MİLLİ MÜCADELE'DEN SONRA DEMİRCİ MEHMET EFE

Milli Mücadelede Aydın Cephesi Kumandanlığını Demirci Mehmet Efe üstlenmiştir. Demirci Mehmet Efe, üstlendiği bu görevi emrindeki kuvvetlerin tasfiye edilerek düzenli ordunun oluşturulduğu tarihe kadar devam ettirmiştir. İzmirin işgalden kurtarıldığı tarihe kadar gözetim altında tutulan Demirci Mehmet Efe, bu tarihten sonra memleketi olan Nazilliye yerleşmiştir. Bundan sonraki hayatını sade bir vatandaş gibi geçiren Demirci Mehmet Efe, Nazillide öldürülmek istenmiştir. Bu nedenle Nazilliden İzmire taşınmak zorunda kalan Demirci Mehmet Efe, bu kez İzmirde suikasta uğramıştır. Bu girişimden yaralı olarak kurtulan Demirci Mehmet Efe, Gazi Mustafa Kemal Atatürkten yardım istemek zorunda kalmıştır. Bu suikast girişimlerinden kurtulan Demirci Mehmet Efenin yaşadığı ikinci olay hakkında açılan afyon davasıdır. Bu dava Demirci Mehmet Efenin lehinde sonuçlanmıştır. Hayatı boyunca siyasetten uzak duran Demirci Mehmet Efe, 5 Şubat 1961 tarihinde Nazillide vefat etmiş ve askeri törenle defnedilmiştir.

DEMİRCİ MEHMET EFE AFTER THE WAR OF INDEPENDENCE

Demirci (smith) Mehmet Efe served as the commander of Aydın front during the War of Independence. Demirci Mehmet Efe carried on this duty till the date on which the forces under his command were liquidated and a regular army was constituted. Demirci Mehmet Efe, who was kept under custody until the independence of İzmir, moved to Nazilli -which was his hometown- after this date. Demirci Mehmet Efe who continued his life like an ordinary citizen after that time was intended to be killed in Nazilli. For this reason, he had to move from Nazilli to İzmir; however, he was assassinated in İzmir. Demirci Mehmet Efe who was wounded in this attempt had to ask Gazi Mustafa Kemal Atatürk for help. The second event that Demirci Mehmet Efe -who was able to keep alive after these assassination attempts- experienced was the Afyon case sued against him. This case was finalized in favor of Demirci Mehmet Efe. Demirci Mehmet Efe, who kept himself away from politics during his life, passed away on 5th of Febraury 1961 in Nazilli; and he was buried with a military ceremony.

PDF

___

1- Arşivler ve Resmi Yayınlar
ATASE Arş. (Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Arşivi)
Cum.Arş.( Cumhurbaşkanlığı Arşivi)
BCA (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi)
TBMMGCZ (Türkiye Büyük Millet Meclisi Gizli Celse Zabıtları)
TBMMCZ (Türkiye Büyük Millet Meclisi Celse Zabıtları)
2- Tetkik Eserler, Makaleler ve Diğer Kaynaklar
Akandere, Osman, Aydın Kuva-yı Milliyesi ile Heyet-i Temsiliye Arasındaki İlişkiler, Atatürk Yolu Dergisi, S.39, Mayıs 2007.
Aker, M. Şefik, İstiklâl Harbinde 57. Tümen ve Aydın Millî Cidali, Askeri Mecmua, C.III, İstanbul 1937.
Akkoyun, Turan, Aydın Kuvâ-yı Milliyesinin Bazı Faaliyetleri ve Mustafa Kemal Paşanın Teşekkürü Tarih İncelemeleri Dergisi, S.VI, İzmir 1991.
Akkoyun, Turan, Aydın Kuva-yı Milliyesinin Tasfiye Edilmesi, Tarih İncelemeleri Dergisi, S.IX, İzmir 1994.
Akşin, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, C.II, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1998.
Atatürk, Kemal, Nutuk, (1919-1927), Yayına Hazırlayan: Zeynep Korkmaz, ATAM, Ankara 2002.
Avanas, Ahmet, Milli Mücadelede Konya, ATAM., Ankara 1998.
Bayraktar, Bayram, Milli Mücadelede Denizli Olayı ATAMD., C.VIII, S.XXII, (Kasım 1991)
Cura, Bilal, Demirci Mehmet Efe, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İzmir 2004.
Daniş, Naci Sadullah Oğlu, Demirci Efeyi Anlatıyor, Demokrat İzmir, (30 Ekim 1970-Şubat 1971).
Dayı, Esin Nazilli Kongreleri, A.Ü., Erzurum 1998.
Demirayak, Sadettin, Kuva-yı Milliyenin Aydında Doğuşu, Yörük Ali Efe ve Demirci Mehmet Efenin Faaliyetleri, Tuna Ofset Matbaacılık, I.Baskı, Aydın 2007.
Esengin, Kenan Milli Mücadelede Ayaklanmalar, Kamer yayınları, İstanbul 1998.
Güralp, Şerif, İstiklal Savaşının İç Yüzü, Güncel Yayınları, İstanbul 2002.
İğdemir, Uluğ, Biga Ayaklanması ve Anzavur Olayları, TTK, Ankara 1969.
Kaya, Halit, Refet Bele. Askeri ve Siyasi Hayatı 1881-1963, Bengi Yayınları, İstanbul 2010.
Köstüklü, Nuri, Arşiv Belgeleri Işığı Altında Denizli Hadisesi Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.VII, (Konya 1996)
Köstüklü, Nuri, Milli Mücadelede Denizli, Isparta ve Burdur Sancakları, ATAM, Ankara 1999.
Özkaynak, Kemal, Efelerden Haber, CHP Basımevi, Aydın 1946.
Selek, Sabahattin, Ulusal Kurtuluş Savaşı ve Milli Mücadele, C.II, Milliyet Yayınları, İstanbul 2011.
Sındırgılı Süreyya, Denizli Vakası ve Demirci Mehmet Efe, Sel yayınları, İstanbul 1955.
Tansel, Selahattin, Mondrostan Mudanyaya Kadar, C.III, MEB, İstanbul 1991.
Tekeli- İlkin, İlhan, Selim, Egedeki Sivil Direnişten Kurtuluş Savaşına Geçerken Uşak Heyet-i Merkeziyesi ve İbrahim (Tahtakılıç) Bey, TTK, Ankara 1989.
Toy, Erol, Türk Gerilla Tarihi, Yaz Yayınları, İstanbul 2000.
Turan, Mustafa, Yunan Mezalimi, ATAM, Ankara 1999.
Türkeş, Ünal, Kurtuluş Savaşında Muğla, Yelken Matbaası, I.Baskı, İstanbul 1973.