19. yüzyılda Türk ve Alman toplumlarında sosyal yapı ve değişim olgusu

19. yüzyılın, bir “değişimler yüzyılı” ol- duğu kabul edilmektedir. Her alanda tabu- ların ve engellerin birer birer ortadan kalktığını, insan ilişkilerinde, değerler alanında, sanatta, iletişimde, politikada, vb. de, düne ait olanların hızla eskidiğini, yeni dengelerin kurulduğunu kolayca gözlem- lemek mümkündür. Türk toplumunun yapısı, değişme biçimi ve yönelimleri, değişmenin en etkili dinamiğinin “İç göç” ve bağlı olarak “Kentleşme olgusu” oldu- ğunu göstermektedir. Türkiye’nin ve hatta Avrupa’nın toplumsal kültürel yapısını derinden etkileyen deği- şim olgusu, özellikle Türkiye’de bütün şiddeti ile yaşanıp, bilim adamları ve poli- tikacılar bu olgu üzerinde düşünmeye, açıklamalar getirmeye, çözümler bulmaya uğraşırlarken; sanatçılar da eserlerinde soruna duyarsız kalmamışlar, yaşamımız- daki etkilerini yansıtmaya çalışmışlardır. Toplumsal değişmeye ilişkin temaların özellikle yazın alanında en geniş biçimde yansıma bulduğu söylenebilir. Çalışmamızda 19. yüzyılın Türk Edebiyatı- nın ünlü ismi Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile Avusturya-Alman Edebiyatı yazarların- dan Hermann Broch’un romanlarında anılan yüzyılda Türk ve Alman toplumla- rında yaşanan değişim olgusu, felsefik, tarihsel ve sosyolojik açılardan kısaca incelenecektir.

The matter of change and social structure in Turkish and German communities in 19th century

19. century, a "change" century is accep- ted. Taboos and barriers disappeared one by one, in every area of human relations, the values in the field of art, communication, politics, and so on. also those of yesterday become obsolete quickly, easily possible to observe the establishment of new balances. Turkish community structure, shape and orientation change, the change in the dy- namics of the most effective "internal mig- ration" and on the "Urbanization" respecti- vely. Profoundly affect the structure of Tur- key and even change the social cultural phenomenon in Europe, especially in Tur- key, with all its violence being experienced such a phenomenon, scientists and policy makers to reflect on this phenomenon, descriptions, to bring, to find solutions to tackle, in the works of artists they have not insensitive to the issue , have sought to reflect the effects of our lives. Themes related to social change, especially in the summer can be said of the most widely found in the reflection. In our study, 19. Century Yakup Kadri Karaosmanoğlu Turkish literature with the name of the famous writers of the Austro- German literature referred to in the novels of Hermann Broch century of change in the case of Turkish and German societies, philo- sophical, historical and sociological aspects will be examined briefly.

___

  • BERGER, Peter L.-Brigitte Berger, “Sociology “, Publishers, New York, 1975.
  • BLACK, C.E., “ Çağdaşlaşmanın İtici Güçleri “, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., Ankara 1986.
  • BOTTOMORE, T.B., “ Toplumbilim “, Çev. Ü. Oskay, Doğan Yay. Ankara 1977.
  • RAFF, Dieter, “Deutsche Geschichte Vom alten Reich zur zweiten Republik “, Hueber Verlag, Bonn, 1987.
  • ROSENTHAL, M. -P.Judin, “ Materyalist Felsefe Sözlüğü “, Çev. Aziz Çalışlar, Sosyal Yay., İstanbul 1972.
  • SALİHOĞLU, Hüseyin, 20. Yüzyıl Edebiyat Sanatı, İmge Kitabevi, Ankara 1995
  • TOFFLER, Alvin, “ Gelecek Korkusu “, Çev. Selami Sorgut, Altın Kitaplar Yay., İstanbul 1981
  • TÜTENGİL, Cavit Orhan, “ Kırsal Türkiye’nin Yapısı ve Sorunları “, İstanbul 1979.
  • ÜNLÜ, Mahir-Ömer Özcan, “20. Yüzyıl Türk Edebiyatı 2 “, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1988.
  • ZILLIOĞLU, Merih, “Sinematografik Bilim-Kurgu Yayınlarının Çocukların Dünya Görüşünün Oluşumu Üzerindeki Etkileri”, Anadolu Üniversitesi Yay., Eskişehir 1986.