Şükrü DURSUN, Bayram GÜNER, Özkan ŞİMŞEK, ahir KARAŞAHİN

Hasak ve hasmer melez koyun ırklarına ait bazı hematolojik ve biyokimyasal parametreler

Mevcutçalışma,farklıyaşaralıklarındabulunanHasakveHasmermelezkoyunırklarınaaithematolojikvebiyokimyasalreferanskandeğerlerininortayakoyulmasıamacıylayapıldı.Buamaçla,klinikolaraksağlıklıolduklarıbelirlenen,yavru(6ay)veyetişkin(1-3yaş)olmaküzeretoplam120adetHasak(n=60)veHasmer(n=60)koyunundankanörneklerialındı.Tamkanda,akyuvar(WBC),lenfosit(LYM),monosit(MON),granülosit(GRA),alyuvar(RBC),hemoglobin(Hb),hematokrit(PCV),ortalamaalyuvarhacmi(MCV),ortalamaalyuvarhemoglobini(MCH)veortalamaalyuvarhemoglobinderişimi(MCHC)değerleribelirlendi.Serumdaisealaninaminotransferaz(ALT),aspartataminotransferaz(AST),gamaglutamiltransferaz(GGT)enzimaktiviteleriileüre,kreatinin,albümin,glikoz,totalproteinvetotalkolesteroldüzeyleriincelendi.Herikiırktada,yetişkinkoyunlardaLYMsayısı,AST,GGTaktiviteleriveglikozdüzeyinindahadüşük,MCV,MCHvetotalkolesteroldüzeylerininiseistatikselolarakdahayüksekolduğubelirlendi.Bununlabirlikte,diğerhematolojikvebiyokimyasalparametrelerde,yaşabağlıistatikselolarakönemlibirfarkbulunmadı.Sonuçolarak,buçalışmadaneldeedilenverilerin,HasakveHasmermelezkoyunırklarıiçinreferanskandeğerleriolarakkabuledilebileceğidüşünülmektedir.

Some haematological and biochemical parameters in hasak and hasmer crossbred sheep

The aim of this study was to determine the reference values of haematological and biochemical parameters inHasak and Hasmer crossbred sheep, covering different age ranges. In this context, a total of 120 blood samples from Hasak(n=60) and Hasmer (n=60) breed were collected from clinically healthy young (6 months) and adult (1-3 years old) sheep.The blood samples were analysed for white blood cells (WBC), lymphocytes (LYM), monocytes (MON), granulocytes (GRA),red blood cells (RBC), haemoglobin (Hb), packed cell volume (PCV), mean corpuscular volume (MCV), mean corpuscularhaemoglobin (MCH), and mean corpuscular haemoglobin concentration (MCHC). In the serum, alanine aminotransferase(ALT), aspartate aminotransferase (AST), gamma glutamyl transferase (GGT) enzyme activities, urea, creatinine, albumin,glucose, total protein, and total cholesterol levels were observed. In both breeds, the LYM count, AST, GGT activities andglucose level were lower, while MCV, MCH and total cholesterol levels were higher in adult than those in young sheep.However, depending on the age, no statistically significant difference was observed in the rest of the haematological andbiochemical parameters. Consequently, the data obtained from this study could be accepted as reference blood values forHasak and Hasmer crossbred sheep.

PDF

___

Altunok V., Yazar E., Yüksek N., 2007. Selected blood serum elements in Van (Turkey) cats. Acta Veterinaria Brno, 76, 171-177.
Arıkan Ş., Yiğit A., Akçapınar H., Zengin N., Taşdemir U., 2001. Sakız, Karayaka ve Sakız x Karayaka G1 melezi koyunlarının bazı hematolojik değerlerinin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 49, 101-106.
Aşkın İ., 2013. Sağlıklı Ankara keçilerinin hematolojik ve biyokimyasal kan parametrelerinin değerlendirilmesi. Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye.
Awah JN., Nottidge HO., 1998. Serum biochemical parameters in clinically healthy dogs in Ibadan. Tropical Veterinarian, 16, 123-129.
Church DC., 1993. The Ruminant Animal: Digestive Physiology and Nutrition. 4th ed., 251-265, Waveland Press, lllinois.
Coles EH., 1986. Veterinary Clinical Pathology. 4th ed., W.B. Saunders Company, Philadelphia. Çınar M., Erat S., Arıkan Ş., Mamak N., Oğrak YZ., Güzel M., 2010. Kangal köpeklerinde bazı biyokimyasal parametreler üzerine yaşın etkisi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 7, 109-116.
Egbe-Nwiyi TN., Nwaosu SC., Salami HA., 2000. Haematological values of appararently healthy sheep and goats as influenced by age and sex in arid zone of Nigeria. African Journal of Biomedical Research, 3, 109-115.
Eksen M., Agaoglu ZT., Keskin E., 1992. Some haematological values of healthy cats in Van. Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 8, 45-47.
Eren M., Cam Y., Uyanık F., Atalay O., 2006. Some blood biochemical parameters in flamingos. Revue de Médecine Vétérinaire, 157, 277-279.
Gündüz H., 2000. Holştayn ineklerinde bazı biyokimyasal parametrelerin mevsimsel değişimleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 11, 50-53.
Haliloğlu S., Çınar M., 2004. The effect of sex on some biochemical parameters in geese. Indian Veterinary Journal, 81, 1413-1414.
riadam M., 2004. Kilis keçilerine ait bazı hematolojik ve biyokimyasal parametreler. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 51, 83- 85.
Jawasreh K., Awawdeh F., Bani IZ., Al-Rawashdeh O., Al-Majali A., 2009. Normal hematology and selected serum biochemical values in different genetic lines of Awassi Ewes in Jordan. The Internet Journal of Veterinary Medicine, 7, 2.
Jensen AL., Houe H., Nielsen CG., 1992. Critical difference of some bovine hematological parameters. Acta Veterinaria Scandinavica, 33, 211-217.
Karagül H., Altıntaş A., Fidancı UR., Sel T., 2000. Klinik Biyokimya, 1. Baskı, 419, Medisan Yayınevi, Dışkapı, Ankara.
Kaymakçı M., Taşkın T., 2008. Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. Hayvansal Üretim Dergisi, 49, 43-51.
Lanting CI., Beorsma ER., 1996. Lipids in infant nutrition and their impact on later development. Current Opinion in Lipidology, 7, 43-47.
Macun HC., Çınar M., Erat S., Arıkan Ş., 2010. Ankara ve Van kedilerinin gebelik ve laktasyon dönemlerine ait bazı biyokimyasal parametrelerinin karşılaştırılması. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 7, 99- 108.
Mert N., Gündüz H., Günşen U., 1998. Farklı ırktaki koyunlara ait biyokimyasal kan parametreleri: I. Metabolitler. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 24, 201-205.
Meyer DJ., Harvey JW., 2004. Veterinary Laboratory Medicine: Interpretation and Diagnosis, 3rd ed., 5, W.B. Saunders Company, Philadelphia.
Mott GE., Jackson EM., McMahan CA., McGill HC., 1990. Cholesterol metabolism in adult baboons is influenced by infant diet. Journal of Nutrition, 120, 243-251.
Sharma M., Bisoi PC., 1995. Clinically important serum enzymes of indigenous cattle. Indian Veterinary Journal, 72, 21-24.
Strasser A., Seiser M., Heizmann V., Niedermuller H., 2000. The influence of season on hematological and clinical parameters in a beagle dog colony. Klelntierpraxis, 46, 793.
Şimşek Ö., Arıkan Ş., Çınar M., 2015a. Reference values for selected hematological and biochemical blood parameters from prepregnancy to advanced gestation in Angora cats. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 39, 29-33.
Şimşek Ö., Çınar M., Arıkan Ş., 2015b. Changes in selected hematology and serum biochemistry in Turkish Angora cats (Felis catus) during growth period. Journal of Advanced Veterinary and Animal Research, 2, 34-39.
Turgut K., 2000. Veteriner Klinik Laboratuvar Teşhis. 2. baskı, Bahçıvanlar Basım Sanayi A.Ş., Konya.
Yiğit AA., Kısa Ü., Arıkan Ş., Akçapınar H., Taşdemir U., 2002. Sakız x Karayaka melezi G1 koyunlarının kan parametreleri üzerine cinsiyet ve yaşın etkisi. Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17, 59-63.
Zanker IA., Hammon HM., Blum JW., 2001. Activities of γ-glutamyltransferase, alkaline phosphatase and aspartate amino transferase in colostrums, milk and blood plasma of calves fed first colostrums at 0-2, 6-7, 12-13 and 24-25h after birth. Journal of Veterinary Medicine A, 48, 179-185.