CUMHURBAŞKANI İSMET İNÖNÜ VE MÜSTAKİL GRUP

Bu çalışma hemen hemen II. Dünya Savaşının başlayıp bittiği dönemde Türkiyede hükümetin denetlenmesi amacıyla oluşturulmuş bir organı ele almaktadır. Daha önce bu konuda yapılan çalışmalardan farklı olarak Müstakil Grup İsmet İnönünün Cumhurbaşkanlığı ile birlikte ele alınmıştır. Çünkü iç ve dış politikadaki bazı dengeler Müstakil Grubun kurulmasında etkilidir. İç politikada İsmet İnönü için Atatürkün ölümü sonrası karmaşık bir ortamda sistemin devamlılığını sağlamak, dış politikada ise Türkiyenin yanı başında bir dünya savaşı ve Türkiyenin Batılı devletler arasında bir tercih yapması söz konusudur. Bu nedenle çalışmanın birinci bölümünde Türkiyeyi dolayısıyla İsmet İnönüyü etkileyen iç ve dış politik ortam ayrıntılarıyla verilmiştir. İkinci bölümünde ise Müstakil Grubun mahiyeti ve faaliyetlerine yer verilmiştir. Çalışmada arşiv belgeleri, zabıt cerideleri, kurultay zabıtları, nizamname projesi, encümen raporu, tüzük komisyonu raporu, günlük gazeteler ve anılara başvurularak konuyla ilgili eksikliklerin giderilmesine çalışılmıştır.

President Of The Republic İsmet İnönü and Independent Group

This study deals with a body which is established with the aim of inspecting the government in Turkey in a period around the time when the 2nd World War started and finished. Distinctively from the earlier studies conducted on this subject, the Independent Group is discussed with İsmet İnönü s presidency. Because some balances in domestic and foreign policy affected the constitution of the Independent Group. The point discussed for domestic policy is, for İsmet İnönü, providing continuance of the system in a complicated environment after Atatürk s death; and for foreign policy, there was a World War in Turkey s nearby and Turkey had to make a preference among Western countries. Therefore, in the first section of the study, domestic and foreign atmosphere which affected Turkey and accordingly İsmet İnönü are presented in detail. In the second section, the nature and activities of the Independent Group are presented. In the study, in an effort to remedy the deficiencies related to the topic, archive documents, minute books, reports of council, report of bylaw commission, daily newspapers, and memories were consulted.

PDF

___

BCA 030-10-00-00-526-16.
BCA 490-0-001-000-000-267-1062.
TBMM Zabıt Ceridesi, C.3, 26.06.1939.
TBMM Zabıt Ceridesi, C.12, 26.06.1940.
TBMM Zabıt Ceridesi, C.18, 26.05.1941.
TBMM Zabıt Ceridesi, C. 24, 27.04.1942.
TBMM Zabıt Ceridesi, C. 28, 11.11.1942.
TBMM Zabıt Ceridesi, C.1, 17.03.1943.
TBMM Zabıt Ceridesi, C.20, 17.12.1945.
CHP Beşinci Büyük Kurultayında Değişmez Genel Başkan İsmet İnönünün İrat Buyurdukları Nutuk, Ankara, 29.05.1939.
CHP Beşinci Kurultayına Sunulan Nizamname Layihası Hakkında Program-CHP Nizamname Encümeni Raporu, Ulus Basımevi, Ankara, 1939.
CHP Büyük Kurultayının Olağanüstü Toplantısı Program- Tüzük Komisyonu Raporu, 10.05.1946.
Beşinci Büyük Kurultayın Tetkikine Sunulan Nizamname Projesi, Ankara, 29.05.1939.
CHP Beşinci Büyük Kurultay Zabıtları, 29.05.939- 03.06.939, Ulus Basımevi, Ankara, 1939.
Aydemir, Şevket Süreyya; İkinci Adam, (1938-1950), C.2, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2009.
Ahmad, Feroz; Modern Türkiyenin Oluşumu, İstanbul, Kaynak Yayınları, 2007.
Bila, Hikmet; CHP Tarihi (1919-1979), Doruk Matbaacılık Sanayii, Ankara, 1979.
Esmer, Ahmet Şükrü; Sander, Oral; Olaylarla Türk Dış Politikası, Siyasal Kitabevi, Ankara, 1996.
Giritlioğlu, Fahri; Cumhuriyet Halk Partisinin Doğuş Safhası C. 1, 1. Kısım, Türk Siyasi Hayatında Cumhuriyet Halk Partisinin Mevkii, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1965.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi (1939-1945) Turhan Kitabevi, Ankara, 1974.
Jaeschke, Gotthard; Türkiye Kronolojisi (1938-1945), TTK Basımevi, Ankara, 1990.
Koçak, Cemil; Türkiyede Milli Şef Dönemi (1938-1945), C. 2, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.
Koçak, Cemil; Siyasal Tarih, Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye (1908-1980), Cem Yayınevi, İstanbul, 1989.
Kop, Kadri Kemal (Der.); Milli Şef İnönünün Hitabe, Beyanat ve Mesajları, Recep Ulusoğlu Basımevi, Ankara, 1941.
Nadi, Nadir; Perde Aralığından, Cumhuriyet Yayınları, İstanbul, 1964.
Tökin, F.Hüsrev; Türk Tarihinde Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişmesi (1839-1965), Elif Yayınları, İstanbul, 1965.
Oran, Baskın; Türk Dış Politikası, C. 1, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008.
Timur, Taner; Türkiyede Çok Partili Hayata Geçiş, İletişim Yayınları, İstanbul, 1991.
Toker, Metin; Tek Partiden Çok Partiye, Milliyet Yayınları Tarih Dizisi, (y.y), 1970.
Tunaya, Tarık Zafer; Türkiyede Siyasal Partiler 1859-1952, Arba Yayınları, İstanbul, 1995.
Uran, Hilmi; Hatıralarım, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1959.
Uyar, Hakkı; Tek Parti Dönemi ve Cumhuriyet Halk Partisi, Boyut Kitapları, İstanbul, 1999.
Yetkin, Çetin; Türkiyede Tek Parti Yönetimi (1930-1945), Altın Kitaplar Yayınevi, (y.y.)1983.
Zürcher, Eric Jan; Modernleşen Türkiyenin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2000.
Cumhuriyet Ansiklopedisi C.1, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2005.
Akandere, Osman; Türkiye Büyük Millet Meclisinde Bir Denetleme ve Kontrol Organı Olarak Müstakil Grupun Yapısı ve İşlevi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 1998, Sayı: 3, Isparta.
Turan, Mustafa; Cumhuriyet Döneminde İki Deneme: Siyasi Müsteşarlıklar ve Müstakil Grup, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C.1, Sayı: 2, Yıl: 1999.
Ayın Tarihi 1, Sayı: 150, 1946.
Akşam 25 Mart 1939.
Akşam 1 Haziran 1939.
Cumhuriyet 12 Kasım1938.
Cumhuriyet 30 Mayıs 1939.
Cumhuriyet 1 Haziran 1939.
Cumhuriyet 4 Haziran 1939.
Tanin 5 Mayıs 1946.
Ulus 12 Haziran 1943.
Ulus, 11 Ekim 1943.
Ulus, 21 Ekim 1943.
Ulus, 25 Ekim 1943.
Ulus, 14 Haziran 1945.
Ulus, 28 Haziran 1945.