Güngör Dilmen'in Kurban ve Christa Wolf'un Medea. Stimmen Yapıtlarında Çocukların Kurban Edilmesi Sorunsalı Üzerine

Çocukların kurban edilmesi bir izlek olarak mitolojilerde ve dini öykülerde sık sık karşımıza çıkmakta ve aynı zamanda eskiden beri dünyada pek çok yazara ve sanatçıya esin kaynağı olmaktadır. 20. yüzyılda Türk ve Alman Yazınına baktığımızda Güngör Dilmen ve Christa Wolf'un bu izleği yapıtlarında kullandıkları görülmektedir. Güngör Dilmen Kurban isimli oyununda, Alman Yazınında ise Christa Wolf Medea. Stimmen romanında çocukların kurban edilmesi sorunsalına işaret emiş ve olay örgülerine bu izleği başarılı bir biçimde katmışlardır. Her ne kadar bu iki yazar yazınsal bir tür olarak yapıtlarını farklı bir biçimde kurgulamış olsalar da, ortak bir sorunu ele almaları ilgi çekidir. Christa Wolf ve Güngör Dilmen'in mitolojilere yaklaşımları da birbirine benzemektedir: iki yazar için kurguda her şeyden önce tarih ve toplumsal öğeler önem taşımaktadır. Buna bağlı olarak mitolojik ve dini öykülerden faydalanmışlardır, ancak Wolf, Medea mitosunu bir kalıp olarak kullanırken, Dilmen güncel bir öyküyü mitolojik ve dini öğelerle süslemiştir. Bu çalışmada, Güngör Dilmen'in Kurban ve Christa Wolf'un Medea. Stimmen adlı yapıtlarında,yazarların çocuk kurbanı sorunsalını nasıl ele aldıkları, benzer ve farklı yönlerinin neler olduğu, insan ve toplumbilimci Rene Girard'ın Kurban ve Günah Keçisi kuramı çerçevesinde karşılaştırmalı olarak inceleyerek, yazarların neye vurgu yaptıklarını saptamaya çalışacağız.

On the Problem of Sacrifice of Children in Güngör Dilmen's Kurban and Christa Wolf's Medea. Stimmen

We often encounter the theme of sacrificing children in mythology and religious stories and at the same time. This issue has inspired many authors and artists in the world for a long time. When we look at Turkish and German Literature, we see that Güngör Dilmen and Christa Wolf have used this theme in their works. The problem of sacrificing children have been referred to and successfully integrated into the plotlines of the play Kurban by Güngör Dilmen, and the novel Medea. Stimmen by Christa Wolf. Although these two authors have built their narratives in different literary genres, the common motif in their works deserve interest. Their approaces to mythology is also similar: for both authors, history and social elements are of utmost importance. Accordingly, they have made use of mythological and religious stories, but while Wolf used the Medea myth as a model, Dilmen adorned a contemporary story with mythological and religious elements. In this study, we will comparatively analyze how authors in their respective works have dealt with the issue of sacrificing children, point to the similarities in their approaches by using sociologist Rene Girard's Sacrifice and the Scapegoat theoretical framework.

PDF

___

Atwood, M. (2000). Zu Christa Wolfs Medea. M. Hochgeschurz içinde, Christa Wolfs Medea. Voraussetzungen zu einem Text (105-114). München: dtv.
Bachofen, J. J. (1997). Das Mutterrecht. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Diyanet İşleri Başkanlığı. Saffat: http://mushaf.diyanet.gov.tr/# Erişim Tarihi: 02.04.2016.
Berk, O., Kılıç, M. Ö., Sayım, M., & Yağcıoğlu, H. (Dü). (2010). Güngör Dilmen'in 5.
Sanat Yılı Sempozyumu 25 Mart 2010. İstanbul: Mitos.
Büch, K. B. (2002). Spiegelungen. Mythosrezeption bei Christa Wolf. Kassandra und Medea. Stimmen. Marburg: Tectum.
Dilmen, G. (1996). Toplu Oyunları: 2, Kurban, Bağdat Hatun, Aşkımız Aksaray'ın en büyük yangını. İstanbul: Mitos.
Dudenredaktion (Dü.). (2002). Duden: Redewendungen. Wörterbuch der deutschen Idiomatik. Bd. 11. Mannheim, Leipzig, Wien, Zürich: Dudenverlag. Euripides. (2006). Medea. Stuttgart: Reclam.
Girard, R. (1994). Das Heilige und die Gewalt. Frankfurt am Main: Fischer.
Girard, R. (1998). Der Sündenbock. Zürich, Düsseldorf: Benziger.
Güneş, M. (2007). Başkaldıran Kadının Dramı: Kurban. Turkish Studies, 2/1, 247-251.
Heinz-Mohr, G. (1991). Lexikon der Symbole. Breisgau: Herder Spektrum.
Keçeli, F. (2003). Güngör Dilmen'in Oyunlarında 'mitolojik, Tarihsel ve Fantastik olanın kullanımı. Ankara Üni. DTCF Tiyatro Araştırmaları Dergisi Ankara: 16 (2), 18-45.
Keller, H. L. (1996). Reclams Lexikon der Heiligen und der biblischen Gestalten. Legende und Darstellung in der bildenden Kunst. Stuttgart: Reclam.
Kerenji, K. (1996). Die Myhtologie der Griechen Die Heroengeschichten B. II. München: dtv.
Türk Dil Kurumu. Kişi adları sözlüğü, 'Zehra'. T. C. Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu: Erişim Tarihi: 02.04.2016.
http://tdk.gov.tr/index.php? option=com_kisiadlari&arama=anlami&uid=9607&guid=T DK.GTS.5719d82e779671.21403256
Mayer, F. (1997). Potenzierte Fremdheit Medea - die wilde Frau. Betrachtungen zu Christa Wolfs Medea. Stimmen. Literatur für Leser, 20/ 2, 85-94.
Rühe, I. v. (2000). "Unsere Verkennung bildet ein geschlossenes System" - Christa Wolfs 'Medea' im Lichte der Schillerschen Ästhetik. Marbach: Deutsche Schillergesellschaft.
Shafi, M. (1997). "Falsch leiden sollte es das auch geben" Konfliktstrukturen in Christa Wolfs Roman 'Medea'. Colloqium Germanica Internationale Zeitschrift für Germanistik, 30/4, 375-385.
Şener, S. (1970). "Kurban" üzerine bir inceleme. Ankara Üni. DTCF Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 1, 49-68.
Wolf, C. (1996). Medea. Stimmen. Müchen: Luchterhand.
Wolf, C. (1999a). Lesen und Schreiben. C. Wolf, & S. Hizinger (Dü.) içinde, Werke Bd. 4: Essays, Gespräche, Reden, Briefe 1959-1974, 238-282. München: Luchterhand.
Wolf, C. (1999b). Subjektive Authentizität: Gespräch mit Hans Kaufmann. C. Wolf, & S. Hilzinger (Dü.) içinde, Werke Bd. 4: Essays, Gespräche, Reden, Briefe 1959-1974, 401-437. München: Luchterhand.
Wolf, C. (2000). Frankfurter Poetik-Vorlesungen. C. Wolf, & S. Hilzinger (Dü.) içinde, Werke Bd. 7: Kassandra, Voraussetzungen einer Erzählung, 7-223. München: Luchterhand.
Yaycıoğlu, M. (2005). Güngör Dilmen'le Söyleşi. Ankara Üni. DTCF Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 20 (2), 129-142.