Hamdullah Suphi̇’ni̇n Romanya Büyükelçi̇li̇ği̇ Ve Gagauz Türkleri̇

Atatürk kurmuş olduğu Yeni Türkiye devletini, ulusal kimlik üzerine oturtmuştur. Millî sınırlar dışında kalan Türkler için de uluslar arası hukuka ve antlaşmalara bağlı kalarak kültür birliğini sürdürmeye çalışmıştır. Bu çerçeveye uygun olarak, dönemin önemli devlet ve fikir adamlarından biri olan Hamdullah Suphi Tanrıöver de, 1931 yılında Romanya’da Bükreş Büyükelçiliği’ne atanmıştır. Tanrıöver, geniş tarih bilgisi, kültürü, güzel konuşma yeteneği ile Rumen siyasi çevrelerin de güven ve sempati toplamıştır. Kazanmış olduğu bu nüfuzla Atatürk devrimine uygun olarak, bölgedeki Türklerin Türkiye ile kültürel bağlarının devamını sağlamak amacıyla çok önemli faaliyetlerde bulunmuştur. Özellikle Gagauz Türkleriyle yakinen ilgilenerek, bunlar için Türkçe eğitim veren okullar açmıştır. Türkiye’den getirttiği kitapları bu okullarda okutarak Türklük bilincinin yükselmesini sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hamdullah Suphi Tanrıöver, Gagauz Türkleri, Bükreş Büyükelçiliği, Romanya Türkleri, Dış Politika

This study aims at investigating the substential and invaluable activities of Hamdullah Suphi Tanrİover, who was one of the prominent statesman and savants of the republican era since he was appointed to the Bucharest Embassy in 1931. He gained the admiration and trust of the Romenian political circles with his deep knowledge in history, his intelligence and good communication skills. This enabled him to establish cultural connections between Romenian Turks and Turkey, which is in conformity with Ataturk’s Policy of culture within the frame of his principles and revolutions. During his good offices, he ensured the security and well-being of the Christian Gagaus Turks, provided facilities of education, helped them gain their historical origin and ties which çan also be called historical consciousness, Hamdullah Suphi Tanriover furthered his efforts to have them to settle into Thracia region of Turkey, which unfortunately failed due to the wold war II.This article is concerned wİth his life and work during his offices in the Bucharest Embassy.

Keywords:

Hamdullah Suphi Tanriover, Gagauz Turks, Bucharest Embassy, Romanian Turks, Foreign Policy,

PDF

___

Saray, Mehmet, Atatürk ve Türk Dünyası, Ankara, 1995.
Akçura, Yusuf, Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara, 1976.
Tevetoğlu, Fethi, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ankara 1995.
İnal, İbnülemin Mahmut Kemal, Son Asır Türk Şairleri, C -III, İstanbul 1988.
Baydar, Mustafa, Hamdullah Suphi Tanrıöver’in Hayatı, Türk Yurdu, C-6, S.2, Şubat 1967.
Serarslan, Halim, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ankara 1995.
Guboğlu, Mihail, Atatürk’ün Cumhurbaşkanlığı Döneminden II. Dünya Savaşı’na kadar Türk-Rumen İlişkileri (1923-1944), Belleten , C.XLVII, s.188, Ekim 1983, s. 1051.
Ülküsal, Müstecib, Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Dobruca Türkleri , Emel Dergisi, S:35, 1966.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, C: 1, (1920-1945), Ankara 1983.
Baydar, Mustafa, Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Anıları, İstanbul 1968.
Manof, Atanos, Gagavuzlar (HıristiyanTürkler), Çev; Türker Acaroğlu, Ankara 1939.
Ciachir, Mihail, Basarabiealâ Gagauzlarân Istorieasâ, Chişinau 1934.
Güngör, Harun, Mustafa Argunşah, Gagauzlar, İstanbul 1934.
Baboğlu, Nikolay, Gagauz Folkloru, Kişinev 1969.
Bulgar, Stephan, Canavar Yortuları, Kişinev 1990.
Bayır, Yaşar Nabi, Balkanlar ve Türklük, Ankara 1936.
Dağıstan, Adil, Gagauz Türkleri, Sabaa Yıldızı, S: 13, Bahar 2000.
Radova, Olga, Bucak’taki Transtuna Göçmenlerinin ve Gagauzların Etnik Kimliği, Avrasya Etüdleri, S: 13, İlkbahar 1998.
Tanasoğlu, D.N., Gagauzlarm İstoryası, Ana Sözü, 10 Ağustos 1991.
Şimşir, Bilal, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Gagauz Metropoliti’, Sabaa Yıldızı, S:25.

ISSN: 1011-727X
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1984
Yayıncı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi