Hasan BOZGEYİKLİ, Abdullah IŞIKLAR, Birol AVLER

Psikolojik danışma ve rehberlik programı öğrencilerinin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi

Özel eğitim alanında çok fazla görev ve sorumlulukları olan rehber öğretmen ve rehber öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarını inceleyen bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Dolayısıyla rehber öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarını etkileyen faktörlerin araştırılması önemli görülmektedir. Genel tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırmanın çalışma grubunu 2007-2008 eğitim-öğretim yılında Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi ve Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık programına devam eden 324 3. ve 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen “Bilgi Formu” ve “Kaynaştırmaya İlişkin Görüşler Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerinin analizinde bağımsız gruplar için t-testi tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulguları Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık programı öğrencilerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından anlamlı düzeyde farklılaştığını göstermektedir.

Observation of attitudes of psycholojical counseling and guidance program students towards inclusive education

There is no a single study about the attitudes of teacher candidates towards inclusive education. Thus, observing factors which affect the attitudes of teacher candidates towards inclusive education gathers importance. This study has survey method. The scope of this study is 324 students who are students in Atatürk University Kazım Karabekir Faculty of Education and Selçuk University Ahmet Keleşoğlu Faculty of Education Psychological Counseling and Guidance program in 2007- 2008 educational years. “Information Form” and “Views Related Inclusion Questionnaire” were used in order to gain data. Independent group t test technic were used in order to analyze the data. The findings show that the teacher candidates from Psychological Counseling and Guidance program attitudes towards inclusion differentiate according to several variables.

PDF

___

Antonak, R. F., & Larivee, B. (1995). Psychometric Analysis and Revision of the Opinions Relative Mainstreaming Scale. Exceptional Children, 62(2), 139-149.
Batu, S. (2000). Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırıldığı Bir Kız Meslek Lisesindeki Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüş ve Önerileri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Batu, S. Kırcaali-İftar, G. ve Uzuner, Y. (2004). Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırıldığı Bir Kız Meslek Lisesindeki Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüş ve Önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 33-50.
Baykoç-Dönmez, N., Avcı, N., & Aslan, N. (1997). İlk ve Ortaöğretim Kurumu Öğretmenlerinin Engellilere ve Kaynaştırmaya İlişkin İlgi ve Görüşleri. (4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi) [Bildiri], Eskişehir.
Bülbin, S., Ünsal, P. ve Özokçu, O. (2004). Kaynaştırma Sınıfı Öğretmenlerinin Önleyici Sınıf Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi. A.Ü.Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 51-64.
Çulhaoğlu İmrak, H.(2009). Okulöncesi Dönemde Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Öğretmen ve Ebeveyn Tutumları ile Kaynaştırma Eğitimi Uygulanan Sınıflarda Akran İlişkilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Diken, H. İ. (1998). Sınıfında Zihinsel Engelli Çocuk Bulunan ve Bulunmayan Sınıf Öğretmenlerinin Zihinsel Engelli Çocukların Kaynaştırılmasına Yönelik Tutumlarını Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Diken, İ., Sucuoğlu, B. (1999). “Sınıfında Zihinsel Engelli Çocuk Bulunan ve Bulunmayan Sınıf Öğretmenlerinin Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmasına Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması”. Özel Eğitim Dergisi, 2(3), 25-39.
Elliott, D., & McKenney M. (1998). Four İnclusion Models that Work. Teaching Exceptional Children, 30(4).
Familia-Garcia, M. (2001). Special and Regular Education Teacher’s Attitudes Towards İnclusive Programs in an Urban Community School. U.S., New York: New York City Board of Education.
Gözün, Ö. ve Yıkmış, A. (2004). Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Konusunda Bilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Değişimindeki Etkililiği. A.U. Özel Eğitim Dergisi, 5 (2) 65-77
Gözün, Ö. ve Yıkmış, A.(2004). Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Konusunda ilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Değişimindeki Etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2) 65-77.
Güzel Özmen, R. (2003), “Kaynaştırma Ortamında Eğitimsel Düzenlemeler”. A.Ataman (Editör). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, (s.51-83). Gündüz Eğitim ve Yayıncılık: Ankara.
Kaner, S. (2000). Özel Eğitime Giriş Dersinin, Öğretmen Adaylarının Zihinsel Engellilere Yönelik Tutumlarına Etkisi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi,1(1), 32-43.
Kayaoğlu, H. (1999). Bilgilendirme Programının Normal Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Ortamındaki İşitme Engelli Çocuklara Yönelik Tutumlarına Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi.
Kayılı, G., Koçyiğit, S., Doğru Yıldırım, S.S. ve Çiftçi, S. (2010). Kaynaştırma Eğitimi Dersinin Okulöncesi Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(20), 48-65.
Kırcaali-İftar, G. (1998). Kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri. S. Eripek (Ed.). Özel Eğitim (17-22). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
Koçak, F., Arslantaş, S. ve Çalıkçı, N.M. (2008). Özel Eğitimi Geliştirme Faaliyetleri Komisyonu Raporu. Konya: Milli Eğitim Müdürlüğü Yayını.
Kuz, T. (2001). Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutumların İncelenmesi. Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
Liebergott, J, F., Hippel, C.S. ve Needdleman, H.F. (1992). Okulöncesi Dönemde Konuşma Bozukluğu Olan Çocuklar, Konuşma Bozukluğu Olan Çocuklarla Normal Çocukların Karşılaştırılması. (Çev: Hasan Karatepe), Ankara: Karatepe Yayınları.
MEB (2006). “Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği”. Tebliğler Dergisi, 2585.
Metin, N. (1997). Özürlü Çocuklar İçin Kaynaştırma Programları. ÖZEV. Türkiye Özürlüler Eğitim ve Dayanışma Vakfı Yayın Organı, 2, 10–11.
Metin, N., & Çakmak, H. (1998). İlköğretim Okullarındaki Eğitimcilerin Özürlü Çocuklarla Normal Çocukların Kaynaştırıldığı Programlar Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi. 8. Ulusal Özel Eğitim Kongresi Bildirileri. Edirne, 128-139.
Orel, A., Töret. G. ve Zerey, Z. (2004). “Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1) 23-33.
Osborne, A. G. & Dimittia, P. (1994). “The Least Restrictive Environment Mandate: Legal İmplications”. Exceptional Children, 61 (1), 6–14.
Sargın, N. (2002). Anasınıfında Bulunan Zihinsel Engelli Çocuklara Yönelik Öğretmen Tutumlarına İlişkin Bir Çalışma. XI. Ulusal Eğitim Kongresi [Bildiri]. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
Sarı, H. ve Saygın, F. (2002). Üniversite Öğrencilerinin Özel Eğitim Dersi Etkinlikleri Almalarına Yönelik İhtiyaçların Analizi. XI. Ulusal Eğitim Kongresi Bildirileri. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
Seçer, Z., Sarı, H. ve Çetin, Ş. (2010). “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Bedensel Engelli Akranları İle Birlikte Eğitim Almalarına İlişkin Görüşleri”. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:26, ss.12-24.
Sever, F. D. (2007). Kaynaştırmaya yönelik öğretmen destek programının okul öncesi dönemdeki çocukların gelişim düzeylerinin etkilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Stainback, W. & Stainback, S. (1992). Controversial Issues Confronting Special Education Divergent Perspectives. Boston: Allyn and Bacon.
Sucuoğlu, B. (2006). Etkili Kaynaştırma Uygulamaları. Ekinoks Yayınevi: Ankara.
Sünbül, A.M. ve Sargın, N.(2002). Okul Öncesi Dönemde Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Öğretmen Tutumları: Konya İli Örneği. XI. Eğitim Bilimleri Kongresi, 23-26 Ekim 2002. Lefkoşa, KKTC: Yakın Doğu Üniversitesi.
Uysal, A. (2004). Kaynaştırma Uygulamaları Yapan Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşleri. 13. Özel Eğitim Günleri Kongresi. Özel Eğitimden Yansımalar, (s.121), Eskişehir.
Veysel A, ve Diken, H.İ. (2009). “Rehber Öğretmen Özel Eğitim Öz Yeterlik Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10(1), 29-37.
Yıldırım Doğru, S. (2007). “Kaynaştırma Eğitimi Veren Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi Konusundaki Genel Görüş ve Sorunları”. Mesleki Eğitim Dergisi, 9 (17), 166-180.