Ödemişli komiser Ahmet Hamdi bey ve milli mücadele'deki rolü
İzmirde 1909da Polis memuru olarak göreve başlayan Ahmet Hamdi Bey,1912-1914 yılları ile 1916 yılında görevinden bir süre ayrı kalmıştır. İzmirde Polismemuru ve komiser olarak görev yaptığı yıllarda suçluların yakalanmasındagösterdiği başarılardan dolayı birçok kez ödüllendirilmiştir.İzmirden Denizli Polis Komiserliğine tayin edilen Hamdi Bey 25 Haziran1919da görevinden resmen ayrılarak Milli Mücadeleye katılmıştır. Mesleği ilebağlantısı kesilen Hamdi Bey, Denizlide kurulan Redd-i İlhak Heyeti Milliyesinegönüllü yazılmıştır. Hamdi Bey, bundan sonra mücadele için gönüllü toplanması veRumların şehirdeki asayişi bozmalarının önüne geçmek için yoğun bir çabaharcamıştır. Daha sonra gönüllülerden oluşan ve kendi adını taşıyan Hamdi BeyMüfrezesi ile Sarayköy önlerine gönderilmiştir.18 Haziranda müfrezesi ile Nazilli tarafına gönderilen Hamdi Bey,Yunanlıların 19-20 Haziran 1919da Nazilliden çekilmeleri sonrası, şehirdebozulan asayişi sağlamak üzere görevlendirilmiştir. Nazillide asayişi sağlayanHamdi Bey şehirdeki açlığı önlemek için Denizliden yardım gelmesini sağlamıştır. Milli Mücadele döneminde zaman zaman Aydın, Umurlu ve Köşk cepheleri ilezaman zaman da Denizlide bulunan Hamdi Bey, Denizli Olayının patlakvermesinden iki gün önce Mutasarrıf Vekili Müştak Bey ile Muğlaya gitmiştir.Muğlada kendisine Muğla Polis Teşkilatının güçlendirilmesi görevi verilmiştir.Hamdi Bey, Milli Mücadele sona erince Polis Komiserliğine resmi olarakdönmek için müracaatta bulunmuştur. Bilecik komiserliğine ataması yapılan HamdiBey Muğlada bulunan ailesini yanına almak üzere yola çıktığında anidenrahatsızlanmış ve vefat etmiştir.
Commıssar Ahmet Hamdi bey and the role he took in the national struggle
Starting his career in 1909 in İzmir as police officer, Ahmet Hamdi Efendiremained away from his duty between the years 1912-1914 and for a while in 1916.In the years while he had served as police officer and commissar in İzmir, he wasawarded many times for his success in struggling with the criminals.After he was assigned to Denizli Police Commissariat in 25 June 1919, heofficially resigned his duty to join the National Struggle. Disengaged from his duty,he joined Redd-i İlhak Heyeti Milliye as a volunteer. Then, Hamdi Bey made greatefforts to enlist volunteers and stop Rum people s attempts to disturb the peace.Afterwards he was sent to Sarayköy fronts with the battalion named after him as Hamdi Bey Müfrezesi .After he was sent to Sarayköy with his battalion in June 18th, he wascommissioned to restore the peace in Nazilli after the Greeks left in 19-20 June1919. After maintaining the order, Hamdi Bey provided assistance from Denizli toprevent starvation. Remaining in the frontiers of Aydın, Umurly and Köşk and sometimes inDenizli during the National Struggle period, Hamdi Bey went to Muğla with the ViceGovernor Müştak Bey two days before the outbreak of the Denizli Event. There hewas given the task to reinforce Muğla Police Department.After the end of the National Struggle, Hamdi Bey made an official applicationto return to Police Commissariat. After being assigned to Bilecik Commissariat,Hamdi Bey suddenly fell sick and passed away as he set out to Muğla to take hisfamily.
___
- I.Arşiv Belgeleri
- 10.05.2012 tarihli Ahmet Hamdi Beye ait Nüfus Kayıt Örneği.
- ATASE Arş. Kl:1/1 D:75 Fh:76 (37-160)
- ATASE Arş. Kl:1/9 D:87 Fh:48 (16-87)
- Komiser Ahmet Hamdi Beyin Özlük Dosyası, 14 Ağustos 1326 tarihli Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Memuriyetin Müdüriyet-i Umumiye ye İrsal Edeceği Varaka-i Mahsusiye.
- Komiser Ahmet Hamdi Beyin Özlük Dosyası, 21 Nisan 1329 tarihli Ahmet Hamdi Beyin Tercüme-i Hal Varakası.
- Komiser Ahmet Hamdi Beyin Özlük Dosyası, Aydın Vilayeti Kadro Defteri, No 21, Sayfa 54.
- Komiser Ahmet Hamdi Beyin Özlük Dosyası, Aydın Vilayeti Kadro Defteri, No 21, Sayfa 28.
- Komiser Ahmet Hamdi Beyin Özlük Dosyası, 9 Eylül 1 324 tarihli Devlet-i Aliye-i Osmaniye Tezkiresi.
- Komiser Ahmet Hamdi Beyin Özlük Dosyası, Aydın Vilayeti Polis Müdüriyetinin Emniyet-i Umumiye Müdüriyet-i Aliyesine yazdığı 21 Temmuz 1330 tarihli yazı.
- Komiser Ahmet Hamdi Beyin Özlük Dosyası, Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Memuriyet Kaleminin 7 Eylül 1330 tarihli yazısı.
- Komiser Ahmet Hamdi Beyin Özlük Dosyası, Aydın Vilayeti Polis Müdüriyetinin Emniyet-i Umumiye Müdüriyet-i Aliyesine yazdığı 3 Ağustos 1914 yazı ekinde yer alan Müsabaka Cedveli.
- II. Resmi İnternet Yayınlar
- T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, Devre II, Cilt:8/1, İçtima Senesi:2, Otuzbeşinci İçtima (12.4.1340).
- Eyüp Şahin, Şehit Komiser Ahmet Hamdi Bey, http://www.caginpolisi.com.tr/121/16-17-18.htm (Erişim Tarihi:15.05.2015)
- III.Kitaplar ve Makaleler
- AKA İsmail- GÜNAY Vehbi- TELCİ Cahit, Türk İstiklal Harbi Başında Milli Mücadele Süvari Yüzbaşı Ahmed, Akademi Kitabevi, İzmir 1993.
- AKANDERE Osman, AKCAN Erol, Milli Mücadele Döneminde Demirci Mehmet Efe ile Denizli Mutasarrıfı Faik Bey Arasındaki İlişkiler , Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu, 6-7-8 Eylül 2006, Cilt 1, Denizli 2007.
- AKER, M. Şefik Aker, İstiklal Harbinde 57.Tümen ve Aydın Milli Cidali, 105 Sayılı Askeri Mecmuanın Tarih Kısmı, (1 Haziran 1937), Cilt II.
- AKER, M. Şefik, İstiklal Harbinde 57.Tümen ve Aydın Milli Cidali, 106 Sayılı Askeri Mecmuanın Tarih Kısmı, 1 Eylül 1937, Yıl:11, Sayı:47, Cilt III, İstanbul 1937.
- AKIN, Veysi, Milli Mücadelede Sarayköy, Denizli 2001.
- AKKOYUN, Turan, İstiklal Savaşı nda Aydın Kuva-yı Milliyesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, D.E.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İzmir 1988.
- ALBAYRAK, Mustafa, Milli Mücadele Döneminde Batı Anadolu Kongreleri (17 Mart 1919 - 2 Ağustos 1920), Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara 1998.
- APAK, Rahmi Apak, İstiklal Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu, TTK yayını, Ankara 1990.
- AYBARS, Ergün, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, Zeus Kitabevi, İzmir 2005.
- AYDINEL, Sıtkı, Güneybatı Anadoluda Kuva-yı Milliye Hareketi, Kültür Bakanlığı yayını, 3.Baskı, Ankara 2002.
- AYIŞIĞI, Metin, Unutulan Soykırım: Batı Anadoluda Yunan Mezalimi, Türkler, C.15, Ankara 2002.
- BAYAR, Celal, Ben de Yazdım, Milli Mücadeleye Gidiş, Sabah Kitapları, C.8, İstanbul 1997.
- BAYAR, Celal, Ben de Yazdım , Milli Mücadeleye Gidiş, Sabah Kitapları, C.6, İstanbul 1997.
- BAYAR, Celal, Ben de Yazdım , Milli Mücadeleye Gidiş, Sabah Kitapları, C.7, İstanbul 1997.
- BİLDİRİCİ, Yusuf Ziya, Milli Mücadelede Denizli Müftüsü Ahmet Hulusi Efendinin Çalışmaları, Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu, 6-7-8 Eylül 2006, Cilt 1, Denizli 2007.
- ESKİCİOĞLU, Osman, Ahmet Hulusi Efendinin Şahsiyeti ve Faaliyeti Hakkında Bazı Tespitler, Milli Mücadelede Denizli ve Müftü Ahmet Hulusi Efendi Sempozyumu, 24-25-26 Haziran 1992, Türk Ocakları Denizli Şubesi, Denizli.
- GÖKBEL, Asaf, Milli Mücadelede Aydın, Coşkun Matbaası, Aydın 1964.
- GÜNEŞ, Günver, Yunan İşgalinin Nazilli ve Çevresinde Yarattığı Tahribat, Milli Mücadelede Nazilli Cephesi ve Önderleri, (Panel: 16 Aralık 2005), Aydın Tarih Grubu Yayını:3, Editör: Mehmet Başaran, Aydın 2006.
- HAKSES, Ali Rıza, Muğla Menteşe Büyükleri, Muğla Valiliği, İl Kültür Müdürlüğü, 1999.
- Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Yıl:4, Aralık 1955, Sayı:14. E.U. Basımevi, Ankara 1955, Vesika No:377.
- KAPTAN, Şükrü Tekin, Belgelerle Denizli, Denizli 1994.
- KOCATÜRK, Utkan, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi 1918- 1938, TTK Yayını, 2.Baskı, Ankara 1988.
- KODAL, Tahir Atatürk Döneminde Denizli (1923-1938), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 1996.
- KODAL, Tahir, Milli Mücadelede Denizli ve Önemi, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Türkiye Cumhuriyetinin 75.yılı Özel Sayısı, Cilt:XIV Kasım 1998 Sayı:42.
- KÖSTÜKLÜ, Nuri, Milli Mücadelede Denizli, Isparta ve Burdur Sancakları, Atatürk Araştırma Merkezi yayını, Ankara 1999.
- MÜFTÜLER, Lütfü, Denizli Tarihinde Önemli Bir Yer Tutan Demirci Vakası Tarihi -Turizmi ve Bütün Üniteleriyle Denizli Dergisi 1964.
- MÜFTÜLER, Lütfü, Milli Mücadelede (Aydın Cephesinin Kurucusu) Denizli Heyet-i Milliyesi, Denizli 1989.
- PEKER, Ethem, Milli Mücadele Yıllarında Denizli ve Civarındaki Kuva-yı Milliye Faaliyetleri, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Denizli 1998.
- SARIKOYUNCU, Ali, Milli Mücadelede Din Adamları I, (Ahmet Hulusi, Mehmet Rifat, Hacı Tevfik ve Abdurrahman Kamil Efendiler), Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2.Baskı, Ankara, 1997.
- SELEK, Sabahattin, Anadolu İhtilali I, Mondros Mütarekesinden Türkiye Cumhuriyetinin Doğuşuna Kadar Ulusal Savaşımızın Belgeseli, Kastaş Yayınları, İstanbul 2000.
- SELEK, Sabahattin, Milli Mücadele I, Ulusal Kurtuluş Savaşı, Örgün yayınevi, 3.Baskı, İstanbul 2002.
- Sındırgılı Süreyya (S. Örge Evren), Denizli Vakası ve Demirci Mehmet Efe, Sel yayınları, İstanbul 1955.
- SÖKMENSÜER, Cevat, Milli Mücadele Aydın Nazilli Cephesi Kahraman Subaylarımız ve Zeybekler Hatıralarım, Karınca Matbaacılık, İzmir (Basım tarihi verilmemiş)
- Süvari Yüzbaşı Ahmet, Türk İstiklal Harbinin Başında Milli Mücadele, Büyük Erkan-ı Harbiye Reisliği X. Şubesi, Ankara Matbaası, 1928.
- ŞEMSİOĞLU, Cevdet, 20.YY Başlarında Denizli, Denizli Sanatsevenler Derneği Yayınları:3, Denizli 2004.
- TEKELİ İlhan İLKİN Selim, Egedeki Sivil Direnişten Kurtuluş Savaşına Geçerken Uşak Heyet-i Merkeziyesi ve İbrahim (Tahtakılıç) Bey, TTK Yayını, Ankara 1989.
- TOKAT, Emin Aslan, Milli Mücadelede Sarayköy Hatıralarım , İstanbul 1995.
- TOKER, Tarhan, Kuvayı Milliye ve Milli Mücadelede Denizli, Denizli Sanayi Odası yayını:3, Denizli (Basım tarihi verilmemiş).
- TURAN, Mustafa, Yunan Mezalimi (İzmir, Aydın, Manisa, Denizli 1919-1923), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara 1999.
- TÜRKEŞ, Ünal, Kurtuluş Savaşında Muğla, (Cilt I ve II), Muğla İli Toplum Yapısı Araştırmaları (2), İstanbul 1973.
- TÜRKMAN, Saim, Kuva-yı Milliyenin İaşe İkmali ve Heyeti Temsiliyenin Kaynakları , Atatürk Yolu, Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, Kasım 1998, Cilt:6, Sayı:22.
- TÜTENK, Ahmet Akif, Milli Mücadelede Denizli, Denizli Öğretmen Yardımlaşma Derneği Yayın No:1, İzmir 1949.