Yasemin AKBULUT, İsmail AĞIRBAŞ, Ömer Rıfkı ÖNDER

Atatürk dönemi sağlık politikası

Cumhuriyetin ilk yıllarında diğer alanlarda olduğu gibi sağlık alanında da evrensel bir politikanın var olduğu görülmektedir. Bugün sağlık uygulamalarının temelini oluşturan yasalar 1928,1930 ve 1933 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tüm dünyada üzerinde önemle durulan; koruyucu sağlık hizmeti anlayışının, sağlık eğitimi, toplum katılımı ve öncelik belirleme gibi yaklaşımların bu dönemin sağlık politikasına yön verdiği görülmektedir. Bu politikaların yürütülmesinde belirleyici olan ise, Atatürk'ün sağlık ve sağlık hizmetlerine bakış açısıdır. Sınırlı sayıdaki çalışmalar dışında bu bakış açısı yeterince değerlendirilmemiştir. Sağlık sektöründe çok önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemde bu değerlendirmenin yapılması yararlı olacaktır. Değerlendirme yapılırken dönemin, 1. Dünya Savaşı sonrası olduğu, ulusal kurtuluş savaşını kapsadığı, 1929 dünya ekonomik bunalımının yaşandığı ve 2. Dünya Savaşının öncesi olduğu unutulmamalıdır.

Health policy in the period of Atatürk

In the early years of Republic, in the field of health as in other areas it is seen that there is a universal policy. Today, the laws that form the basis of medical practices went into effect in 1928, 1930 and 1933. The approaches including understanding of preventive health services, health education, community participation and priority setting that are crucial to the whole world are seen directing the health policy of this period. The perspective of Atatürk to health and health services is the decisive factor in determining the conduct of these policies. Except for a limited number of studies this perspective is not assessed. This assessment will be useful in a period of very significant changes in the health sector. During evaluation, it should be noted that the period covered the National Liberation War and the time after First World War, the world economic crisis occur and pre- World War II.

PDF

___

Akdur, Recep; Sağlık Sektörü Temel Kavramlar, Türkiye ve Avrupa Birliği' nde Durum ve Türkiye'nin Birliğe Uyumu, Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Araştırma Dizisi No: 17, Ankara, 2003.
Aydın, Erdem; Türkiye'de Sağlık Teşkilatlanması Tarihi, Naturel Yayınları, Ankara, 2002.
Aydın, Erdem; "Atatürk'ün Sağlık Kavramı ve Anlayışı", Ankara Tıp Mecmuası, 48:43-54, 1995.
Çağlayan, Suat; "Sağlık Yönetimi ve Sağlıkta Yeniden Yapılanma", Yeni Türkiye, Sağlık Özel Sayısı, Sayı: 40, Temmuz - Ağustos, Ankara, 2001 ss.l 196-1208.
Demirel, Nedim-Yiğit, İlhan- Gözenman, Faik-Tuncay, Lütfî; Sağlık Mevzuatımız, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1969.
Fişek, Nusret; "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinde Sağlık Politikaları", Toplum ve Hekim, Sayı:48, 1991, ss.2-4.
Karabulut, Umut; "Cumhuriyetin İlk Yıllarında Sağlık Hizmetlerine Toplu Bir Bakış: Dr. Refik Saydam'ın Sağlık Bakanlığı ve Hizmetleri (1975-1937)" ÇTTAD, VI/15, 2007, ss. 151-160.
Kili, Suna-Gözübüyük, A. Şeref; Türk Anayasa Metinleri (Sened-i İttifaktan Günümüze), II. Baskı, Türkiye tş Bankası Kültür Yayınları., İstanbul, 2000.
Tatar, Mehtap;"Sağlık Politikası NedirV, Makro Bakış, 2,2006, 22-23.
TBMM; "Zabıt Ceridesi", 1.5.1336 1 Mayıs 1920, (tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK, erişim tarihi: 11.07.2011)
TBMM; "Zabıt Ceridesi", 1. 3. 1338 - 1 Mart 1922, (tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK, erişim tarihi: 11.07.2011).
TBMM; "Zabıt Ceridesi", 1 Teşrinisan (Kasım), 1928 (tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK, erişim tarihi: 11.07.2011)
TBMM; "Zabıt Ceridesi", 1.11. 1929, (tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK, erişim tarihi: 11.07.2011).
TBMM; "Zabıt Ceridesi", 1. 11. 1932, (tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK, erişim tarihi: 11.07.2011).
TBMM; "Zabıt Ceridesi", 1. 11. 1934, (tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK, erişim tarihi: 11.07.2011).
TBMM; " Zabıt-Ceridesi", 1. 11. 1935, (tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK, erişim tarihi: 11.07.2011).
TBMM; "Zabıt Ceridesi", 1. 11. 1937, (tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK, erişim tarihi: 11.07.2011).
Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti; Sıhhiye Mecmuası Fevkalade Nüshası, Vekâletin 10 Yıllık Mesaisi, Hilal Matbaası, İstanbul, 1933.
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı; Sağlık Hizmetlerinde 50. Yıl, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Yayınları, No: 422, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1973.