Arkeolojik Anlatı Olarak Medeniyetin Değişen Anlamı

Medeniyet kavramı en büyük içerik erozyonunu 20’inci yüzyılda yaşamıştır ve bu süreç devam etmektedir. Hiyerarşik küresel dünya sisteminde savaş gibi insanlık trajedilerinin medeniyet kavramı ile bağlantı kurularak izah edilmesi, bu kavramda itibar kaybına neden olmuştur. Bugün itibarıyla tanımlanması zor olan medeniyet kavramı değil barbarlık kavramıdır. Medeniyet ile barbarlık arasındaki sınır belirsiz hale gelmiştir. İçinde bulunduğumuz yüzyılda medeniyet kavramı içeriğinden hayli uzaklaştırılmış olsa da; etik, insani ve adil olanın tanımlanmasında temel referans olmaya devam edecektir. İnsanlık, geldiği aşamada, bugünü ve geleceği için medeniyet kavramının aslına dönüşünü daha zengin bir içerikle gerçekleştirme aciliyetiyle karşı karşıyadır. Bu içeriğin temel öğelerinden olan ahlak, hukuk, devletlerarası hiyerarşiyi tahakküme dönüştürmeyen küresel sistem ve insanı doğanın parçası olarak gören ekolojik yaklaşımlar, belirleyici olmaya devam edeceklerdir. İnsanlığın yeryüzündeki varlığının sürekliliği, medeniyete dönüş tercihiyle bağlantılı hale gelmiştir. Medeniyetlerin maddi, teknik ve değerler boyutu arasındaki seçim, yaşadığımız yüzyılın en önemli tercihi olmaya adaydır.

The Changing Meaning of Civilization as an Archeological Expression

The concept of civilization has experienced its greatest erosion of content during the 20th century and this process still continues. The explanation of certain human tragedies such as war in connection with the concept of civilization in the hierarchical global world system has damaged the prestige of this concept. As of today, it is not the concept of civilization but that of barbarism which is difficult to define. The line between civilization and barbarism has become indistinct. Although the concept of civilization has been largely detached from its content in our century, it will continue to be a main point of reference in the definition of what is ethical, human and just. Humanity, at its current state, is faced, for the sake of its today and future, with the urgent need to realize the return of the concept of civilization to its origins with a richer content. Morality, law, a global system that does not transform inter-state hieararchy into domination and ecological approaches which see humans as part of nature, all among the major components of this content will continue to be the determining factors. The continuity of human presence on earth has become connected with its preference to go back to civilization. The selection from among the material, technical and values dimension of civilizations is a candidate to be the most important choice of the century we live in.

___

  • Arafat, Ebru, “Robert Gilpin ile yapılan röportaj: Viyana Eteklerine Kadar Giden Sadece İslam Değil, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ordularıydı”, Anlayış Dergisi, No. 37, Haziran 2006, ss. 52-53.
  • Davutoğlu, Ahmet, “Küresel Çağda Medeniyet Canlanması”, Anlayış Dergisi, No.37, Haziran 2006, ss.46-51.
  • Baudin, Marianna, “Kültür:İnsanın Kendi İçine Sürgünü ve Kucak Açan Yer”, Orçun Türkay (çev.), Cogito Dergisi, No.49, Kış 2006, ss.75-86.
  • Baykara, Tuncer, Osmanlılar’da Medeniyet Kavramı ve 19.Yüzyıla Dair Araştırmalar,İzmir, Akademi Kitabevi, 1999.
  • Braudel, Fernand Uygarlıklar Grameri, Mehmet Ali Kılıçbay (çev.), Ankara, İmge Yayınları, 2001.
  • “Çin liderliğinde 15 Ülkenin Dünya Ekonomisindeki Payı G-8’e Yaklaştı” Radikal, 25 Haziran 2007.
  • Elias, Norbert, Uygarlık Süreci, Cilt 1, Ender Ateşman (çev.), İstanbul, İletişimYayınları, 2000.
  • Fârâbi, Ebu Nasr El, İdeal Devlet, Ahmet Arslan (çev.), Ankara, Vadi Yayınları, 1997.
  • Freud, Sigmund, Uygarlığın Huzursuzluğu, Barışcan, Haluk (çev.), İstanbul, Metis Yayınları, 2004.
  • Görgün, Tahsin “Medeniyet Üzerine Modern Tartışmalar”, T.D.V İslam Ansiklopedisi,Cilt 28, Ankara, Türk Diyanet Vakfı, 2003.
  • Haldun, İbn, Mukaddime,Cilt 1, Süleyman Uludağ (çev.), İstanbul, Dergah Yayınları,1991.
  • Imbusch, Peter, “Uygarlık Kuramları ve Şiddet Sorunu” Ender Ateşman (çev.), Toplum ve Bilim, No. 84, Bahar 2000, ss. 91-111.
  • Keane, John, Şiddetin Uzun Yüzyılı, Bülent Peker (çev.), Ankara, Dost Yayınları, 1998.
  • Kutluer, İlhan, “Medeniyet”, T.D.V İslam Ansiklopedisi, Cilt. 28, Ankara, TürkiyeDiyanet Vakfı, Ankara 2003.
  • Levi, Strauss Claude, Yaban Düşünce, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2005.
  • “Medeniyet Yargılanıyor”, Anlayış Dergisi, No.37, Haziran 2006, ss. 49-50.
  • Meriç,Cemil, Umrandan Uygarlığa, İstanbul, İletişim Yayınları, 1998.
  • Ortaylı, İlber, “Türkiye’de Klasik Çağın Algılanması”, SBF Dergisi, Cilt51, No.1-4, 1996, ss.371-380.
  • Özel, Mustafa, “Din Yoksa Medeniyet Yoktur”, Anlayış Dergisi, No.33, Şubat 2006, ss.41-52.
  • Sancar, Mithat, Modernlikteki Barbarlık - Uygarlıktaki Şiddet, 11 Nisan 2006, www.birikimdergisi.com/birikim/makale.
  • Sennet, Richard, Gözün Vicdanı, Habiboğlu, Süha Sert, Kurultay, Can (çev.), İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 1999.
  • Spengler, Oswald, Batı’nın Çöküşü, Scognamillo, Giovanni ve Sengelli, Nuray (çev.), İstanbul, Dergah Yayınları, 1997.
  • Stowasser, Barbara, “Medeniyetler Çatışmasını Tartışmak”, Mustafa Armağan (der.), Medeniyetler Çatışmasından Diyaloğa, İstanbul, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, 1999.
  • Toynbee, Arnold, Tarih Bilinci, Belge, Murat (çev.), İstanbul, E Yayınları, 1975.
  • Uçar, Şahin, “Sanal Medeniyet” Zaman Gazetesi, 19 Mart 2002.