SSCB Sonrası Bağımsız Türk Cumhuriyetlerinde Azınlıklar Rejimi

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, bölgede azınlıklar sorunu ortaya çıktı. Bu makalede, Türk cumhuriyetlerindeki azınlıklar rejimi incelenmiştir. Bu rejim öncelikle cumhuriyetlerde var olan azınlıkları tanıyan Sovyet geleneğini devam ettirmektedir. İkinci olarak Türk cumhuriyetlerindeki tüm azınlıklar diğer vatandaşlar gibi herhangi bir ayırım yapılmaksızın kanun önünde eşittir. Ayrıca bu genel ilke ile beraber, iç hukuk belgelerinde olduğu kadar evrensel, bölgesel ve iki taraflı antlaşmalarda da Türk cumhuriyetlerinde pozitif azınlık hakları tanınmıştır. Bu hakların yerine getirilmesinde cumhuriyetlerde herhangi bir sorun yoktur. Bununla birlikte Dağlık Karabağ’da Ermeni işgali devam etmektedir.

Post-USSR Minorities Regime in Independent Turkish Republics

After the collapse of the USSR, minority problems emerged in the region. In this article, minority regime of the Turkish Republics was examined. Firstly this regime maintains Soviet tradition which has recognized existing minorities in those Republics. Secondly all minorities in Turkish Republics like other citizens are equal before the law without any discrimination. Furthermore,along with this general principle, positive minority rights in Turkish Republics were recognized in domestic law documents as well as in universal, regional and bilateral treaties. There isn’t any problem in the Republics regarding the implementation of these rights. However, Armenian occupation in Nagorno- Karabakh maintains.

___

Armaoğlu , Fahir: 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi, 1980-1990, Cilt 2, 4. Baskı, Ankara, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1994.
Arsava , Ayşe Füsun: Azınlık Kavramı ve Azınlık Haklarının Uluslararası Belgeler ve Özellikle Medeni ve Siyasî Haklar Sözleşmesinin 27. Maddesi Işığında İncelenmesi, Ankara, AÜSBF Yayın No. 579, 1993.
Azerbaycan Respublikasının Konstitusiyası, Bakü, Azerbaycan Respublikası Milli Meclisinin Neşri, 1995.
Beyshenova , Maya: Normative-Legal Framework of Kyrgyzstan: Legislation for National Minorities, http ://www .assamblea .kg / em 16-2_1.htm
Dİkbaş , Kadir: Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, OlaylarKronolojisi, 1990-1996, İstanbul, Doğu Türkistan Kültür ve Dayanışma Derneği Yayınları No. 1, Nisan 1997.
Doğan , İlyas: “Devletler Hukukunda Siyasal Bir İlke Olarak Halkların Kendi Geleceğini Belirleme İlkesi”, Hukuki Perspektifler Dergisi, Sayı 6, Mayıs 2006.
Durdıyev , M.- Kadırov , Ş.: Dünyadaki Türkmenler (Tarihi-Demografik Sın), Aşkabat, Harp Neşriyat, 1991.
Eide , Asbjørn: “The Hague Recommendations Regarding the Education Rights of National Minorities: Their Objective”, International Journal on Minority andGroup Rights, Vol. 4, 1997.
Erol , Mehmet Seyfettin: Hayalden Gerçeğe Türk Birleşik Devletleri, İstanbul, İrfan Yayınları, 1999.
Gemalmaz , Mehmet Semih: Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, İstanbul, Beta, 1997.
Gürer , Alper - Özer , Attila: Türk Cumhuriyetleri Anayasaları, Ankara, 1999.
Gürsoy -Naskal İ, Emine: “Bağımsız Türk Cumhuriyetlerinde Dil Politikaları”, Emine Gürsoy-Naskali, Erdal Şahin (ed.), Bağımsızlıklarının 10. Yılında Türk Cumhuriyetleri Haarlem,, SOTA Yayınları, 2002.
Korkmaz , Zeynep: Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 1992.
Ogan , Sinan: Dış Politika Aracı Olarak Rusça: Türk Cumhuriyetleri Örneği, http://www.turksam.org/tr/yazilar.asp?kat1=1&yazi=804
Özcan , Sevinç A.: Bir Sovyet Mirası Rus Azınlıklar, İstanbul, Küre Yayınları, 2005.
Özdoğan , Günay Göksu: “Türk Ulusçuluğu ve Türkî Cumhuriyetler: Kuramsal ve Tarihsel Bir Yaklaşım”, Toplum ve Bilim, Sayı 62, Yaz-Güz 1993.
Packer , John: “The Content and Aim of Minority Education from the Perpective of International Instruments”, International Journal on Minority and Group Rights, Vol. 4, 1997.
Pazarcı , Hüseyin: Uluslararası Hukuk Dersleri, 2. Kitap, 3. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi, 1993.
Schlyter , Birgit N.: Language Policies in Present-Day Central Asia, MOST Journal on Multicultural Societies, Vol. 3, No. 2.
Şamsiyev , Onarbay: “Özbekistan Cumhuriyeti”, Yeni Forum Dergisi, Haziran-1994.
Terzioğlu , Süleyman Sırrı: Türkmenistan Anayasası ve Türkmenistan Mevzuatından Metinler, T.C. Dışişleri Bakanlığı TİKA Yayınları, Aşkabat, 1999.
-------------------------------------“Türkmenistan’ın Azınlıklar Konusundaki Siyaseti”, Avrasya Dosyası Türkmenistan Özel, Yaz 2001, Cilt 7, Sayı 2.
Türkmenistanın Konstitusiyası, Türkmenistan Neşriyatı, Aşkabat, 2000.
Üzbekiston Respublikasının Konstitusiyası, Üzbekiston Neşri, Taşkent, 1998.
Varennes , Fernand de: Language, Minorities and Human Rights, Martinus Nijhoff Publishers, The Hague, 1996.
http://www.unhchr.ch/html/menu3/b/a_ccpr.htm
http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=74
http://www.iea.ras.ru/topic/law/law/law-int21101994.htm
ht tp: / /convent ions .coe. int /Treaty/Commun/ChercheSig. asp?NT=157&CM=8&DF=6/9/2006&CL=ENG
http://assembly.coe.int/Documents/AdoptedText/ta05/ERES1416. htm
http://assembly.coe.int/Documents/AdoptedText/ta05/EREC1690. htm
http://www.coe.int/T/e/com/about_coe/member_states/default.asp
ht tp: / /www.echr.coe. int /ECHR/EN/Header /Basic+Text s/ Basic+Texts/Dates+of+ratification+of+the+European+Convention+o n+Human+Rights+and+additional+Protocols/