Osmanlı’dan Cumhuriyet’ e Geçiş ve 19 Mayıs Ruhu

Mustafa Kemal Paşa'nın Anadolu'ya geçmeden önce İstanbul'da kaldığı altı aylık süre, Millî Mücadele hareketinin başlangıcını oluşturan hazırlık dönemidir. Bu dönem yakın tarihimizde, yeni Türk devletinin yapılanmasında siyasi ve fikri temellerin oluştuğu fevkalade öneme haiz tarihi hadiseler silsilesi ile doludur. Mustafa Kemal Paşa, Mütareke Döneminde İstanbul'da iktidara gel¬menin bütün yollarını denedikten sonra, Anadolu'ya geçmek ve "Millî Mücadeleyi başlatmak gibi ağır ve kat'î bir kararı her yönüyle incelemiş ve bundan başka bir şey yapmak ihtimali kalmadığına inanmış; bu inanç ve karar, 19 Mayıs Ruhunun oluşmasında temel faktör olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Millî Mukavemet, Samsun, 19 Mayıs Ruhu, İlk Millî Meclis, İttihad-Terakki

Mustafa Kemal Paşa State of six months in İstanbul before going to Anatolia was preparation time to begin for national war. This period was very important. In the case of establishment of political ideas for new Turkish State. After Mustafa Kemal Paşa was tired ali posibility to come to power in İstanbul during siece fire, he thought deepley to go to Anatolia and start National War. He was strongly believed that there was not any other solution. Finally, he could not see any escape from govemment of İstanbul... Therefore he decided to National War. These belief and desition were main factors in soul of 19th May

Keywords:

National defens, Samsun, Soul of 19th May, First National assembly, Îttihad-Terakki,

PDF

___

TBMM., Zabıt Ceridesi, Devre I, Cilt 9, s. 6.; Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Cilt 1, s. 170. Ahmet Demirel, Birinci Mecliste Muhalefet, II. Grup, İstanbul, 1955, s. 106-108. Tevfık Bıyıklıoğlu, “Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Hukukî Statüsü ve İhtilalci Karakteri”, Belleten, S. 96, Ankara 1960, s.649. Tarık Zafer Tunaya, “T.B.M.M. Hiikümeti'nin Kuruluşu ve Siyasî Karakteri”, İ.Ü.,H.F.M., C.XXlll.,sayı 3-4, sene 1957'den ayrı basım, İstanbul, 1958, s.4-5. DEMİREL, Birinci Mecliste Muhalefet..., s. 137. DEMİREL, Birinci Mecliste Muhalefet..., s. 138-146. DEMİREL, Birinci Mecliste Muhalefet...., s. 142-150. Hamza Eroğlu, Atatürk ve Cumhuriyet, Ankara 1989, s.29.; İsmet Giritli, Atatürk Cum¬huriyeti. İstanbul, 1988, s.45 vd. Tarık Zafer Tunaya, Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük, İstanbul, 1964, s.242. EROĞLU, Atatürk ve Cumhuriyet, s.39. Falih Rıfkı Atay, Çankaya, İstanbul, 1984, s.374-375. Hakimiyet-i Millîye, 27 Eyliil 1923. Feridun Fazıl Tülbentçi, Cumhuriyet Nasıl Kuruldu, İstanbul, 1955, s.43.; ER.OGLU, Ata¬türk ve Cumhuriyet, s.44. İsmet İnönü, Hatıralar, II.Kitap, Ankara,1987, s.löövd.; Ş.Süreyya Aydemir, Tek Adam, Mustafa Kemal 1922-1938, C.lll, İstanbul, 1983, s.141. Ali Fuat Cebesoy, Millî Mücadele Hatıraları, İstanbul, 1953, s.461-463. Kemal Kaıpat, Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul, 1967, s. 372. Abduırahman Çaycı, “Atatürk ve Çağdaşlaşma”. Atatürkçü Düşünce (Kollektif Eserler), A. A.M. yay, Ankara, 1992, s. 650.; İsmet Giritli, Atatürkçülük İdeolojisi, Ankara, 1988, s.l.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri. Cilt II, AAM yay., Ankara,1997, s.147. Charles H. Sheııill, Bir Elçiden Gazi Mustafa Kemal, (ÇevıAlp İlgaz), Tercüman 1001 Temel Eser No:23,(Tarihi ve Basım yeri yazılmamış),s.213. KARPAT, Türk Demokrasi.... s.57.
İsmet Giritli, “Samsun'da Başlayan ve İzmir'de Biten Yolculuk 1919-1922", AAMD., S.7, Kasım 1986, s.49-59
Tevfik Bıyıklıoğlu, Atatürk Anadolu'da (1919-1921), Ankara, 1959, s.30. Dursun Ali Akbulut, “Samsun'un “Gazi Giinü”Ya Da 19 Mayıs Bayramı”, AAMD, Sayı 33, Kasım 1995, s.776(Samsun, 15 Mayıs 1927, N.l 15)
Nutuk, C.I., İstanbul, 1973, s.1-2. Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam, Mustafa Kemal (1881-1919), C.I, İstanbul, 1963. s.390. Salim Koca- E. Semih Yalçın, “Mustafa Kemal Paşanın Dokuzuncu Ordu Müfettişliğine Tayininde Osmanlı Genel Kurmayının Rolü”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 24. Temmuz, 1994, s.402-403.

ISSN: 1011-727X
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1984
Yayıncı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi