Cengiz MUTLU

Milli mücadele sırasında Türkiye'de itilaf Devletlerince tahkik heyeti kurma çabaları

Milli Mücadele yıllarında Yunan işgali özellikle Batı Anadoluda beraberindeMüslümanlara yönelik katliamları getirmişti. Kurulan tahkikat komisyonu vehazırlanan rapor ise Türkiye açısından müspet neticeler vermemiştir. AnkaraHükümetinin güvenlik gerekçesiyle bazı Rum ve Ermenilere yönelik aldığı kararlarBatıda kendi aleyhine olan propagandayı tetiklediğinden, bu durum Batılıbaşkentlerde Türkiyede bir tahkikat komisyonu kurulması düşüncesinin doğmasınasebebiyet vermiştir. Ankara Hükümeti daha evvel kurulan müttefikler arası tahkikheyetinin bir netice vermediğini gördüğü için bir komisyonun kurulmasınıTürkiyenin içişlerine müdahale olacağı gerekçesiyle reddetmiştir.

Struggles for establishing investigation commitee by allied powers during the war of independence

During years of war of independence, Greek invasion brought the massacreagainst muslims especially in Eastern Anatolia. The established investigationcommittee and the prepared report didn't produce positive results in terms ofTurkey. As the decisions made by Ankara government against Greeks and andArmenians for security triggered the opposing propaganda in the east, this situationled to the opinion among eastern capitals that an investigation commitee had to beestablished in Turkey. Because Ankara government saw that earlier establishedinvestigation commitee among allies didn't give positives results, it rejected theestablishment of a commitee for it would have been an interference with Turkey sinternal affairs.

PDF

___

I.Arşiv Belgeleri
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
II. Gazeteler
Akşam
Hakimiyet-i Milliye
İleri
Le Temps
Peyami Sabah
The New York Times
Tevhid-i Efkar
Vakit
III. Resmi Yayınlar
TBMM Zabıt Ceridesi
TBMM Gizli Celse Zabıtları
IV. Eserler
Anadoluda Yunan Mezalimi, Garp Cephesi İstihbarat Şubesi, Ankara, 1338.
Arşiv Belgeleriyle Rum Faaliyetleri (1918-1922), Genelkurmay Yay, Ankara, 2009
Arşiv Belgelerine Göre Balkanlarda ve Anadoluda Yunan Mezalimi Gayri Müslimlere Yapılan Yunan Mezalimi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi Yay, Ankara, 1996
Balcıoğlu, Mustafa, Belgelerle Milli Mücadele Sırasında Anadoluda Ayaklanmalar ve Merkez Ordusu, YÖK, Ankara 1991.
Jaeschke, Gotthard, Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri, TTK, Ankara, 1971
Mutlu, Cengiz, Mütareke Döneminde Rum Nüfus Hareketleri (1918-1922), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2011.
Sağlamer, Kayhan, Anadolunun İşgali ve Yunan Mezalimi Hakkında Müttefikler Arası Komisyon Raporu , Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Ekim 1971
Turan, Mustafa, İstiklal Harbinde Müttefiklerarası Tahkik Heyeti Çalışmaları Raporu ve Tahkikat Neticesi , A.Ü. Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, sayı 8, Kasım 1991
Toynbee, Arnold J., The Western Question In Greece and Turkey, London, 1922
Türkiyede Yunan Fecâyii, (Yay. Haz.) Mustafa Turan, Süleyman Özbek, Zahit Yıldırım), Berikan Yayınevi, Ankara, 2003
Türkmen, Zekeriya, Belgelerle Yunan Mezalimi, Ocak Yay, Ankara, 2000