Burdur kenti bulvar ve caddelerindeki odunsu bitki envanterinin çıkarılması ve değerlendirilmesi

Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’deki hızlı kentleşme ile birlikte insanlar gittikçe doğadan uzaklaşmakta sağlık ve psikolojileri olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu anlamda, kentin imajı ve kent insanlarının yaşam kalitesini artırmada kent içi yol ağaçları önemli bir role sahiptir. Bu çalışmada, Burdur kent içinde yer alan 4 bulvar ve 14 cadde bitkisel tasarım açısından incelenmiştir. Burdur kent içi cadde ve bulvar ağaçlandırmalarında en çok kullanılan geniş yapraklı tür Tilia cordata, en çok kullanılan iğne yapraklı türler ise Cupressus sempervirens, Pinus pinea, P. pinaster ve Cedrus libani olmuştur. Bülent Ecevit ve Mustafa Şeref Bulvarları ise en çok bitki türünü barındıran kent içi yollar olmuştur. Burdur kenti yol ağaçlandırmalarında bitki türü seçiminde ve dikim aralıklarının kullanımında yanlışlıklar ile bitkilerin bakımında özellikle budama eksiklikleri göze çarpmaktadır. Bu sorunların çözümünde doğru ve zamanında yapılacak bilimsel ve teknik uygulamalar önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Burdur, Yol ağaçlandırması, Kent peyzajı, Bitki envanteri

Inventory and assessment of woody plants in boulevards and streets of Burdur city, Türkiye

With the rapid urbanization in Turkey, as in the rest of the world, people are increasingly moving away from nature, and their health and psychology are adversely affected. In this sense, urban road trees have an important role in the increase of the city image and life quality of the urban people. In this study, 4 boulevards and 14 streets in the city of Burdur were examined in terms of plant design. Small-leaved linden is the most commonly used Tilia cordata species, while the most commonly used coniferous species are Cupressus sempervirens, Pinus pinea, P. pinaster and Cedrus libani in Burdur urban street and boulevard afforestation. Bülent Ecevit and Mustafa Şeref boulevards are urban roads that contain the highest number of plant species. There are mistakes in the selection of plant species and the use of planting spacings in urban road afforestation in Burdur, and especially pruning deficiencies in the plant maintenance. Accurate and timely scientific and technical applications are important in solving these problems.

Keywords:

Burdur, Urban street trees, Plant inventory, Urban landscape,

PDF

___

Aklıbaşında M, Erdoğan A (2016) Nevşehir kent içi yol bitkilendirmelerinin estetik-fonksiyonel yönden değerlendirilmesi ve kullanılan bitki türlerinin tespiti. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 18(1): 57-71.
Akten S, Yücedağ C (2022) Isparta Çünür Mahallesi park ve konut bahçelerinin peyzaj tasarımı açısından incelenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 23(1): 51-64.
Ata C (2022) Türkiye'de peyzaj tasarımında kullanılan ağaçlar ve çalılar, Bölüm 2 - geniş yapraklı türler. Yeditepe Üniversitesi Yayınevi, 400 s., İstanbul.
Bilgili BC, Çorbacı ÖL, Gökyer E (2012) Çankırı kent içi yol ağaçlarının değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2): 98-107.
Coleman AF, Harper RW, Eisenman TS, Warner SH, Wilkinson MA (2022) Street tree structure, function, and value: A review of scholarly research (1997–2020). Forests, 13: 1779.
Coşkun Hepcan Ç (2019) Kentlerde iklim değişikliği ile mücadele için yeşil altyapı çözümleri. https://www.iklimin.org/moduller/kentmodulu-yesilaltyapi.pdf (20.02.2023).
Çiçek N, Kından A (2020) Samsun ili Batı Parkı’nın peyzaj özelliklerinin değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2): 159-164.
Çorbacı ÖL (2020) The design of the Adana Yüreğir Coastal Park and its role in the planning of urban recreation areas. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(3): 717-725.
Çorbacı ÖL, Abay G, Oğuztürk T, Üçok M (2020) Kentsel rekreasyonel alanlardaki bitki varlığı; Rize örneği. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 16(2): 16-44.
Erdoğan R (2016) Yol ağaçları. http://www.yazreyhan.com/2016/11/yol-agaclari/, (14.03.2023)
Gedikli B (2022) Sokak ağaçları: mekan üretimine ve kentsel ekosistem hizmetlerine katkıları. İdealkent,37(13):1841-1872.
Gül A, Tuğluer M, Akkuş FG (2018) Kentsel yol ağaçları envanteri ve karbon tutma kapasitesinin belirlenmesi. Turkish Journal of Forest Science, 5(2): 516-535.
Gülgün B, Yazici K, Öztürk İ (2020) The link between urban ecosystem and trees in roadside planting. International Symposium for Environmental Science and Engineering Research, July 4-5, Manisa, Türkiye. İBB (2011) https://yesil.istanbul/Content/publications/01.pdf (14.03.2023).
Jing F-Q (2019) Design of model for optimal plant allocation in landscape design of urban roads. Ekoloji, 28(108): 2327-2331.
Kaplan M, Yazici K (2022) Kent İçi yol bitkilerinin estetik ve fonksiyonel özelliklerinin değerlendirilmesi- Yozgat Lise Caddesi örneği. Bozok Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(2): 95-108.
Karaşah B (2021) Bitkilendirme tasarımında renk özellikleri dolayısıyla değerlendirilebilecek tıbbi ve aromatik bitkiler üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Forest Science, 5(2): 536-550.
Kayacık H (1980) Orman ve park ağaçlarının özel sistematiği, I. Cilt, Gymnospermae (Açık tohumlar). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın No: 642/281, İstanbul, 124 s.
Kösa S, Karagüzel O (2016) Antalya, bazı kent içi yolların bitki materyali ve bitkisel tasarım yönünden değerlendirilmesi. Mediterranean Agricultural Sciences, 29(3): 105-116.
Küçük V, Gül A (2005) Isparta kentiçi yol ağaçlandırmaları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3): 1-9.
Sakıcı Ç, Ayan E, Kapucu Ö, Türkdoğdu H (2014) Kastamonu kentiçi karayolu bitkilendirmelerinin kullanıcılar tarafından değerlendirilmesi ve tür tespiti. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 14(2): 237-245.
Sarı D (2022) Kentsel peyzajda kullanılan odunsu taksonların arı çekme potansiyelleri bakımından değerlendirilmesi: Artvin kent merkezi örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 25(5): 986-998.
Sarı D, Karaşah B (2018) Bitkilendirme tasarımı öğeleri, ilkeleri ve yaklaşımlarının peyzaj tasarımı uygulamalarında tercih edilirliği üzerine bir araştırma. MEGARON, 13 (3): 470-479.
Sarı D, Kurt U, Resne Y, Çorbacı ÖL (2020) Kent parklarında kullanılan ağaç türlerinin sağladığı ekosistem hizmetleri: Rize Mesut Yılmaz (Sahil) Parkı örneği. Anadolu Çevre ve Hayvancılık Bilimleri Dergisi, 5(4): 541-550.
Sarwadi A, Irwan SNR, Utami RN, Raya AB (2019) Study on roadside greenery in Yogyakarta City towards development of productive urban landscape. IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science, 361: 012008. Sayın G, Çorbacı ÖL (2019) The development of squares from the past to present. In: Dalkılıç M (ed) International researches in health and natural sciences, Gece Kitaplığı, Ankara, pp 63-77.
Selim C, Atabey S (2020) Kentsel yol ağaçlandırmalarının sağladığı faydaların belirlenmesi: Antalya Atatürk Bulvarı örneği. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34: 235-248.
Sezen I (2018) Karayolu peyzajı ve manzara yolları. Süleyman Demirel Üniversitesi, Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 3(1): 54-65.
Şimşek N (2023) Ağaçlandırma-dikim tekniği. https://yesil.istanbul/Content/publications/15.pdf (14.03.2023) Tafahomi R (2022) Revitalization of cultural values in urban landscape through street trees design. METU JFA, 39(1): 215-236.
Tarakçı Eren E, Düzenli T, Alpak EM (2020) Analysis of plant material in roadside landscapes: The Trabzon case. Forestist, 70(1): 28-35.
Turna İ, Güney D (2021) Kent İçi Yol Ağaçlandırmaları. Ziraat, Orman ve Su Ürünlerinde Araştırma ve Değerlendirmeler-II. Ankara, 363-391.
TÜİK (2022) https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210 , (14.03.2023)
Yazici K (2017). Kentiçi yol bitkilendirmelerinin fonksiyonel-estetik açıdan değerlendirilmesi ve mevcut bitkisel tasarımların incelenmesi: Tokat örneği. Ziraat Mühendisliği, 364: 30-39.
Yıldız Karaca F, Öztürk Kurtaslan B (2017) Kentsel yol ağaçlandırmalarının Ankara “1071 Malazgirt Bulvarı” örneğinde irdelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 58: 271-285.
Yılmaz S (2019) Bursa ilindeki kentiçi karayollarının bitkisel tasarım ilkeleri yönünden değerlendirilmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bursa
Zencirkıran M (2019) Peyzaj bitkileri-1: (Açık tohumlu bitkiler-Gymnospermae). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 475 s.
Zeng M, Gong Y (2021) Evaluation of urban road plant landscape in mianyang based on analytic hierarchy process. Art and Design Review, 9: 198-209.