Osmanlı dönemi minyatürlerinde enstrüman figürleri üzerine bir inceleme
Osmanlı dönemi Türk Müzik Kültürü’nün çok yönlü olarak gelişimini sürdürdüğü izlerini, kültürün diğer unsurları üzerinde de bıraktığı önemli bir dönem olmuştur. Minyatürlerde resmedilen enstrüman figürleri, ait oldukları toplumun müzik kültürü hakkında, döneme ışık tutan çok önemli bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmada; incelenen minyatürlerle Osmanlı Dönemi Türk Müzik kültüründeki zaman ve mekân farklılıklarının belirlenmesinde önemli bir unsur olan döneme ait çalgıları ele alınmıştır. Bu duruma en güzel örnek; Abdülcelil Çelebi-Levni’nin ressamlığını yaptığı Sultan III. Ahmed’in 1720 yılında dört şehzadesinin sünnet düğünü şenliklerinin anlatıldığı Surname-i Vehbi adlı eserdir. Bu minyatürlerde sahnelenen ve o dönem sazlarının teknik, anatomik yapısını tanımlamayı amaçlayan bu çalışma betimsel araştırmalardan tarihsel desen kullanılarak alınmıştır. Bu amaç doğrultusunda konu ile ilgili yazılı ve görsel materyallere başvurulmuştur.
An analysis on ınstrument figures in ottoman period miniatures
Ottoman period has been a significant epoch in which Turkish Music Culture maintained its development multi dimensionaly and left its impact on other components of culture. Instrument figures depicted on miniatures present very important information that shed light on the period about the musical culture of the society they belong to. In this study, musical instruments of the period which are significant components in determining the discripancy between time and location in Ottoman Period Turkish Music culture have discussed. The best example for this case is; the performance painted by Abdülcelil Çelebi-Levni and named as “Surname-i Vehbi” in which the festival of the circumsition ceremony of Ahmed III’s four princes in 1720 is narrated. Aiming to characterize the technique and anatomical structure of the period’s musical instruments, this study is derived from the descriptive researches by using historical patterns. Upon this purpose, written and visual materials about the subject are referred.
___
- Altıner, Ülkü, O. (2003). Nakkaş Osman ve Levni Minyatürlerinde Tasarım Anlayışının Dönemin Çalgıları ve Gösteri Sanatları Bağlamında İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: YTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Atıl, Esin (1997). “İslam Sanatlarında Müzik ve Raks Tasvirleri”. Portakal Sanat ve Kültür Dergisi Müzik ve Sanat Özel Sayısı, Sayı:7, İstanbul.
- Budak, Ogün Atilla (2000). Türk Müziğinin Kökeni-Gelişimi. Ankara.
- Can, Neşe, GÜ. (2004). “Unutulan Sazımız Miskal”. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3). Ankara.
- Emnalar, Atınç (1998). Türk Halk Müziği ve Nazariyatı. İzmir.
- Kaygısız, Mehmet (2000). Türklerde Müzik. İstanbul.
- Mahir, Banu (2005). Osmanlı Minyatür Sanatı. İstanbul.
- Özalp, Nazmi (2000). Türk Musikisi Tarihi. İstanbul.
- Öztuna, Yılmaz (1990). Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi. Ankara.
- Say, Ahmet (2003). Müzik Tarihi. Ankara.
- Say, Ahmet (2005). Müzik Sözlüğü. Ankara.
- Şahin, Bekir (1996). Osmanlı Ansiklopedisi. İstanbul.
- Tanrıkorur, Cinuçen (2003). Osmanlı Dönemi Türk Musikisi. İstanbul.
- Tövbiş, G.V (1990). Müzik Ansiklopedi Sözlüğü. Moskova.
- Yum, Şule (1999). “Osmanlı Saray Müziği Üzerine Bazı Görüşler”. Tarih, Kültür, Sanat ve Mimarlık Dergisi, sayı: 1, İstanbul.
- İnternet KAYNAKLARI
- www.geldik.com/kulturel-konular/35087-osmanlida-dugun-bir-torendir. Erişim Tarihi: 15 / 04 / 2010
- www.elsanatlari.gen.tr/minyatur-sanati-hakkinda. Erişim Tarihi: 15 / 04 / 2010
- Osmanlı Musikisi, www.osmanlisanati.com Erişim Tarihi: 18 / 04 / 2010
- www.turkmusikisi.com/arastirmalar/sarayda_musiki Erişim Tarihi: 22 / 04 / 2010
- www.osmanlisanati.com Erişim Tarihi: 11 / 05 / 2010
- ISSN: 1304-4990
- Yayın Aralığı: 4
- Yayıncı: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü