Fırat havzası su kaynaklarının su kalitesi ve sediment konsantrasyonu bakımından değerlendirilmesi

Tarımsal üretimde, birim alandan maksimum düzeyde ürün almak amacıyla kullanılan en temel girdilerden birisi sulamadır. Sulamadan beklenen faydanın gerçekleşmesinde ise kullanılacak su kaynağının sulanan alanları tahrip etmeyecek kalitede olması beklenmektedir. Sulama suyu kalitesinin bilinmesi ve belirli bir periyotta izlenmesi su havzalarının sürdürülebilir yönetiminde önemli iki metottur. Bu çalışmanın amacı, Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgesinin önemli toprak kaynaklarının sulanmasında kullanılan Fırat havzası su kaynaklarını su kalitesi ve sediment konsantrasyonu bakımından değerlendirmek ve sulama projelerinin sürdürülebilir kullanımı için gerekli veri tabanını oluşturmaktır. Çalışma sonucunda, havzada yer alan su kaynaklarının sulama suyu sınıflarının $C_1S_1-C_2S_1$ sınıfında yer aldıkları ve sediment konsantrasyonlarının ise tüm ölçüm istasyonlarında ortalama 0-1441 ppm arasında değiştiği belirlenmiştir.

Evaluation of water resources with respect to quality and sediment concentration in Fırat watershed

In agricultural production, to get maximum amount of product in a unit area, one of the basic parameters, is irrigation. To get real profit from irrigation, the water sources should be in a good quality not to degrade the irrigation areas. Getting the information about the quality of the irrigation water and monitoring this quality periodically, are two important methods to be used to have a sustainable management of the watersheds. The objective of this study was to determine the water quality and sediment concentration of the Firat watershed in which is used in irrigation for important soil sources in East and South East Anatolia; and form a database for use sustainable of irrigation projects. As a result, it is obtained that the irrigation water classes of the water resources in Fırat watershed are between $C_1S_1-C_2S_1$ and the sediment concentration is average 0-1441 ppm in all measurement stations.

PDF

___

Anonim, 1970. Fırat Havzası İstikşaf Raporu. Cilt I, II., DSİ Gen Müd. No: 12-46 B; Ankara.
Anonim, 1988. Resmi Gazete. Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği. 4 Eylül 1988 tarihi T.C. Başbakanlığı Resmi Gazetesi.
Anonim, 1990a. Ülkemizdeki Erozyon Sorunu ve DSİ Çalışmaları. DSİ Gen. Müd. Etüd ve Plan Dairesi Baş. Yayınları, Ankara.
Anonim, 1990b. Su Kalitesi Gözlem Yıllığı. DSİ Gen. Müd., Ankara.
Anonymous, 1991. PC Arc/ Info Starter. Kit Training Woorkbook. Geographic Information System Software for the PC, Vol: I, II, III, IV, V, California, USA.
Anonymous, 1992. Grid Commands References, Arc/ Info User's Guide, Environmental Institute (ESR), ine, USA.
Anonim, 1996. Türkiye Akarsularında Su Kalitesi Gözlemleri. EİE Gen. Müd. Yayınları, 96-4, Ankara.
Apaydın, H., öztürk F., Sönmez F.K., 1996. Sakarya ve Kızılırmak havzalarının sulama suyu kalitesi ve sediment verimlerinin CBS ortamında incelenmesi. Tarım ve Çevre İlişkileri Sempozyumu, 317-326, Mersin.
Ayyıldız, M., 1990. Sulama Suyu Kalitesi ve Tuzluk Problemleri. A. Ü. Zir. Fak. Ders notlan No: 344, Ankara.
Baltacı, F., 2003. Su kaynaklarının kalitesinin belirlenmesi ve ilgili standartlar. Türkiye'nin Kıta İçi Su Kaynaklarında Kirlilik Etüdleri ve Çözüm önerileri Bildirileri. DSÎ Gen. Müd. İçme suyu ve Kanalizasyon Dairesi Baş., 73-88, Ankara.
Beyazıt, M., 1998. Hidrolojik Modeller. İstanbul Tek. Ü. Yayınları, I. baskı, İstanbul.
FAO, 1988. Guidelines, for Drinking Water Quality, Second Edition. I., Reccomendations, World Healty Organization, Geneve.
Gündoğdu, K.S., Demir A.O., Akkaya, Ş. T., 2001. Göletlerin bazı hidrolojik analizlerinin Coğrafi Bilgi Sistem (CBS) ortamında yapılma olanakları. Kültürteknik Demeği, Uluslararası Sulama Kongresi Bildiriler Kitabı, s, 247-252., Belek Antalya.
Karaoğlu, A., 2003. Su kalitesi ve yönetimi. Türkiye'nin Kıta İçi Su Kaynaklarında Kirlilik Etütleri ve Çözüm önerileri Bildirileri. DSİ Gen. Müd. îçme suyu ve Kanalizasyon Dairesi Baş. 15-21, Ankara.
Kızılkaya, T., 1988. Sulama ve EKenaj. DSİ Gen. Müd., II. baskı., 177- 206, Ankara,
özgüler, M., 1999. Sulama suyu kalitesinin değerlendirilmesi. Su ve Toprak Laboratuvar Seminere Tebliğleri. DSİ Gen. Müd. Yayınları, 77-90, İzmir. Roming,, D.E, Garylnd,M.J., Harris R.F., 1996. Farmer-Based Assesment of Soil Quality: A Soil Health Scorecard. P.39-60. In H.W. Donun and A.J Jones (ed). Methods for Assessing Soil Quality SSSA Spec. Pulbl. No:49, Madison, WI.
Sezen, Y., 1995. Toprak Kimyası. Atatürk Üni. Zir. Fak. Yayınlan No:322, 67-125, Erzurum.
Uslu, O., 1990. Su kirliliği kontrol yönetmeliği. Su Kirliği Kontrol Dergisi. 1,1,7-14.