1.
Cole, Juan, Sacred Space and Holy War: The Politics, Culture and History of Shi’ite Islam, New York, I.B. Tauris, 2001.
Cordesman, Anthony H., “Islamic extremism in Saudi Arabia and the attack on al-Khobar”, CSIS, Haziran 2001.
Fandy, Mamoun, Saudi Arabia and the Politics of Dissent, New York, St. Martin’s Press, 1999.
Fuller, Graham E. ve Francke, Rend Rahim, The Arab Shi’a: The Forgotten Muslims, New York, St. Martin’s Press, 1999.
Goldberg, Jacob, “The Shi’i Minority in Saudi Arabia”, Cole, Juan ve Keddie, Nikki (der.), Shi’ism and Social Protest, New Haven, Yale University Press, 1986.
Jones, Toby Craig, Seeking a “Social Contract” for Saudi Arabia, Sonbahar 2003, http://www.merip.org/mer/mer228/228_jones.html.
Kostiner, Joseph, “Shi’i Unrest in The Shiite Question in Saudi Arabia the Gulf”, Kramer, Martin (der.), Shi’ism, Resistance and Revolution, Boulder, Westview Press, 1987.
Momen, Moojan, An Introduction to Shi’i Islam, Londra, Yale University Press, 1985.
Saudi Arabia Backgrounder: Who Are the Islamists?, 21 Eylül 2004, http://www. crisisgroup.org/home/index.cfm?id=3021, s. 11.
The Shiite Question in Saudi Arabia, 19 Eylül 2005, http://www.crisisgroup. org/home/index.cfm?id=3678&l=1.
The State of Sectarianism in Pakistan, 18 Nisan 2005, http://www.crisisgroup. org/home/index.cfm?id=3374&l=1.