Bahattin KOVANCI, Bülent AKBUDAK, Mehmet KAYA, Nimet Sema GENÇER

Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi elma bahçesinde elma yaprakbükeni,Archips rosanus (L.)(Lepidoptera:Tortricidae)'un ergin popülasyon dalgalanması üzerine araştırmalar

Bu araştırma, Bursa İlinde 1998 ve 2000 yıllarında Uludağ Üniversitesi (U. Ü,) Ziraat Fakültesi elma bahçesinde yapılmıştır. Archips rosanus (L.)'un ergin popülasyon değişiminin incelenmesinde "INRA BIOPROX" tipi tuzak ve feromon kapsülleri kullanılmıştır. Tuzak haftada 1-2 kez kontrol edilmiş ve yakalanan erginler tüm uçuş periyodu süresince haftada yakalanan toplam ergin sayısı olarak kaydedilmiştir. Yapılan çalışmalar sonunda, A. rosanus'un U.Ü. Ziraat Fakültesi elma bahçesinde elmanın önemli zararlılarından birisi olduğu tespit edilmiştir. Bursa'da A. rosanus'un ilk erginleri 1998 ve 2000 yıllarında tuzakta sırasıyla 29 ve 26 Mayıs tarihlerinde saptanmıştır. Zararlı, erkenci elma çeşitleri orta-iri meyve, orta geççi çeşitler renk düşme başlangıcında, geççi ve çok geççi çeşitlerde ise çekirdeklerin belirginleşme döneminde iken tespit edilmiştir. Yakalanan ergin sayısı 1998 yılında 19 Haziran'da 22 ergin/tuzak, 2000 yılında ise 23 Haziran'da 25 ergin/tuzak ile tepe noktası oluşturmuştur. Ergin uçuş periyodu 1998 ve 2000 yıllarında Mayıs'ın 2. yarısından Temmuz'un 2. yansına kadar devam etmiş ve toplam ergin uçuş süresi 1998 ve 2000 yıllarında sırasıyla 49 ve 63 gün olmuştur. Bu bahçede gerek 1998 ve gerekse 2000 yılında A. rosanus'un sadece bir uçuş periyodu saptanmıştır.

Investigations on the adult population fluctuations of apple leaf-roller,Archips rosanus (L.)(Lepidoptera:Tortricidae) in Uludağ University Agricultural Faculty apple orchard

This study was carried out in Uludağ University (U. U.) Agricultural Faculty apple orchard in Bursa during 1998 and 2000. Adult population fluctuations of A. rosanus were monitored by using "INRA BIOPROX" type traps and pheromone capsules. The trap was controlled 1-2 times in a week and the caugth adults in the trap were recorded during the flight period and evaluated as weekly total catch. At the end of this study, it was determined that A. rosanus was an important pest in U. U. Agricultural Faculty apple orchard. The first adults were observed on 29 and 26 May in 1998 and 2000, respectively, while the earliest ripening apple varieties were at middle large fruit stage, middle-late ripening varieties were at the begining of colouring stage, late and the latest ripening varieties at the appearance of stone stage. The number of caught adults in the trap reached a peak on 19 June in 1998 and on 23 June in 2000 with a peak of 22 and 25 adults/trap, respectively. The total flight period lasted from the second mid-May to second mid-July and the total duration of flight ranged from 49 to 63 days in 1998 and 2000, respectively. In this orchard, only one flight period of A. rosanus was observed in 1998 and 2000.

PDF

___

Alford, D. V., 1984. A Colour Atlas of Fruit Pests, Their Recognation, Biology and Control. A Wolfe Science Book, London, 320 pp.
Anonymous, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Cilt:3. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Gen. Müd,, Ankara, 444 s.
Anonymous, 2000. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Bursa il Müd. Brifing Raporu, (yayınlanmamış) 160 s.
Aysu, R., 1955. Yaprakbüken "Cacoecia". Ziraat Vekaleti, Zirai Mücadele Enstitüsü Yayınları, No:39, Bornova, Izmir, 15 s.
Ciglar, I. ve L. Schmidt, 1983. Insect Fauna of the Apple Orchard "Borincf'-Vinkovci, Croatia,Yugoslavia. Açta Entomologica Jugoslavia, 19 (1-2): 83-90.
Dickler, E., 1991. Tortricid Pest of Pome and Stone Fruits, Eurasian species (in Tortricid Pests, Their Biology, Natural Enemies and Control. (Edited by Van der Geest, L. P. S. and H. H. Evenhuis), Academic Press, Amsterdam, 435 pp.
Dirimanov, M. ve Naçev, P., 1974. Entomologia Izdatelstvo. Hristog Danov, Plovdiv, 475 p.
Cross, J. V., 1996. A Pheroinone Trap Survey of Tortricid Moths (Lepidoptera : Tortricidae) in Apple Orchards in England Subject to Different Insecticide Management. Entomologist, 115 (3-4) : 168-180.
Emel'Yanenko, L. V., 1983. Pheromones Against Leaf-Rollers. Zashchita Rastenii, 5 , 23.
Erden, F., 1988. Erzincan Bölgesi Yumuşak Çekirdekli Meyve Ağaçlarının Böcek Kökenli Zararlıları, Tanınmaları ve önemlilerinin Zararlılık Durumları Üzerinde Araştırmalar. T. C. T. O. ve K. B. Koruma ve Kontrol Genel Müd. Mesleki Yayınlar No: 4, Ankara, 96 s.
Ergüden, T. M., 1977. Karadeniz Bölgesi Elma Ağaçları Tomurcuk ve Sürgünlerinde Zararlı Olan Önemli Böcek Türleri, Tanınmaları, Kısa Biyolojileri, Zararları, Yayılışları ve Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar. Uzmanlık Tezi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü (Yayınlanmamış), 92 s.
Grichanov, I. Y.t Bukzeyeva O.N., Zakonnikova, K.V., 1994. The Influence of Temperature on the Phenology of the Tortricid Moth Archips rosana L. (Lepidoptera : Tortricidae). Archives of Phytopathology and Plant Protection. 29 (2): 185-189.
İren, Z., 1973. Türkiye'nin Mikrolepidopterleri 1. Kısım. Bitki Koruma Bülteni, Ek Yayın: 1,5-34.
İren, Z., Ahmed, M.K., 1973. Meyve Zararlıları, 2. Kısım . Bitki Koruma Bülteni, Ek Yayın 1, 35-96.
İren, Z., 1977. Önemli Meyve Zararlıları, Tanınmaları, Zararları, Yaşayışları ve Mücadele Metotları. T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zir. Müc. ve Zir. Kar. Gen. Müd., Ankara Bölge Zir. Müc. Araş, Enst. Yay., Mesleki Eserler Serisi, No: 36, Ankara, 167 s.
Moleas, T., Netti, N.G., 1997. Bio-ethological Observations on Archips rosanus L. (Lepidoptera: Tortricidae) on Cherry in Apulia (southern Italy) and Possibilities for its Integrated Control. Bulletin OILB/SROP, 20 (6):93-99.
Özbek, H., Güçlü, Ş., Hayat R., Yıldırım, E., 1995. Meyve Bağ ve Bazı Süs Bitkileri Zararlıları. Atatürk Üniversitesi Yay. No: 792, Ziraat Fak. Yay. No:323, Ders Kitapları Serisi No: 72, Atatürk Ün. Zir. Fak. Ofset Tesisi, Erzurum, 357 s.
Popov, V., 1962. Spetsialna Entomologiya. Zemizdat, Sofia, 457 p. Pralya, I.I., Sen'kova E.A., Shapar, M.V., 1995. Methods of Counting Orchard Leafrollers (Lepidoptera-.Tortricidae). Zoologicheskii Zhurnal, 71 (4): 131-138.
Sauphanor, B., Audemard, H., 1983. Comparative Analysis of Populations of Lepidoptera in Apple and Pear Orchards by Trapping with Synthetic Sex Pheromones. Agronomia, 3 (10) : 947-955.
Ulu, O., 1975. İzmir ve Manisa İlleri Çevresi Taş Çekirdekli Meyve Ağaçlarında zarar Yapan Archips (=Cocoecia) spp. (Lepidoptera: Tortricidae) Türleri, Tanınmaları, Konukçuları, Yayılışı ve Kısa Biyolojileri Üzerinde Araştırmalar. Uzmanlık Tezi, E. Ü. Ziraat. Fakültesi Bitki Koruma Bölümü (Basılmamış), 163 s.
Yıldırım, N., 1957. Niğde Meyve Ağaçlarında Zarar Yapan Cacoecia rosana L.'nın Arız Olduğu Bitkiler Üzerinde Araştırmalar. Ziraat Vekaleti, Ankara Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müd., Sayı:12, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 67 s.
Zeki, C, Demir, T., Kılıç., M., Kural, İ., Çakır, O., Tokgönül, S., Hepdurgun, B., Çalı, S., Aydoğdu, S., 1997. Elma Bahçelerinde Entegre Mücadele Teknik Talimatı. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müd., 81 s.