Sosyal Alanda Yapılan İnkılâplar ve Bu İnkılâpların Özümsenmesi Meselesi

Milli Mücadele'nin başarı ile neticelenmesinden sonra bir dizi inkılâplar yapılmıştır. Atatürk'ün ifadesine göre inkılâpların amacı Türkiye Cumhuriyeti halkını tamamen çağdaş ve medeni bir toplum haline getirmektir. Nitekim, ilk bakışta sadece dış görüntü ile ilgili gibi görülebilecek inkılâpların dahi gerçek nedeni çağdaş zihniyeti hakim kılmaktır. Bu araştırmamızda sosyal alanda yapılan inkılâpların Türk halkı tarafından özümsenmesinde karşılaşılan güçlükler ele alınmıştır. Özellikle kıyafet alanında yapılan inkılâplar, kadın hakları meselesi, soyadı kanunu, uzunluk, ağırlık ve zaman ölçülerinde yapılan değişiklikler üzerinde durulmuştur. İnkılâpların özümsenmesi meselesinde çekilen sıkıntıların dini, tarihi ve sosyal boyutları vardır. Örneğin şapkaya gösterilen tepki dini bir kay¬gıdan kaynaklanmaktadır. Yine inkılâpların benimsenmesini güçleştiren sebeplerden birisi de bilgisizlik ve kültür eksikliğidir. Bazı inkılâplarda ise önemsememe ve alışkanlıklarını terk edememe şeklindeki davranışlar olumsuz sonuçlar doğurmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Atatürkçülük, İnkılâplar, Çağdaşlaşma

After having won the Turkish Struggle for Independencce, a series of revolutions has been made. According to Atatürk's statements, the target of the revolutions is to turn the Nation of the Republicc of Turkey into a con- temporary and civilized society. The real aim of these revolutions, even if they seemed like they are related to the extemal appearance of the people at first sight, is to get comtemporary thought become effective amongst pe¬ople. In our research, we have examined the difficulties which Turkish pe¬ople faced in the assimilitaion of these social revolutions. We have especially dwelled on the changes regarding the Hat and Dress Revolution, the Right of Women, the Sumame Law, Units of Measurement (lenght and weight) and Time. The difficulties, which Turkish people suffered from on the assimilation of the revolutions, have religious, historical and social di- mensions. For example, the reason for the reation to the Hat Revolution was originating from the religous worries. Another reason for the hard assimilation of the revolutions is lack of knowledge and deficciency of in- tellectual way of thinking. And also some of the rovolutions had been ended up with some unwanted results because of people's unconcemed at- titudees towards the revolutions and not being able to give up their local habits.

Keywords:

Kemalism, Revolutions, Modemizations,

PDF

___

Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri. C.II, Ankara-1989, s.224; Genel Kurmay Başkanlığı, Ata¬türkçülük I Atatürk'ün Görüş ve Direktifleri, İstanbul-1997, s.l 14 Ergun Aybaıs, İstiklal Mahkemeleri I -II, İzmir-1988, s.406-418
Şapka inkılâbından 97 yıl önce Sultan II. Mahmut devlet memurlarına sarık yerine fes giyme mecburiyeti getirince o da benzer tepkilerle karşılaşmıştı. (Fatih Rıfkı Atay, Çankaya (2.Baskı), İs- tanbul-1969, s.431) Fatih Rıfkı Atay, a.g.e., s.398 Ergun Aybaıs, a.g.e., s.415 Yeşil Giresun, Numroıll 1, 11 Mayıs 1928 Yeşil Giresun, Numro:157, 28 Mart 1929 Yeşil Giresun, Numro:168, 20 Haziran 1929 Yeşil Giresun, Numro:147, 10 Kanunusani-Ocak 1929 Bekir Sıtkı Yalçm-İsmet Gönülal, Atatürk İnkılâbı-Kanunlar-Kararlar-Tamimler- Bildiriler-Belgeler-Gerekçe ve Tutanaklarıyla, Ankaıa-1984, s. 112 * Diyanet İşleri Başkanı, Fener Rum Patriği, Ermeni Patriği, Hamambaşı vb. Bekir Sıtkı Yalçın, İsmet Gönülal, a.g.e., 204-205 İbrahim Kafesoğlu, Türk Milli Kültürü, (17.Baskı), İstanbul-1998, s.319 Şefika Kurnaz, Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını (1839-1923), İstanbul-1992, s.53-55; Abdullah Saydam, Osmanlı Medeniyeti Tarihi, Trabzon-1995, s.208 * 1928'den itibaren bayanlar taşrada da memur olarak görevlendirilmişlerdir. Şefika Kurnaz, II. Meşrutiyet Döneminde Türk Kadını, İstanbul-1996, s. 109, 110 Yeşil Giresun, Numro:95, 26 Kanunusani/Ocak 1927, Sn. Prof.Dr. Utkan Kocatürk, Tür¬kiye'nin ilk kadın avukatının Beyhan Hanım olup, ilk duruşmasına 28 Kasım 1928 tarihinde Birinci Ti¬caret Mahkemesi'nde çıktığını ifade eder. (Utkan Kocatürk, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarih Kronolojisi, 1918-1938. (2.Baskı), Ankara-1988, s.486) Enver Ziya Karal, Atatürk'ten Düşünceler, İstanbul-1986, s.62; Genel Kurmay Başkanlığı, Atatürkçülük I, s.331 Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Tamim ve Telgrafları V, Ankara-1972, s. 181 Afet İnan, Tarih Boyunca Türk Kadınının Hak ve Görevleri, (4. Baskı), İstaııbul- 1982, s. 195, 209 Afet İnan, a.g.e., s. 195, 209 Yeşil Giresun, Numro:188, 23 Kanunusani/Ocak 1930 Bekir Sıtkı Yalçm-İsmet Gönülal, a.g.e., s.525-534 Bekir Sıtkı Yalçm-İsmet Gönülal, a.g.e., s.541-542 Bekir Sıtkı Yalçm-İsmet Gönülal, a.g.e., s. 111-112 Bekir Sıtkı Yalçın-İsmet Gönülal, a.g.e., s. 181-182 Gazi Ahmet Muhtar Paşa, Takvimu's-Sinîn, (Hazırlayanlar, Yücel Dağlı, Dr.Hamit Peh¬livanlı), Ankara-1993, s.541-547 Bekir Sıtkı Yalçm-lsmet Gönülal, a.g.e., s.497 Bekir Sıtkı Yalçm-lsmet Gönü'lal, a.g.e., s.543 Mehmet Zeki Pakalm, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I, (4.Baskı), Is- tanbul-1993, s.580-581 İslam Ansiklopedisi, C.X, İstanbul-1966, s.2 Bekir Sıtkı Yalçın-İsmet Gönülal, a.g.e., s.493 Yeşil Giresun, Numro:141,29 Teşrinisani/Kasım 1928 Yeşil Giresun, Numro:128,30 Ağustos 1928 Yeşil Giresun, Numro:130, 6 Eylül 1928 Yeşil Giresun, Numro:131, 13 Eyliil 1928 Yeşil Giresun, Numro:132, 20 Eylül 1928 Yeşil Giresun, Numro:131, 13 Eyliil 1928 Yeşil Giresun, Numro:182, 5 Kanunuevvel/Aralık 1929 Mehmet Zeki Pakalm, a.g.e., C. I, s.88,533; Ana Britannica, C.VIII, İstanbul-1992. s. 176 Bekir Sıtkı Yalçın-lsınet Göniilal, a.g.e., s.505-509 M.Zeki Pakalın, a.g.e., C.I, s.340,454, a.g.e., C.II, s.269,546,723; Ana Britannica, C.VI, s.353; C.VII, s.310; C.XII, s.528; CAVI. s. 138 Bekir Sıtkı Yalçın-İsmet Gönülal, a.g.e., s.511 M.Zeki Pakalın, a.g.e., C.II, s.281; C.1II, s.357 Bekir Sıtkı Yalçın-îsmet Gönülal, a.g.e., s.510 Yusuf Halaçoğlu XIV-XVII. Yüzyıllarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Ankara- 1991, s.97 Bekir Sıtkı Yalçın-lsmet Gönülal, a.g.e., s.509 Yeşil Giresun, NumrotlOl, 8 Mart 1928
Sulhi Dönmezer, “Atatürk İnkılâpları ve Sosyal Değişme Teorileri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı:15, Temmuz 1989, s.523-537 Beınard Levis, Modern Türkiye'nin Doğuşu, (ÇevıMetin Kıratlı), (4.Baskı), İstanbul- 1994, s.270 Yeşil Giresun, Numıo:5-20, 18 Ağustos 1926 Posta, 10 Nisan 1999, s. 1

ISSN: 1011-727X
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1984
Yayıncı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi