Harbiye (Daphne) Şelalesi Mesire Alanının rekreasyonel potansiyelinin belirlenmesi

Kentler sosyo-kültürel ve ekonomik ihtiyaçlar başta olmak üzere pek çok açıdan ihtiyaçlara cevap vermektedir. Bu nedenle ülke nüfusunun yarısından fazlası kent ekosistemi içerisinde yaşamını sürdürmektedir. Fakat kentlerdeki artan nüfus nedeniyle yoğun ve plansız yapılaşma meydana gelmektedir. Dolayısıyla insanların rekreasyon faaliyetlerini gerçekleştirecekleri açık ve yeşil alanlar azalmaktadır. Bu durum ise insanların her geçen gün doğadan uzaklaşmasına neden olmaktadır. Fakat özellikle son yıllarda fiziksel, sosyal, psikolojik, kişisel beceri - yeteneklerin geliştirilmesi ve duygusal ihtiyaçların karşılanması amacıyla insanlar rekreasyon alanlarına daha fazla ihtiyaç duymaktadırlar. Bu rekreasyon alanlarından biri ise orman içi dinlenme alanları diğer ismiyle mesire alanlarıdır. Bu çalışma Hatay iline bağlı Defne ilçesi sınırları içerisinde yer alan Harbiye (Daphne) Şelalesi mesire alanının rekreasyon potansiyelinin belirlenmesini amaçlamıştır. Çalışmada “Gülez Yöntemi” uygulanmıştır. Yöntem kapsamında alanı en az bir kez ziyaret etmiş olan öğretim elemanlarına anket soruları yöneltilmiştir. Literatür taraması – anket verileri – yerinde analiz ile mesire alanının rekreasyon potansiyeli %65 (rekreasyon potansiyeli yüksek) olarak belirlenmiştir. Fakat mesire alanının rekreasyon potansiyelini “çok yüksek” yapabilmek için insan müdahalesi ile değişebilecek “ulaşılabilirlik, rekreatif kolaylık ve olumsuz etkenler” kriterleri üzerinde durulmuştur. Bu kriterlerin rekreasyon potansiyeli üzerindeki etkisi istatistiksel açıdan incelenmiştir. Böylelikle bu kriterlerin öğeleri arasında ilişkiler saptanmış ve çalışma sonucunda mesire alanı için geliştirilen önerilerin temelini oluşturmuştur.

Assessment of the recreational potential of the Harbiye (Daphne) Waterfall Recreational Area

Cities respond to the needs of urbanites, especially socio-cultural and economic ones. For this reason, more than half of Turkey’s population has been lived in the urban ecosystem. Because of the increasing population density in cities, unplanned urbanization takes place. Therefore, open and green areas where people can perform their recreational activities are decreasing. This situation causes people to move away from nature day by day. However, especially in recent years, people need recreational areas more to develop physical, social, psychological, personal skills and abilities and to meet their emotional needs. One of these essential recreation areas is urban forests. This study aimed to determine the recreational potential of the Harbiye (Daphne) Waterfall promenade area within the boundaries of Defne district of Turkey’s Hatay province. The “Gülez Method” was applied in the study. Survey questions were asked to the instructors who visited the area at least once. With the literature review, survey data and, on-site analysis, the recreation potential of the promenade area was determined as 65% (high recreational potential). However, “accessibility,” “recreational convenience” and, “negative factors” criteria could be enhanced by intervention to increase the recreational potential of the promenade “high” to “very high.” The effect of these criteria on the recreational potential was analyzed statistically. Thus, the relations between the factors of these criteria were determined. As a result of the study, they formed the basis of the suggestions developed for the recreation area.

PDF

___

Alkan O (2020) Erzurum ili Uzundere İlçesinin sportif rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi. Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
Altuntaş A (2020) Siirt ili Tillo Tabiat Parkı’nın kullanıcı memnuniyet açısından değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi. Sayı 18, S. 359-367. DOI: 10.31590/ejosat.690258.
Anonim 1 URL erişim: https://tr.climate- data.org/asya/tuerkiye/hatay/defne-927257/
Anonim 2 Hatay Valiliği. URL erişim: http://hatay.gov.tr/selaleler
Anonim, 3 Mesire Yerleri Yönetmeliği. Resmi Gazete, Sayı: 28578. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130305-9.htm (Erişim tarihi: 15.08.2018)
Aran (1967) Tabiatı koruma ve peyzaj güzelliklerinin muhafazası bakımından milli parklarımızın önemi. Milli Parklar ve Tabiatın Korunması Cemiyeti Yayın No: 10, Ankara
Broadhurst R (2001) Managing Environments For Leisure And Recreation. New York: Routledge
Buchwald K vd (1973) Gutachten fu r einen Landschaflsrahmenplan. Bodensee Baden Wiirttemberg. E'ın Beitrag zur regionalen Entwicklung im Baden-Wurtlembergischen Bodenseegebiet. Ministerium fu r Ernaehrung Landwirtschat und Umwelt Baden Wurttemberg, Stuttgart, 206 s
Çetinkale Demirkan G, Sandal Erzurumlu G (2020) According to method of gulez determination of recreational potential of Niğde Atatürk city forest. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi. ISSN:2459-1149. s: 986-995
Gül S, Yılmaz A (2019) Samsun şehri kıyı şeridinin rekreasyon potansiyelinin Gülez’in açık hava rekreasyon potansiyelinin değerlendirilmesi yöntemi ile belirlenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi. 17(2), 318-344
Gülez S (1980) Orman içi rekreasyon potansiyelinin saptanması için geliştirilen bir değerlendirme yöntemi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, İstanbul
Hazar A (2014) Rekreasyon ve Animasyon. Ankara: Detay Yayıncılık.
Kiemstedt H (1967) Zur bevverlung der landschaft fu r die erholung. evaluation zur landespflege. Sonderheft; 1, Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart
Madrigal R (2006) Measuring the multidimensional nature of sporting event performance consumption. Journal Of Leisure Research, 58, 3, 267-268
Özçalık M, Kumru S N (2019) Kapıçam Tabiat Parkı’nın Gülez yöntemine göre rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi. Turkish Journal of Forest Science. 3(2): 129-141
Öztürk, S (2005). Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkının Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin İrdelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. Sayı:2. Isparta.
Polat, S. ve Aktaş Polat, S. (2016). Rekreasyonel Tabiat Parklarının Korunan Alanlar Kapsamında İncelenmesi: Mersin İli Örneği. Social Sciences ISSN: 1308 7444. 11(2), 85-115.
RTÜK (2009) Televizyon izleme eğilimlerinin araştırılması – 2. 162 s
Surat H (2017) Gülez yöntemine göre Deriner Baraj Gölü ve yakın çevresi rekreasyonel potansiyelinin değerlendirilmesi ve alan kullanım önerilerinin geliştirilmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi 20(3), 247-257. DOI: 10.18016/ksudobil.289461
Sü Eröz S, Aslan E (2017) Istranca (Yıldız) ormanlarının rekreasyon potansiyelinin Gülez Metodu ile değerlendirilmesi. Kesit Akademi Dergisi. ISSN: 2149-9225. s. 83-107
Şimşek D S, Korkut A B (2009) Kıyı şeridi rekreasyon potansiyelinin belirlenmesinde bir yöntem uygulaması: Tekirdağ merkez ilçe örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3): 315-327
Tabachnick, Fidell (2013) B.G. Tabachnick, L.S. fidell using multivariate statistics (sixth ed.) Pearson, Boston
Tülek B (2021) Determination of recreation potential with using Gülez Method in Çankırı Kadınçayırı Natural Park example. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 5(1): 227-234
Uzun G (2000) Peyzaj Konstrüksiyonu I, Ç. Ü. Zir. Fak. Genel Yayın No: 125, Ders Kitapları Yayın No: 37, Adana, 256 s
Uzun G (2002) Peyzaj Konstrüksiyonu II, Ç. Ü. Zir. Fak. Genel Yayın No: 137, Ders Kitapları Yayın No: A-42, Adana, 296 s
Yılmaz H, Karaşah B, Erdoğan Yüksel E (2009) Gülez yöntemine göre Kafkasör Kent ormanının rekreasyonel potansiyelinin değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10(1): 53-61. ISSN: 1300-6053
Yörük İ, Gülgün B, Sayman M, Ünal Ankaya F (2006) Peyzaj planlama çalışmaları kapsamında Ege Üniversitesi kampüs örneğindeki peyzaj donatı elemanlarının ergonomik-antropometrik açıdan irdelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. ISSN 1018- 8851. 43(1):157-168
SPSS (2013) IBM SPSS Statistics 20.0 for Windows. Armonk, NY