Enerji iletim hatlarının geçtiği güzergâhlarda yapılan bölmeden çıkarma çalışmalarının orman toprağının bazı özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi (Artvin Ortaköy Orman İşletmesi örneği)

Bu çalışmada, Artvin Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı Ortaköy Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinden geçen “154 Kw Meydancık Bayram HES-Artvin II Enerji İletim Hattı” için yapılan üretim faaliyetlerinin (kesme, sürütme, yükleme ve taşıma) toprak üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışma, hat güzergâhının geçtiği ve en yoğun kesimlerin yapıldığı 285, 286, 321 nolu bölmelerde yapılmıştır. Çalışmanın yapıldığı bölmelerdeki üretim faaliyetlerinin toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerine etkilerini belirleyebilmek amacıyla iki derinlik kademesinde (0-10 cm ve 10-20 cm) toprak örnekleri alınmış ve geçirgenlik (permeabilite), su tutuma kapasitesi (nem ekivalanı), hacim ağırlığı, mekanik analiz (tekstür tayini), toprak reaksiyonunun (ph) tayini, organik madde tayini gibi analizler yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, makine kullanmadan yapılan bölmeden çıkarma çalışmalarında toprağın geçirgenlik, hacim ağırlığı ve toprak suyu dengesinin değiştiği, hava hattı ile yapılan bölmeden çıkarma çalışmaların da ise toprağın organik madde ve besin elementleri miktarlarının azaldığı tespit edilmiştir.

Determining the properties of forest soils affected by logging for power lines in Artvin’s Ortaköy Forestry Directorate

This study investigates the physical and chemical effects on forest soils of the logging activities of log pulling, dragging, loading and transport on the 154 Kw Meydancık Bayram HEPP-Artvin II Energy Transmission Line located within the boundaries of the Ortaköy Forestry Directorate. Soil samples were collected to determine logging’s physical (permeability, moisture, water holding capacity, bulk density, fine and coarse materials, and texture) and chemical (pH, organic matter) effects on the soil in sections 285, 286 and 321. Two depth levels (0-10 cm and 10-20 cm) and were analyzed to determine permeability, water holding capacity (moisture retention), bulk density, mechanical analysis (texture), soil reaction (ph) and organic matter content. The analysis determined that the permeability, volume weight and soil water balance of the soil changed in the extraction studies without using machinery, while the organic matter and nutrients in the soil decreased in the extraction studies beneath the overhead line.

PDF

___

Acar H H (1994) Ormancılıkta transport planları ve dağlık arazide orman transport planlarının oluşturulması. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Akay A E, Sert M, Gülci N (2014) Hafif eğimli arazilerde benzinli el vinci ile bölmeden çıkarma çalışmalarının verim açısından değerlendirilmesi. II. Ulusal Orman ve Çevre Sempozyumu (22-24 Ekim 2014), Isparta.
Akcanca, M.A, Taşkın S (2011) "Akıllı şebeke uygulanabilirliği açısından türkiye elektrik enerji sisteminin incelenmesi." Akıllı Şebekeler ve Türkiye Elektrik Şebekesinin Geleceği Sempozyumu (2011): 26-27.
Akpınar E (2005) “Nehir Tipi Santrallerin Türkiye’nin Hidroelektrik Üretimindeki Yeri” Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı:2, s. 1-25, Erzincan.
Ampoorter E, Goris R, Cornelis W M, Verheyen K (2007) Impact of Mechanized logging on compaction status of sandy forest soils. Forest Ecology and Management, 241: 162-174.
Ayan, S, Ulu, F, Gerçek, V, Ölmez Z (1998) Orta Ve Doğu Karadeniz’deki Aluviyal Ve Koluviyal Topraklar İle Taşkın Yataklarından Kızılağaç Plantasyonuna Uygun Potansiyel Alanlar. OGM - K.T.Ü. Orman Fak. Doğu Karadeniz Bölgesinde Orman Mülkiyet Sorunları, Sempozyumu, Bildiri Metinleri Kitabı, s. 453 - 461, 8-10 Ekim 1998, Trabzo
Ballard T.M (2000) Impacts of forest management on Northern forest soils. Forest Ecology and Management, 133: 37-42.
Baumgras J E, Herar J R, LeDoux C B (1995) Environmental Impacts From Skyline Yarding Partial Cuts In An Appalachian Hardwood Stand: A Case Study. In: Council On Forest Engineering 18th Annual Meeting, Sustainability, Forest Health & Meeting The Nation’s Needs for Wood Products, North Carolina, 413-419 p.
Benitez-Lopez A, Alkemade R, Verweij P A (2010) The impacts of roads and other infrastructure on mammal and bird populations: a meta- analysis. Biological Conservation 143:2010.
Bock M D, Van Rees K C (2002) Forest harvesting impacts on soil properties and vegetation communities in the Northwest Territories. Canadian Journal of Forest Research, 32(4), 713-724.
Colin A, Pattison M S, Quinn P D, Carla P (2016) "The Landscape Impact of Linear Seismic Clearings for Oil and Gas Development in Boreal Forest," Northwest Science 90(3), 340-354.
Croke J, Hairsine P, Fogarty P (2001) Soil Recovery From Track Construction and Harvesting Changes In Surface Infiltration, Erosion and Delivery Rates With Time, For. Ecol. Manag. 143, 3-12.
Cullen SJ, Montagne C, Ferguson H (1991) Timber harvest trafficking and soil compaction in Western Montana, Soil Science Society of American Journal, 55:1416-1421.
Dalkır Ö, Şeşen Ş (2011) Çevre ve Temiz Enerji: Hidroelektrik, Ankara: Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.
Demir M, Makineci E, Yılmaz E (2007) Harvesting impacts on herbaceous understory, forest floor and top soil properties on skid road in a beech, Journal of Environmental Biology, 28:427- 432.
Demiralay İ (1993) Toprak Fiziksel Analizleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 143, ss: 131, Erzurum.
Demirci A (2008) Orman bakımı ders notu. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Ders Notları Serisi, (88)
Dhakal A S, Sidle R C (2003) Long-term modelling of landslides for different forest management practices, Earth Surface Processes and Landforms 28: 853–868.
Erdaş O (1986) Odun Hammaddesi Üretimi, Bölmeden Çıkarma ve Taşıma Safhalarında Sistem Seçimi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fak. Dergisi, 9(1-2), 91-113 s.
Eroğlu H, Acar H H (2007) The Comparison of Logging Techniques for Productivity and Ecological Aspects In Artvin, Turkey. J. Appl. Sci. 14, 1973-1976.
Eroğlu H, Sarıyıldız T, Küçük M, Sancal E (2010) Doğu Ladini Meşcerelerinde Bölmeden Çıkarma Çalışmalarının Orman Toprağının Fiziksel Özellikleri Üzerine Etkileri. Türkiye Ormancılık Dergisi, 11(1), 30-42.
Eroğlu H (2012) Dağlık arazide farklı bölmeden çıkarma tekniklerinin orman toprağının sıkışmasına etkisi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi (2012) 13(2):213-225
Göl C (2002) Çankırı-Eldivan Yöresinde Arazi Kullanım Türleri ile Bazı Toprak Özellikleri Arasındaki İlişkiler. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (yayınlanmamış), Ankara.
Görcelioğlu E (2004) Orman yolları-erozyon ilişkisi. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları No: 4460/ 476, 184 s.,İstanbul.
Gümüş S, Türk Y (2012) Odun Hammaddesi Üretim İşçilerinde Bazı Sağlık ve Güvenlik Verilerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(1), 20-27.
Herbauts J, El Bayad J, Gruber W (1996) Influence of logging traffic on the hydromorphic degradation of acid soils developed on loessic loam in middle Belgium, Forest Ecology and Management 87:193-207
Holmes T P, Blate G M, Zweede J C, Pereira R, Barreto P, Boltz F, Bauch R (2002) Financial and Ecological Indicators of Reduced Impact Logging Performance In The Eastern Amazon. For. Ecol. Manag. 63, 93-110.
Johnston F M, Johnston SW (2004) Impacts of Road Disturbance on Soil Properties and Exotic Plant Occurrence in Subalpine Areas of Australian Alps. Arctic Antarctic and Alpine Research, 36(2): 201–7.
Işık K, Kurt Y (2005) Habitat Fragmentasyonu ve Biyoçeşitliliğe Etkileri. Türk Ormancılığında, Uluslararası Süreçte Acilen Eyleme Dönüştürülmesi Gereken Konular, Mevzuat ve Yapılanmaya Yansımaları Sempozyumu, 22-24.
Kacar B (1996) Toprak Analizleri, A.Ü Ziraat Fakültesi, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No: 3, Ankara, 705 s
Karaman A (1997) Dağlık Arazi Ormancılığında Üretim Faaliyetleri Sırasında Çevreye Verilen Zararlar ve Ekolojik Dengedeki Bozulmalar, 3. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, Kırşehir, Türkiye, s:1-11.
Karadeniz V, Akpınar E, Başıbüyük A (2011) Nehir tipi hidroelektrik santraller ve çevresel etkileri (Reşadiye hidroelektrik santralleri örneği) Doğu Coğrafya Dergisi, 16(26), 95-114.
Karaman A (2001) Odun Hammaddesi Kesim ve Nakliyatı, Kafkas Üniversitesi, Orman Fakültesi Ders Notları Yayın No:4, Artvin.
Krzic M, Newman R F, Broersma K (2003) Plant Species Diversity and Soil Quality In Harvested and Grazed Boreal Aspen Stands of Northeastern British Columbia. For. Ecol. Manag. 182, 315-325.
Kurdoğlu O, Özalp M (2010) Nehir tipi hidroelektrik santral yatırımlarının yasal süreç, çevresel etkiler, doğa koruma ve eko turizmin geleceği kapsamında değerlendirilmesi. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010. Cilt: II Sayfa: 688-707
Laurance W F, Goosem M, Laurance S G (2009) Impacts of roads and linear clearings on tropical forests. Trends in Ecology and Evolution 24:659–669.
Makineci E, Demir M, Yılmaz E (2007) Long-Term Harvesting Effects On Skid Trail Road In A Fir (Abies Bornmulleriana Mattf.) Plantation Forest. Build. Environ. 42, 1538-1543.
Mangan P, - Bertolo A (2003) Impact of Logging On Yellow Perch Recruitment In Boreal Shield Lakes. Project Reports 2003/2004, Sustainable Forest Management Network.
Marshall V G (2000) Impacts of Forest Harvesting On Biological Processes In Northern Forest Soils. Forest Ecol. Manag. 133, 43-60.
May C L (2002) Debris flows through different forest age classes in the Central Oregon Coast Region. Journal of the American Water Resources Association, 38(4): 1097-1113.
Muluk Ç B, Turak A, Yılmaz D, Zeydanlı U, Bilgin C C (2009) Hidroelektrik Santral Etkileri Uzman Raporu: Barhal Vadisi. Kaçkar Dağları Sürdürelebilir Orman Kullanımı ve Koruma Projesi (in Turkish)
Oğuz S (2008) Yenilenebilir Enerji Küçük Hidroelektrik Santraller, VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, UTES’2008, s.479-492, İstanbul.
Okatan A (1986) Trabzon-Meryemana Deresi Yağış Havzası Alpin Meralarının Bazı Fiziksel ve Hidrolojik Toprak Özellikleri ile Vejetasyon Yapısı Üzerine Araştırmalar. Doktora tezi. K.T.Ü. Fen Bilimleri Enst. Trabzon.
Özyuvaci N (1976) Hydrologic characteristics of the Arnavutkoy creek watershed as influenced by some plant-soil-water relations. University of İstanbul (in Turkish), Faculty of Forestry Publication, (221)
Rogala J K, Hebblewhite M, Whittington J, White C A, Coleshill J, Musiani M (2011) Human activity differentially redistributes large mammals in the Canadian Rockies national parks. Ecology and Society 16:24.
Rushton T, Brown S, McGrath T (2003) Impact of Tree Length Versus ShortWood Harvesting Systems On Natural Regeneration. Forest Research Report 70. Nova Scotia Department of Natural Resources. 14 p.
Sancal E (2010) Artvin yöresindeki bölmeden çıkarma çalışmalarının orman toprağının bazı özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi (Master's thesis, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
Scrimgeour G J, Tonn W M, Paszkowski C A, Aku P M K (2000) Evaluating The Effects of Forest Harvesting On Littoral Benthic Communities Within A Natural Disturbance-Based Management Model. For. Ecol. Manag. 126, 77-86.
Sever R (2005) Coğrafi Açıdan Bir Araştırma: Çoruh Havzası Enerji Yatırım Projeleri ve Çevresel Etkileri, Çizgi Kitabevi Yayınları: 118, Kaynak Kitaplar: 9, Konya
Türk Y, Gümüş S (2015) Tarım traktörleriyle bölmeden çıkarmada meydana gelen toprak ve fidan zararlarının araştırılması. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Cilt: 16, Sayı:1, Sayfa: 55-64
Tüzüner A (1990) Toprak ve su analiz laboratuvarları el kitabı. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
Williamson J R, Neilsen WA (2003) The effect of soil compaction, profile disturbance and fertilizer application o n the growth of eucalyptus seedlings in two glasshouse studies. Soil & Tillage Research, 71:95–107.
Zengin E, A Esedov (2009) Türkiye ve Azerbaycan Örneğinde Boru Hatları Ulaştırmasının Çevre Üzerindeki Etkileri, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 9, 2009, ss. 97–108.