Bu araştırmada Çoruh Vadisinde yetiştirilen 4 kiraz çeşidinin (Akşehir Napolyonu. Kırdar, Salihli ve Sapıkısa) döllenme biyolojileri incelenmiştir. Çeşitlerin tozlayıcılık yeteneğini belirlemek amacıyla in vitro koşullarda çiçek tozu canlılık ve çimlendirme testleri yapılmış ve çiçek tozu üretim miktarları saptanmıştır. Çiçek tozu canlılık düzeyleri TTC, IKI ve Safranin-Gliserin testleriyle, çiçek tozu çimlenme yetenekleri de "asılı damla" yöntemiyle % 5,10,15.20 ve 25'lik sakkaroz konsantrasyonlarında belirlenmiştir. Çiçek tozu üretim miktarları ise "hemasitometrik yöntem" ile saptanmıştır. Ayrıca, bahçe koşullarında serbest tozlanma ve karşılıklı yapay tozlanma durumunda meyve tutma düzeyleri ve elde edilen meyvelerde meyve ağırlığı, çekirdek ağırlığı, toplam asillik ve suda çözünebilir kuru madde (S.Ç.K.M.) gibi özellikleri incelenmiştir. Çiçek tozlarının canlılık düzeyleri ve çimlenme yetenekleri yönünden en yüksek değerler Salihli çeşidinden elde edilmiş, %l 5 ve % 20'lik sakkaroz konsantrasyonları çiçek tozu çimlenmesi için en uygun ortamlar olarak belirlenmiştir. Ayrıca Kırdar ve Sapıkısa çeşitlerinin çiçek tozu üretimi yönünden diğer çeşitlere oranla daha yüksek değerlere sahip olduğu da belirlenmiştir. Yapay tozlama çalışmalarında en iyi tozlayıcılar Akşehir Napolyonu için Kırdar ve Sapıkısa; Kırdar için Akşehir Napolyonu: Salihli için Sapıkısa ve Sapıkısa için ise Salihli olarak belirlenmiştir. Farklı tozlayıcıların meyve kalite kriterlerine pratik bakımdan önemli etkileri olmamıştır.

In this study, fertilization biology of 4 sweet cherry cultivars (Akşehir Napolyonu. Kırdar. Salihli ve Sapıkısa). grown under Çoruh Valley ecological condition, was investigated. In order to determine the pollinizer ability of these cultivars. the pollen viability, germination capacity and production level of pollens were tested in vitro. Viability of the pollens was determined by TTC, IKI and Safranin-Gliserin tests. In vitro pollen germination experiments with "Hanging Drop" method were done in 5,10,15,20 and 25 % sucrose concentrations. In addition, pollen production of the cultivars were determined by using "Hemacytometric method". The percentage of fruit-set obtained from open and cross-pollination experiments were determined in vivo. Average fruit weight, seed weight, total acidity and total soluble solids (TSS) were examined in the fruit samples. Salihli cultivar has produced the best results on the pollen viability and germination tests. The most suitable pollen germination media were 15 and 20 % sucrose concentrations depending on the cultivars. The highest pollen production level was obtained from Kırdar and Sapıkısa cvs. Kırdar and Sapıkısa for Akşehir Napolyonu; Akşehir Napolyonu for Kırdar; Sapıkısa for Salihli and Salihli for Sapıkısa were found to be the best pollinizer cultivars. Different pollinizers did not have significant effect on the fruit quality criteria.