Erzurum ili sığır besiciliği işletmelerinde girdi kullanımı ve üretim maliyeti üzerine

Erzurum'da besi sığırı varlığının %66.66 ve sığır besiciliği yapan işletmelerin %59.25'ini kapsayan Horasan, Oltu, Pasinler ve Erzurum Merkeze bağlı köyler Gayeli Örnekleme Yöntemi ve sığır besiciliği işletmeleri de hayvan varlıkları dikkate alınarak Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma kapsamına alınan 129 işletmenin 2000-2001 yılı besi dönemine ait verileri esas alınarak, lokal alandaki işletmeler dört gruba ayrılarak, besicilikte faktörlerin kullanım düzeyi ve üretim maliyeti analizleri yapılmıştır, incelenen işletmelerde besicilik faaliyeti ve üretim maliyeti üzerinde etkili girdiler, işletmeler ortalamasına göre, işgücü faktörü 3.64 Erkek iş Birimi (ElB), besi hayvanı varlığı 19.92 Büyükbaş Hayvan Birimi (BBHB), hayvanlara verilen günlük ras'yon miktarı 17.43 kg ve rasyonda kesif yem oranı %44.46 iken, yaşlı hayvanlarda ortalama besi süresi 204.53 gün ve genç hayvanlarda ise 185,81 gün olarak hesaplanmıştır. İşletmeler ortalamasına göre değişken ve sabit masrafların, üretim masrafından aldıkları paylar %69.53 ve %30.47 iken yem masrafının değişken'masraf içerisindeki payı %24.76'dır. l kg canlı ağırlık maliyeti l, II., III., IV. grup işletmeler ve işletmeler ortalamasına göre sırasıyla 2.87, 2.71, 2.96, 1.87 ve 2.58 Milyon TL olarak hesaplanmıştır, l kg canlı ağırlık artış maliyeti ise I. grup işletmelerde 4.94 Milyon TL, II. grup işletmelerde 4.43 Milyon TL, in. grup işletmelerde 5.46 Milyon TL ve IV. grup işletmelerde ise 2.71 Milyon TL ve işletmeler ortalamasına göre de 4.28 Milyon TL olarak hesaplanmıştır.

A research on input using and the production cost in cattle fattening farms of Erzurum province

Horasan, Oltu, Pasinler Towns and Erzurum's Central District Villages, which include 66.60% fattening cattle and 59,25% of farms which deal with cattle fattening in the whole province, were chosen by Judgement Sampling Method and cattle fattening farms had been chosen by Simple Random Sampling Method according to their cattle numbers. Farms in local area were classified into four groups by taken into consideration the data of fattening period from 2000 to 2001 of 129 farms, which are under investigation, were subjected to cost analysis and inputs using level. The effective inputs on fattening activities and production cost in the farms under investigation, according to the farms' average, were calculated. The average fattening period was calculated as 204.53 days in old animals and 185.81 days in young animals while labor factor is 3.64 Man Work Unit (MWU), fattening cattle numbers 19.92 Cattle Animal Unit (CAU), the amount of daily ration given to animals is 17.43 kg and concentrate feed rate in ration is 44.46%. According to the averages of farms, while the shares which are taken from production costs by variable and fixed costs are 69.53% and 30.47%, the share taken from variable costs by feed cost is 24.76%. The production cost per kg live weight was calculated, according to I., II., III., IV. group farms and the average of farms, as 2.87, 2.71, 2.96, 1.87 and 2.50 million TL. On the other hand the incremental production cost per kg live weight was calculated as 4.94 million TL in the first group farms, 4.43 million TL in the second group farms, 5.46 million TL in the third group farms, 2.71 million TL in the fourth group farms and 4.28 million TL farms average.

PDF

___

Aksöz, H. İ., 1971. Devlet Çiftliklerinde Hayvancılığın Ekonomik durumu ve Hayvan Mahsulleri Maliyeti. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 49, Erzurum.
Anonymous, 1999. Erzurum Tarım İl Müdürlüğü Verileri. Erzurum.
Anonymous, 2000. Erzurum Tarım İl Müdürlüğü Verileri. Erzurum.
Anonymous, 2001. Hayvancılık Özel İhtisas Komisyon Raporu, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ankara.
Anonymous, 2001a. Erzurum Ziraat Bankası Tarımsak Krediler Ofisi Verileri. Erzurum.
Arıkan, R.,1995. Araştırma Teknikleri ve Rapor Yazma. s:140, Ankara.
Ayyıldız, T., 1978. Erzurum İli Köylü İşletmelerinde İnek Sütü Maliyeti. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak. Yayın No: 49, s: 20-46, Erzurum.
Bursal, N., Ercan Y., 1992. Maliyet Muhasebesi. Ders Yayınları, 4, Basım, s: 1-2, İstanbul.
Cochran, C.W., 1963. Sampling Techniques (Second Edition). p:45, New York - London.
Çiçek, A., Erkan O., 1996. Tarım Ekonomisinde Araştırma ve örnekleme Yöntemleri. Gazi Osmanpaşa Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 12, Ders Notları Serisi No: 6, s: 4-6, Tokat.
Demirci, R., 1985. Doğrusal Olmayan Programlama Metodu İle Sığır Besiciciliğinde Optimum Üretim ve Yatırım Hacminin Tespiti. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 931, Ankara.
Dimavo, R., 1998. Meat Production of Young Cattle foır Finishing;. Zhivotnov dni Nauki. 35 (2), 122-125, Wearsa, 41 (7).
Evcim, Ü., 1990. Tarımsal Mekanizasyon İşletmeciliği ve Planlaması Veri Tabanı. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 495, Bornova/İzmir.
Erkuş, A., Demirci R., 1996. Tarımsal İşletmecilik ve Planlama.. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 1435, Ders Kitabı : 417, s:31-39, Ankara.
Fidan, H., 1992. Çorum İlinde Sığır Yetiştiriciliği Yapan Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Hayvansal Ürünlerin Maliyet Unsurlarının Araştırılması. Y. Lisans Tezi (Yayımlanmamış), Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enst., Ankara.
Hatunoğlu, T., 1976. Erzurum Şeker Fabrikası Besi Şefliğinin Yönettiği Sığır Besiciliğinin Ekonomik Analizi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 222, s:21-35, Ankara.
İnan, î. H., 1998. Tarım Ekonomisi ve işletmecilik, s: 120-123, Tekirdağ.
Kabukçu, A., 1976. Elazığ İli Şeker Şirketi Besi Bölge Şefliğince Yönetilen Sığır Besi İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Ankara Üniv. Elazığ Veteriner Fak., 209s.f Elazığ.
Karagölge, C, 1996. Tarımsal İşletmecilik Tarım İşletmelerinin Ajnalizi ve Planlanması. Atatürk Üniv. Yayınları No: 827, Ziraat Falı. No: 326, Ders Kitapları Serisi No; 74, s: 106-109, Erzurum.
Kıral, T., Kasnakoğlu H., Tatlıdil F., Fidan H., Gündoğmuş E.s 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplatma Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. TAE, Yayın No: 37, Ankara, s:106-l 13.
Peker, K., Ayyıldız T., 1996. Pasinler İlçesi Tarım İşletmelerinde Atıl İşgücünün Tespiti ve Bu İşgücünü Değerlendirme İmkanları. Turkey J. of Agriculture and Forestry (20) s: 23-190.
Stark, G., 1991. İzmir Yöresinde Pazara Yönelik Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniv. Fen Bilimleri Ens., îzmir.
Yavuz, O., 1992. Erzurum Merkez İlçede Alternatif Finansman Kaynakları ile Sığır Besiciliği Yapan İşletmelerin Doğrusal Prog. Yöntemi ile Ekonomik Analizi. TED.l (l):69s.
Yıldırım, İ., 2000. Van İli Merkez İlçede Sığır Besiciliği İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Yüzüncü Yıl Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No:20, Arajtıırma serisi No: 1, s:9, Van.
Zoral, K.Y.,1973. Erzincan ve Erzurum İllerinde Yapılan Kapalı Ahır Besiciliğinin Ekonomik Analizi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 149, s:30, Erzurum.