Siyasi ve tarihi coğrafya perspektifiyle: Türkiye'nin terör sorununun analizi ve jeopolitik- jeostratejik açıdan değerlendirilmesi

Geniş bir coğrafyaya yayılmış Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı ile tasfiye edilmesinden sonra Anadolu Coğrafyası’nda kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 1925 yılından beri belli aralıklarla Kürt isyanlarıyla karşılaşmaktadır. Türkiye’nin coğrafi konumunun kıtalararası kilit özelliği taşıması, farklı kültürlerin temas veya kırılma alanına karşılık gelmesi, menfaat çakışmalarının yaşanması, Türkiye’nin askeri müdahaleler nedeniyle, demokrasi alanında gelişme fırsatı bulamamış oluşu gibi nedenler sorunun ana kaynağıdır. Şiddetin yaşandığı dönem boyunca, toplumun her kesim veya katmanında, çeşitli haklarının ihlal edildiğini düşünenler çoğalmıştır. Dış etkiler ve iç uygulamalar, Türkiye’de etnik ayrımcılığı yönlendirmekte ve tahrik etmektedir. Tüm güçlüklere karşın, bütün etnik grupların, uzun bir tarihsel süreçte aynı potada kaynaşmış oluşu ve benzer kültürel özelliklere sahip oluşu nedeniyle etnik ayrışma söz konusu değildir. Türkiye’nin demokrasisini güçlendirmek yoluyla, toplumsal mutabakat sağlamasının ve terörü sonlandırmasının son derece kolay, ancak zaman alıcı olduğu düşünülmektedir. Uluslararası toplumun da PKK terörüne destek vermeyerek, sürece katkı sağlaması, annelerin otuz yıldır akan gözyaşlarını dindirecektir.

Analysis of Turkey's terror problem and the evaluation in terms of geopolitical and geostrategical perpectives

After the rectifying of Ottoman Empire, which had covered a very large geographical area, with the 1st world war, Turkish Republic that was established on the land of Anatolia has always faced and had trouble with Kurdish uprisings since 1925. Turkey’s geopolitical position, it’s having an international key role, Turkey’s being in different cultural contacts and having a very fragile area, conflict of interests in the region, intervention of the army, standstill of the democracy could be counted as the main problems. In the years when violence felt, in every level of society there increased many people thinking some rights were abused. External influences and internal implements have directed the ethnic discriminations and disturbances. Despite all the difficulties, all ethnic groups have gathered in the same point and as they have all similar cultural peculiarities and it cannot be said the existence of ethnical disparity. By enforcing democracy in Turkey, it is very easy to provide societal agreement and to end the terror acts but it is thought that this process was going to take a very long time. If international groups do not shelter PKK’s terror acts and they support the process, mothers gushing tears for thirty years will stop.

PDF

___

Akbulut, Yılmaz (1995). Bingöl Tarihi. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları/1688, Başvuru Kitaplar Dizisi/28.
Akengin, Hamza (2010). Siyasi Coğrafya İnsan ve Mekân Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Aker, A.Tamer; Çelik, A. Betül; Kurban, Dilek; Ünalan, Turgay; Yükseker, H. Deniz, (Tarihsiz), Türkiye’de Ülke İçinde Yerinden Edilme Sorunu: Tespitler ve Çözüm Önerileri. TESEV Raporlar Serisi: http://www.tesev.org.tr/ UD_OBJS/PDF/ DEMP / TESEV_ UYE_Grubu_Raporu. pdf
Aker, A. Tamer; Ayata, Bilgin; Özeren, Melih; Buran, Behice; Bay, Ayşenur (2002). “Zorunlu İç Göç: Ruhsal ve Toplumsal Sonuçlar”. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3(2), Adana. Anadol, Cemal (2004). İsrail ve Siyonizm Kıskacında Türkiye, İstanbul: Bilge Karınca Yayınları, No: 2004.
Arcel, L. T. (1999). “Multidisciplinary Approach to Refugee Women and Their Families: Core Experiences of the Refugees”, Psycho-Social Help to War Victims: Women Refugees and Their Families, International Rehabilitation Council for Torture Victims (IRCT), Copenhagen.
Arınç, Kenan (1991). Bitlis Çayı Havzası’nın Coğrafi Etüdü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Arınç, Kenan (1998). Ahlat İlçesi’nin Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 881, Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları, No: 97, Araştırmalar Serisi No: 68.
Arınç, Kenan (1999). “Coğrafî Özellikleri Bakımından Gürbulak Gümrük Kapısı ve Çevresi”. Atatürk Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi, Sayı: 25, Erzurum.
Arınç, Kenan (2001). Tatvan Şehri: Kuruluşu, Gelişmesi ve Fonksiyonları. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 925, Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları, No: 99, Araştırmalar Serisi No: 70.
Arınç, Kenan (2007). “Tarihî ve Siyasî Coğrafya Perspektifiyle Bitlis, Ahlat ve Tatvan Şehirlerinin Kuruluş ve Gelişmeleri”. International Symposium of Tatvan and its Surrounding From Past to Future, 31 Ağustos- 2 Eylül 2007, Tatvan.
Arınç, Kenan (2008). “Bitlis Eren Üniversitesi’nin Kurulması Münasebetiyle Bitlis İli’nin Eğitim Tarihi ve Eğitim Faaliyetlerine Genel Bir Bakış.”. Betav Dergisi, Sayı: 15, Ankara.
Arınç, Kenan (2009). Doğal, İktisadi, Siyasal ve Sosyal Yönleriyle: Türkiye’nin İç Bölgeleri. Erzurum: Eser Matbaası.
Armaoğlu, Fahir (1983). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Genel Yayın No: 252, Tarih Dizisi: 17.
Atay, Falih Rıfkı (2006). Zeytindağı. İstanbul: Pozitif Yayıncılık.
Bayrakdar, Mehmet (1991). Bitlisli İdris. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları No: 1271, Türk Büyükleri Serisi No: 134.
Celile, Celil (1992). XIX. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğunda Kürtler (Rusçadan Tercüme: Mehmet Demir), Ankara: Öz-Ge Yayınları.
Çay, M. Abdulhalûk (1983). “Anadolu’nun Türkleşmesi: II (Selçuklu Dönemi)”. Türk Kültürü Dergisi, XXI (241), Ankara.
Dağ, R.; Göktürk, A.; Türksoy, H.C. (1998), Bölge İçi Zorunlu Göçten Kaynaklanan Toplumsal Sorunların Diyarbakır Kenti Ölçeğinde Araştırılması (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: TMMOB Yayınları.
Davutoğlu, Ahmet (2009). Stratejik Derinlik: Türkiye’nin Uluslararası Konumu. (35. Baskı). İstanbul: Küre Yayınları, Stratejik Araştırmalar 1.
Deniz, Orhan (2009). “Van Kent Merkezine Yapılan Göçler ve Göçün Kentsel Gelişimi Üzerine Etkisi”. V.Ulusal Coğrafya Sempozyumu (16-17 Ekim 2007), Ankara.
Deniz, Orhan,- Doğu, Ali Fuat, 2008, “Türkiye-İran Sınırı: Sınırın Coğrafi Durumu ve Sınır Köylerimizin Sosyo-Ekonomik Yapıları.”. Doğu Coğrafya Dergisi, 19, Erzurum.
Deniz, Orhan-Etlan, Erol (2009). “Kırdan Kente Göç ve Göçmenlerin Uyum Süreci Üzerine Bir Çalışma: Van Örneği.”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2).
Doğanay, Hayati (1989). “Türkiye’nin Coğrafî Konumu ve Bundan Kaynaklanan Dış Tehditler”. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 58, İstanbul.
Erman, Tahire (2002). “Kentteki Göçmenin Bakış Açısından Kent/Köy Kimliği, Niçin Köylüyüz Hala?”. Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 51(1), Ankara.
Eröz, Mehmet (1983). Hıristiyanlaşan Türkler. Ankara.
Eröz, Mehmet (1984). “Sosyolojik Yönden Türk Yer Adları”. Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri (11-13 Eylül 1984), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, No: 60, Ankara.
Ersoy, Melih,-Şengül, H.Tarık, (2000), Kente Göç ve Yoksulluk: Diyarbakır Örneği. Ankara: ODTÜ Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Anabilim Dalı Yayınları.
Erzen, Afif (1992). Doğu Anadolu ve Urartular. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, XX. Dizi, Sa.8b.
Esengin, Kenan (1975). Millî Mücadelede İç Ayaklanmalar. İstanbul: Ağrı Yayınları.
Fersoy, Orhan Cemal (1971). Bir Devre Adını Veren Başbakan Adnan Menderes, İstanbul: Garanti Matbaası.
Fırat, M.Ş. (1998). Doğu İlleri ve Varto Tarihi. İstanbul: Kamer Yayınları, Yayın No: 110.
FitzGerald, Frances (2010). ‘The New Evangelicals’. The New Yorker, Annals of Religion, August 4.
Göney, Süha (1979), Siyasî Coğrafya. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayın No: 2539, Coğrafya Enstitüsü Yayın No: 103.
Günel, Kâmil (1994). Coğrafyanın Siyasal Gücü. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
Hasan Beg-î Rumlu (1931). Ahsenü’t- Tevarih. Yayınlayan: C.N. Seddon, Baroda.
İlhan, Suat (1997). Türkiye’nin ve Türk Dünyasının Jeopolitiği. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Seri: VIII, Sayı: A.2.
Kalafat, Yaşar, (1992), Şark Meselesi Işığında Şeyh Sait Olayı, Karakteri, Dönemindeki İç ve Dış Olaylar. Ankara: Boğaziçi İlmi Araştırmalar Serisi: 11.
Karabağ, Servet (2006). Mekânın Siyasallaşması. Ankara: Gazi Kitabevi.
Karaca, Mustafa (2005). Evanjelizm ve Vahhabilik, İstanbul: Nokta Yayınları.
Keleş, Ruşen (1972). Türkiye’de Şehirleşme, Konut ve Gecekondu. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Kırzıoğlu, Mehmet Fahrettin, (1992), Yukarı Kür ve Çoruh Boylarında Kıpçaklar. Ankara:
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, VII. Dizi-Sa.121.
Ksenophon (1984). Anabasis (Onbinlerin Dönüşü). Çeviri: Tanju Gökçöl, İstanbul: Sosyal Yayınları.
Kurban, Dilek-Yükseler, Deniz- Çelik, Ayşe Betül-Ünalan, Turgay-Aker, A Tamer, (2008), Zorunlu Göç’ ile Yüzleşmek: Türkiye’de Yerinden Edilme Sonrası Vatandaşlığın İnşası. İstanbul: TESEV Yayınları.
Lynch, H.F.B. (1901). Armenia Travels and Studies. London: Vol.II, Longmans, Green, And Co.
Marshall, T.H. (1992 [1950]). Citizenship and Social Class. London: Pluto.
Maspero, Gustav (1878). Histoire Ancienne des Peuples de l’Orient. Paris: Hachette 1912 xl.
Mearsheimer, John. J. Walt, Stephan, M. (2008). The Israel Lobby and U.S.Foreign Policy. New York: Published in Farrar, Straus and Giroux.
Minorsky, Vladimir (1960). “Kurds, Kurdistan”. The Encyclopaedia of Islam, Vol.5, Editor: E.J.Brill, Leiden.
Özey, Ramazan (1997). Dünya Denkleminde Ortadoğu: Ülkeler-İnsanlar-Sorunlar. Konya: Öz Eğitim Yayınları, No:9.
Özey, Ramazan (2002). Dünya ve Türkiye Ölçeğinde Siyasi Coğrafya. İstanbul: Aktif Yayınevi.
Serdar, Mehmet Törehan (2008). Mevlana Aşık Şükrî-i Bitlisi. Malatya: T.C. Bitlis Valiliği Kültür Yayınları, No: 18.
Serdar, Mehmet Törehan (2008). Mevlana Hakimüddin İdris-î Bitlisî. İstanbul: Ötüken Neşriyat AŞ. Yayın No: 740.
Süslü, Azmi (1993). Mesud Fâni (Bilgili’ye) Göre: Kürtler ve Sosyal Gelişmeleri. Ankara: Tanmak Yayınları.
Tarihçe-i Hayat (2008). Ankara: Şahdamar Yayınları, Yayın No: 79.
Togan, Zeki Velidi (1969). “Sakalar”. Reşideddin Semineri Bildirisi, Tahran.
Tunçel, Harun (2000). “Türkiye’de İsmi Değiştirilen Köyler”. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), Elazığ.
Türkiye Mülki İdare Bölümleri: Belediyeler Köyler. (1985), Ankara: İçişleri Bakanlığı, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Genel Yayın No: 408, Seri: 111, Sayı: 4.
Türközü, H.K. (1982). “Türk Sakalar İskitler’in Batıya Göçleri ve Türkler’in Ön Asya’da Doğuşları”. Türk Kültürü Dergisi, Sayı: 226, Ankara.