Girişimcilik Yönelimi İle Finansal Performans Arasındaki İlişkide Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) Kapasitesinin Aracı Rolü Üzerine Bir Araştırma: İstanbul ve Kocaeli Bölgesi Örneği

Çalışmanın amacı, girişimcilik yöneliminin finansal performans üzerindeki etkisinde Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) kapasitesinin aracı rolünün olup olmadığının Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda anket yöntemiyle işletme yöneticilerinden elde edilen toplam 130 verinin analizinde Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) kullanılmıştır. AR-GE kapasitesinin aracı değişken olarak kullanıldığı analizde, analiz sonuçları girişimcilik yöneliminin finansal performans üzerinde direkt etkisinin olmadığını, ancak AR-GE kapasitesi üzerinden dolaylı olarak etkisini doğrulamıştır. Ayrıca AR-GE kapasitesi ile uluslararası deneyimin finansal performans üzerinde direkt etkisini doğrularken, firma yaşının finansal performans üzerindeki etkisine destek sağlamamıştır.

A Research on the Mediating Role of Research and Development (R&D) Capacity in the Relationship Between Entrepreneurship Orientation and Financial Performance: Istanbul and Kocaeli Region Example

The aim of this study is to investigate whether the Research and Development (R&D) capacity has a mediator role in the impact of entrepreneurship orientation on financial performance by using the Structural Equation Model (SEM). For this purpose, the Structural Equation Model (SEM) was used in the analysis of 130 data obtained from the business managers through the survey method. In the analysis where R&D capacity is used as a mediator variable, the results of the analysis confirmed that entrepreneurship orientation does not have a direct effect on financial performance, but indirectly through its R&D capacity. In addition, while the R&D capacity and international experience confirmed the direct effect of the financial performance, the firm did not support the effect of its age on financial performance.

Keywords:

Entrepreneurship Orientation, Financial Performance PLS-SEM,

PDF

___

Ağca, V. ve Kurt, M. (2007), “İç Girişimcilik ve Temel Belirleyicileri: Kavramsal Bir Çerçeve”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, 29, 83-112.
Akgül, A.ve Osman, Ç. (2005), İstatistik Analiz Teknikleri, Ankara: Emek Ofset.
Altuntaş, G. ve Dönmez, D. (2010), “Girişimcilik Yönelimi ve Örgütsel Performans İlişkisi: Çanakkale Bölgesinde Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 50-74.
Aminu, M.İ. (2016), “Entrepreneurial Orientation and Financial Performance of Simple Firms in Nigeria”, Sokoto Journal of Management Studies, 10(1), 1-15.
Ayaydın, H., Çam, A.V., Barut, A. ve Pala, F. (2018), “Araştırma Geliştirme ve İnovasyon Yatırımlarının Finansal Gelişme Üzerine Etkisi: BRICS-TM Ülkeleri Örneği”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Özel Sayıs, 442-461.
Ayaydın, H. ve Karaaslan, İ. (2014), “The Effect of Research and Development Investment on Firms’ Financial Performance: Evidence from Manufacturing Firms in Turkey”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, IX(II), 43-59.
Aygen, S. (2006), İşletmelerde Yenilik Yönetimi Sürecinde Örgüt Yapılarında ve Hizmet Tasarımlarında Yaşanan Dönüşümler: Antalya İli Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Ampirik Bir Araştırma ve Hizmet Tasarımı Önerisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Aytekin, S. ve Özçalık, S.G. (2018), “Borsa İstanbul Teknoloji ve Bilişim Endeksi Firmalarında Ar-Ge Harcamaları ve Finansal Performans İlişkisi”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ICEESS’ 18), 67-73.
Basco, R., Hernandez-Perlines, F. ve Rodriguez-Garcia, M. (2019), “The effect of entrepreneurial orientation on firm performance: A multigroup analysis comparing China, Mexico, and Spain”, Journal of Business Research, 1-13.
Bockova, N., ve Zizlavsky, O.(2016), “Innovation and Financial Performance of A Company: A study From Czech Manufacturing Industry”, Transformations in Business & Economics, 15, 3(39), 156-175.
Bouaziz, Z. (2016), “The Impact of R&D Expenses on Firm Performance: Empirical Witness from the Bist Technology Index”, Journal of Business Theory and Practice, 4(1), 51-60.
Bruderl, J. ve Preisendorfer P. (2000), “Fast-Growing Businesses Empirical Evidence from a German Study”, International Journal of Sociology, 30(3), 45-70.
Bulut, Ç., Yılmaz, C. ve Alpkan L. (2009), “Pazar Oryantasyonu Boyutlarının Firma Performansına Etkileri”, Ege Akademik Bakış/Ege Academic Review, 9(2), 513-538.
Cagle, M. ve Özen, A. (2019), “Girişimcilik Yönelimi ve Finansal Performans İlişkisinin Araştırılmasında Aile Şirketlerinin Moderatör Rolü”, Yönetim ve Ekonomi, 26(3), 879-902.
Carton, R.B. (2004), Measuring Organizational Performance: An Exploratory Study. A Dissertation Submitted to the Graduate Faculty of The University of Georgia in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Phılosophy Athens, Georgia.
Chua, S.R., Chong, C.T., DY Ma. Catrina, S. ve Villavicencio, A.M.E. (2016). The Relationship of Corporate Financial Performance and Innovation among Manufacturing Industries, Presented at the DLSU Research Congress, March 7-9, Manila, Philippines.
Covin, J.G. ve Slevin, D.P. (1991), “A conceptual model of entrepreneurship as firm behavior”, Entrepreneurship Theory and Practice, 16, 7-25.
Demir, C. ve Güleç, Ö. F. (2019), “Araştırma Ve Geliştirme Giderlerinin Firma Kârlılığı Üzerine Etkisi: Bist İmalat Sektörü Örneği”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 57-72.
Demir, H. ve Okan, T. (2009), “Teknoloji, Örgüt Yapısı ve Performans Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1), 57-72.
Demir, H. ve Okan, T. (2008), “Etkileşimsel ve Dönüşümsel Liderlik: Bir Ölçek Geliştirme Denemesi”, Yönetim, 19(61), 72-90.
Doğan, Derya. (2019), SmartPLS ile Veri Analizi, 2.Baskı, Ankara: ZET Yayınları.
Doğan, H. ve Doğan, M.(2017), “Yenilikçilik ve Performans: Yüksek Teknoloji Kullanan Firmalar Üzerine Bir Araştırma”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(6), 153-62.
Doğan, M. ve Yıldız, F. (2016), “Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının (ARGE) Firma Karlılığı Üzerine Etkisi: BIST’te İşlem Gören İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Araştırma”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 178-187.
Fiş, A.M. ve Wasti, S. A. (2009), “Örgüt Kültürü ve Girişimcilik Yönelimi İlişkisi”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 35 (Özel Sayı), 127-164.
Freiha, A.R.F. ve Kanakriyah, R. (2017), “Impact of R&D Expenditure on Financial Performance: Jordanian Evidence”, European Journal of Business and Management, 9(32), 73-83.
García-Manjón, V.J. ve Romero-Merino, M.E. (2012), “Research, Development, and Firm Growth. Empirical Evidence From European Top R&D Spending Firms”, Research Policy, 41, 1084-1092.
Gürkan, N. ve Gürkan, S. (2017), “Yenilikçilik Kavramının İşletmelerin Finansal Performansı Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, 213-226.
Hair, J.F., Hult, G.T.M., Ringle, C.M. ve Sarstedt, M. (2014), A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM). Second Edition, Los Angeles: Sage Publication.
Hartog, D.N.D, Muijen, J.J.V. ve Koooman P.L. (1997), “Transactional versus transformational leadership: An analysis of the ML”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 70, 19-3.
Hensler, J., Hubona, G. ve Ray, P.A. (2016), “Using PLS path modeling in new technology research: updated guidelines” Industrial Management & Data Systems, 116(1), 2-20.
Hughes, M. ve Morgan, R.E. (2007), “Deconstructing the relationship between entrepreneurial orientation and business performance at the embryonic stage of firm growth”, Industrial Marketing Management, 36, 651-661.
Işık, N., Engeloğlu, Ö. ve Kılınç, E.C. (2016), “Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Karlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, 27-46.
Jiang, W., Chai, H., Shao, J. ve Feng, T. (2018), “Green entrepreneurial orientation for enhancing firm performance: A dynamic capability perspective”, Journal of Cleaner Production, 198, 1311-1323.
Kamatra, N. ve Kartikaningdyah, E. (2015), “Effect Corporate Social Responsibility on Financial Performance”, International Journal of Economics and Financial Issues, 5(Special Issue), 157-164.
Kemelgor, B.H. (2002), “A comparative analysis of corporate entrepreneurial orientation between selected firms in the Netherlands and the USA”, Entrepreneurship Regional Development, 14(1), 67-87.
Kılıç, M. (2020), BIST Bilişim Sektöründeki Firmaların AR-GE Harcamalarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, XLIX, 2020/2, 219-234.
Kıracı, M., Çelikay, F. ve Çelikay, D. (2016), “The Effects of Firms’ R & D Expenditures on Profitability: An Analysis with Panel Error Correction Model for Turkey” International Journal of Business and Social Science, 7(5),233-240.
Kurtulmuş, B.E. ve Warner, B. (2015), “Entrepreneurial Orientation and Perceived Financial Performance. Does Environment Always Moderate EO Performance Relation”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 207, 739-748.
Lakhwani, V.M., Tıwari S. ve Jauhari, S. (2017), “Mergers and Acquisitions’s Impact on Financial Performance: An Evaluation with Perspective of Tıme”, J Fundam Appl Sci., 9(5), 945-957.
Lumpkin, G.T. ve Dess, G.G. (2001), “Linking Two Dimensions of Entrepreneurial Orientation to Firm Performance: The Moderating Role of Environment and Industry Life Cycle”, Journal of Business Venturing, 16 (5), 429-451.
Lumpkin, G.T. ve Dess, G.G. (1996), “Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance”, Academy of Management. The Academy of Management Review, 21(1), 135-172.
Miller, D. (1983), “The Correlates of Entrepreneurship in Three Types of Firms”, Management Science, 29(7), 770-791.
Mukarutesi, D. (2018), “The Relationship between entrepreneurial orientation, government policy and SME performance: The case of small and medium enterprises in Rwanda”, East Africa Research Papers in Business, Entrepreneurship and Management, EARP-BEM No:10.
MÜSİAD. (2012), Küresel Rekabet İçin AR-GE ve İnovasyon, Stratejik Dönüşüm Önerisi. MÜSİAD Araştırma Raporları: 76, İstanbul: Pelikan Basım.
Ngoze, M. ve Bwisa, H. (2014), “Entrepreneurial Orientation and Financial Performance of Manufacturing Firms in Developing Countries: are Kenya's Manufacturing Firms Exempted?” https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2490713, (Erişim: 16.12.2019).
Nunnally, Y.J.C. (1967), Psychometric theory, New York, NY, US: McGrawHill. Okangi, F.P. (2019), “The impacts of entrepreneurial orientation on the profitability growth of construction firms in Tanzania”, Journal of Global Entrepreneurship Research, 9(14), 1-23.
Öncü, M.A., Bayat, M., Kethüda, Ö. ve Zengin, E. (2015), “Yenilik ve Müşteri Performansının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi: Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinde Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, XXXVII (I), 149-164.
Öztürk, E. ve Zeren, F. (2015), “The Impact of R&D Expenditure on Firm Performance in Manufacturing Industry: Further Evidence From Turkey”, International Journal of Economics and Research, 6, 32-36.
Öztürk, E., Mesci M. ve Kılınç, İ. (2013), “Yenilik Faaliyetlerinin İşletme Performansına Etkisi: Yat Limanları Üzerine Bir Değerlendirme”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(2), 97-118.
Papatya, G., Papatya, N. ve Hamşıoğlu, A.B. (2016), “Girişimci Yönlülük, İçGirişimcilik ce Finansal Performans İlişkisi: Türkiye Tekstil Sektörü İşletmelerinde Bir Araştırma”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 19-48.
Petrovic, Z., Vukotic, S., Anicic, J. ve Zakic, N. (2015), “Moderating effect of national culture on the relationship between entrepreneurial orientation and business performance: An evidence from Serbia”, (JPMNT) Journal of Process Management-New Technologies, International, 3(4), 84-89.
Platin, N. ve Ergün, H.S. (2017), “The Relationship between Entrepreneurial Orientation and Performance; Evidence from Turkish SMEs”, Business and Management Studies, 3(2), 78-89.
Rauch, A., Wiklund, J., Lumpkin, G.T. ve Frese, M. (2009), “Entrepreneurial Orientation and Business Performance: An Assessment of Past Research and Suggestions for The Future”, http://www.blackwellpublishing.com/journal.asp?ref=1042- 2587&site=1, (Erişim: 29.12.2019).
Resmi, S.İ., Begum, N.N. ve Hassan, Md.M. (2018), “Impact of CSR on Firm’s Financial Performance: A Study on Some Selected Agribusiness Industries of Bangladesh”, American Journal of Economics, Finance and Management, 4(3), 74-85.
Standing, C. ve Kiniti, S. (2011), “How can organizations use wikis for innovation?”, Technovation, 31, 287-295.
Şanal, M. ve Girenay, D. (2019), “Risk Alan Proaktif Çalışanların Firma Performansına Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Turkish Studies - Economics, Finance, Politics, 14(1), 141-152.
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2018), https://btgm.sanayi.gov.tr/ Handlers/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=bcf24389-c3c0-4628- 83aa-73750e2a2baf (Erişim: 04.10.2018).
Ünal, T. ve Seçilmiş, N. (2014), “Satış Hasılatı Artışında AR-GE’nin Rolü ve Karlılığın AR-GE Harcamalarına Etkisi: Gaziantep Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, 202-210.
Wiklund, J. ve Shepherd, D. (2005), “Entrepreneurial orientation and small business performance: a configurational approach”, Journal of Business Venturing, 20, 71-91.
Xu, J. ve Jin, Z. (2016), “Research on the Impact of R&D Investment on Firm Performance in China's Internet of Things Industry”, Journal of Advanced Management Science, 4(2), 112-116.