DEDE KORKUT KİTABI’NDA MİZAH

Öz Evrensel bir olgu olan mizah, güldürerek eğlendirmesi bakımından geniş halk kitlelerine ulaşabilme yetisine sahiptir. Bu özelliğe eğitsel yönünü de eklediğimiz zaman mizahın kullanım alanı bir hayli genişler. Edebiyat, bu kullanım alanlarından sadece birisidir ve bir- çok edebi tür, mizahtan yararlanmıştır. Diğer taraftan kültür, bir sanat dalı olarak içinden çıktığı toplumu yansıtan edebiyat sayesinde nesilden nesle aktarılmıştır. Kültürel bir ürün olan Dede Korkut Kitabı da sözlü ve yazılı edebiyat aracılığıyla günümüze kadar ulaşan nadir eserlerdendir ve Oğuzların IX-XI. yüzyıllardaki sosyo-kültürel yapısını yansıtması bakımından önemlidir. Bu sosyo-kültürel yapının bir parçası olan mizah, Dede Korkut Kitabı’nda yeri geldikçe kullanılmıştır. Çalış- mamızda günümüz mizah kuramlarından hareketle Dede Korkut Kitabı’ndaki mizahi unsurları inceleyip Oğuzların ulusal mizah anlayışını irdelemeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler:

Dede Korkut Kitabı, Mizah, Komik, Gülme, Oğuz.

PDF

___

BAŞGÖZ, İlhan (1998). “Dede Korkut Destanında Epitetler”, çev. Nebi Özdemir, Milli Folklor, 37/ Bahar: 23-35.

BERGSON, Henri (2006). Gülme Komiğin Anlamı Üstüne Deneme, çev.: Yaşar Avunç, İstanbul: Ayrıntı Yay.

DEFNE, Zeki Ömer (1988). Dede Korkut Hikâyeleri Üzerinde Edebî Sanatlar Bakımından Bir Araştırma, Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.

FREUD, Sigmund (2003). Espriler ve Bilinçdışı ile İlişkileri, çev.: Emre Kapkın, İstanbul: Payel Yay.

CEBECİ, Oğuz (2008). Komik Edebi Türler Parodi, Satir ve İroni, İstanbul: İthaki Yay.

DEVELLİOĞLU, Ferit (1997). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.

ERGİN, Muharrem (1997). Dede Korkut Kitabı I (Giriş-Metin-Faksimile), Ankara: Türk Dil Kuru- mu Yay.

-------------, (2007). Dede Korkut Kitabı, İstanbul: Boğaziçi Yay.

Kâşgarlı Mahmûd (2005). Divânü Lugâtit-Türk, İstanbul: Kabalcı Yay.

KORTANTAMER, Tunca (2007). Temmuzda Kar Satmak, Ankara: Phoenix Yay.

MORREALL, John (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak, çev.: Kubilay Aysevener - Şenay Soyer, İstan- bul: İris Yay.

NESİN, Aziz (1973). Cumhuriyet Döneminde Türk Mizahı, İstanbul: Akbaba Yay.

ÖĞÜT EKER, Gülin (2009). İnsan Kültür Mizah, Ankara, Grafiker Yay.

ÖNGÖREN, Ferit (1998). Cumhuriyet’in 75 Yılında Türk Mizahı ve Hicvi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.

TÜRKMEN, Fikret (1996). “Mizahta Üstünlük Teorisi ve Nasrettin Hoca Fıkraları”. Türk Kültürü 403 / Kasım: 651-652.

http://www.imdb.com/title/tt0252360/ (Bağlantı Tarihi 05.06.2011)

http://www.imdb.com/title/tt0253779/ (Bağlantı Tarihi 06.06.2011)