Hatay halkevi'nin faaliyetleri ve Hatay halkevi dergisi(1939-1951)

İki dünya savaşı arası dönemde Türk dış politikasında önem arz eden Hataymeselesinin çözüme erişmesinde siyasi/diplomatik mücadeleden ziyade kültürelanlamda da çaba gösterilmiştir. Nitekim Türkiyenin genelinde dokuz koldafaaliyette bulunan halkevleri, Hatayda üç kolda (1937 ile 1939 arası) çalışmalarınısürdürerek Hatayın Türkiyeye iltihakını sağlamış ve diğer halkevlerinden farklı birmisyon üstlenmiştir. Çalışmada bu farklılıklar ortaya konularak, halkevlerininHatayın Türkiyeye iltihakı sonrasındaki toplumsal dönüşümü sağlama ve millikültür yaratma yolundaki çalışmalarına analitik bir bakış açısıyla yer verilmiştir. Bu çalışmayla sıklıkla siyasal mücadele üzerine kurgulanan Hatay tarih yazımındafazlaca değinilmeyen (özellikle 1939 sonrası) halkevleri ve faaliyetleri arşivbelgeleri ışığında, döneme tanıklık edenlerin ifadeleri ve yerel basının ekseninde elealınarak literatüre katkı sağlanmak amaçlanmıştır.

Hatay people houses magazine and facilities of Hatay people houses

During the era between the two world wars, not only political/diplomatic butalso cultural efforts were made to solve 'the Hatay issue' which was important forthe foreign policiy of Turkish Government. Thus, 'people houses' ,which were activein nine branches throughout Turkey, provided adherence of Hatay to Turkey bycontinuing their mission in Hatay in three branches (1937-1939) and undertook adifferent mission from the other 'people houses'. In this study, facilities of 'peoplehouses' which were to create a national culture after the adherence of Hatay toTurkey were given place in an analytic way by putting forward these differences.With this study, under the light of archive documents of people houses , theperspectives of the witnesses and local press of the period, it is aimed to discusspeople houses and their facilities, which were not covered (especially after 1939)in the history writing process of Hatay and thus, to make contribution to theliterature.

___

  • Arşivler
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
  • BCA, 490.1.0.0, Yer no: 962.726.2.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 950.683.1.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 926.606.1.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 1038.995.1.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 1004.877.2.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 845.345.2.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no:977.787.2.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 1004.877.2.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 1126. 110.3.
  • BCA, 490.1.0.0, Yer no: 1026.951.2.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 1060.1071.1.
  • BCA, 490.01.0.0, Yer no: 1013.911.2.
  • Cumhurbaşkanlığı Arşivi
  • Cumhurbaşkanlığı Arşivi, A IV-18-c, D 74-1, F 19-21.
  • Cumhurbaşkanlığı Arşivi, A IV-18-c, D 74-1, F 21-28.
  • Cumhurbaşkanlığı Arşivi, A 4, D 74-1, F 19-51.
  • Cumhurbaşkanlığı Arşivi, A 4 18-c, D 74-1, F 21-68.
  • Resmi Yayınlar
  • TBMM Tutanak Dergisi, C9, D 9, 1951, s.637-650.
  • TBMM Zabıt Ceridesi, C.14, Devre 1, Đçtima 2, Ankara, 1958, s.24-26
  • TBMM Zabıt Ceridesi, C 3, D VI, 1939, s.430-437
  • TC Resmi Gazete, 11 Ağustos 1951, Kanun no: 5830, s.1782.
  • Gazete ve Dergiler
  • Ayyıldız
  • Cumhuriyet
  • Sabah
  • Yarın
  • Yeni gün
  • Yeniyol
  • Kitap ve Đnceleme Eserler
  • Bazantay,Pierre, La Penetraration De I’enseignement Dans le Sandjak Automene d’Alexandratte, Imprimerie Catholique, Beyrauth, 1935.
  • Çeçen, Anıl, Atatürk’ün Kültür Kurumu Halkevleri, Cumhuriyet Yayınları, Đstanbul, 2000.
  • Çelenk, Selim, Hatay’ın Kurtuluş Mücadelesi Anıları, Antakya Gazeteciler Cemiyeti, Hatay, 1987.
  • Dağıstan, Adil ve Sofuoğlu, Adnan, Đşgalden Katılıma Hatay, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2008.
  • Dilaçar, Agop, Alpin Irk, Türk Etnisi ve Hatay Halkı, CHP Matbaa, 1940.
  • Göztepe, Tarık Mümtaz, Hatay Albümü, Ülkü Matbaa, Đstanbul, 1942.
  • Kireççi, Refik, Antakya, Seçenek Ofset, Đskenderun, 1998.
  • Konuralp, Nuri Aydın, Hatay’ın Kurtuluş ve Kurtarış Mücadelesi Tarihi, Hatay Postası Gazete ve Basımevi, Đskenderun, 1973.
  • Kural Yuluğ Tekin, Osmanlı Đmparatorluğu’nun Paylaşılması, Kalite Matbaa, Ankara, 1976.
  • Melek, Abdurrahman, Hatay Nasıl Kurtuldu?, TTK, Ankara, 1991.
  • Mümtaz, Tarık, Çizgiler ve Bilgiler, Halep, 1935.
  • Oran, Baskın, Türk Dış Politikası, C.I( 1919- 1980 ), Đletişim Yayınları, Đstanbul, 2002.
  • Öcal, Hulki, Hatay Savaşı, Desen Matbaası, Ankara, 1953.
  • Özveren vd., Eyüp, Akdeniz Dünyası, Đletişim Yayınları, Đstanbul, 2006.
  • Selçuk, Hamdi, Bütün Yönleriyle Hatay’ın O Eski Günleri, Sucuoğlu Matbaa, Đstanbul, 1972.
  • Siliöz, Remzi, Hatay Đli ve Milli Mücadele Yılları, Ankara Kitapevi, Bursa, 1937.
  • Soyer vd., Şinasi, Hatay Đli Cumhuriyet Öncesi ve Sonrası Eğitim, MEB, Hatay, 1998.
  • Sökmen, Tayfur, Hatay’ın Kurtuluşu Đçin Harcanan Çabalar , TTK, Ankara, 1992.
  • Yeşilkaya, Neşe G., Halkevleri: ideoloji ve Mimarlık, Đletişim Yayınları, Đstanbul, 2003.
  • Makaleler
  • Bazantay, Pierre, “Conflic De Nationalites Au Proche-Orient, (Le Sandjak D’Alezandrette 1934-1939), Ed. Armenag Aprahamian, (Membre Du Conseil
  • National Armenien)”, La France Et La Question D’Orient, Rapport Nu. 3, http://www.haybachdban.org/Armenie-Occidentale/Departement- Interieur/Analyse/LE-SANDJAK-D-ALEXANDRETTE-Rapport- N%C2%B03.pdf s 19-24.( 04.11.2013).
  • Çağlar, H., “Resim Sergisi”, Hatay Halkevi Dergisi, Y.1, S.4, 19 Mayıs 1944
  • Elamir, Dalal Arsuzi- “Zeki al Arsuzi and Syrıan-Arab Natıonalısm In The Perıphery: The Alexandretta Crısıs Of 1936-1939”, Beırut texte und studıen, Band 96.
  • Muradoğlu, Abdullah, "Atatürk'ten Arapça Radyo Gazetesi", Yarın, (Mayıs, 2002).
  • Payaslı, Volkan, “Halkevlerinin Hatay’daki Faaliyetleri ve Hatay’ın Türkiye’ye Katılımı Sürecindeki Rolü Üzerine Bir Değerlendirme(1937-1939)” History Studies ,Volume 3/Issue 1 2011.
  • Payaslı, Volkan “Hatay’da Harf Đnkılâbı’nın Kabulü ve Yeni Alfabenin Uygulanması (1928-1938)”, Turkish Studies, Volume 6/1 Winter 2011.
  • Siliöz, Remzi, “Halkevi Teşkilatı”, Yenigün, 25 Mart 1944.
  • Soysal, Đsmail, “Hatay Sorunu ve Türk-Fransız Siyasal Đlişkileri ( 1936-1939)”, Belleten, CXLIX, S.193-195, 1986.
  • Watenpaugh, Keith “Creating Phantoms: “Zaki al-Arsuzi, the Alexandretta Crisis and The Formation of Modern Arap Nationalism in Syria”, International Journal of Middle East Studies , v. 28, n. 3 (August, 1996).
  • Sözlü Tarih Çalışması
  • Sancak Maarif Vekili Mithat Kuseyri’nin Kızı Semiramis Kuseyri ile yapılan görüşme.