Kur'an Perspektifinden Pişmanlık

Kur’an, Allah’ın zihinleri ve gönülleri inşa ettiği, hayatları düzenleyen ilahi bir mesajdır. Bu ilahi mesaj insanın düşünce sistematiğini ve eylemlerini organize etmesine rehberlik etmektedir. Kur’an bireyin tasavvurunu inşa ettikten sonra hangi eylemlerin sonucunda pişmanlık yaşayacağını bildirmekte, dünyada ve ahirette hem bireysel hem de toplumsal olarak yaşanacak pişmanlıkları detaylı bir biçimde açıklamaktadır. Günümüz insanının Kur’an’dan uzaklaşarak dünyevileşmiş bir yaşam tarzını tercih etmesi aynı zamanda Allah’ın belirlediği sınırları aşarak tatmin arayışında olması bireysel ve toplumsal olarak pişmanlığa zemin hazırlamaktadır. Pişmanlık tecrübesi, bireyin hatalarından, yanlışlarından dönebilme iradesi göstermesi ve Allah’tan mağfiret dileyerek gönlünü günah yükünden hafifletmesini ifade etmektedir. Tövbesi olan pişmanlık bir farkındalık eylemi ve doğru olana yönelme iradesidir. Bu çalışmada Kur’an perspektifinden bireysel ve toplumsal olarak dünyada ve ahirette yaşanacak pişmanlıklar değerlendirilmekte, ahirette pişman olan kişilerin talepleri anlatılmakta, peygamberlerin pişmanlık ve tövbeleri açıklanarak insanlık tarihinde insanlara rol model olmuş kişilerin yaşanmış tecrübeleri analiz edilmekte ve pişmanlığın yönetimi ortaya koyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Pişmanlık, Tövbe, Farkındanlık, Aktif, Nedamet

Regret from the perspective of Quran

Abstract: The Holy Quran is a divine message of Allah which builds the minds and souls; organizes the lives. This divine mesamessage guides human to organize his systematic of idea and of behaviour. The Quran states in detail what actions the individual will regret after constructing his/her imagination, and explains in detail the regrets that will be experienced both individually and socially in the world and in the hereafter.Today the decision of prefering a mundality life style going far away from the Holy Quran and his seeking for satisfaction going beyond to Allah's borders lead up to a regret on individual and social basis. The experience of regret refers to the individual's willingness to return from his mistakes and to relieve his heart from the burden of sin by asking forgiveness from Allah. Regret with repentance is an act of awareness and the will to turn to the righteous. In this study, individual and social regrets to be experienced in the world and the hereafter are evaluated from the perspective of the Qur'an, the demands of those who regret in the hereafter are explained, the repentance, and the repentance of the prophets are explained, the experiences of those who have been a role model for people in human history are analyzed and the management of regret is revealed.

Keywords:

regret, repentance, awareness, aktive, remorse,

PDF

___

Akalın, Şükrü Haluk vd. Türkçe Sözlük. 11. Baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu, 2011.
Akbaş, Ahmet. Kur’an’da İnsanın Mutluluğu. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2015.
Akdemir, Fuat. “Kur’an’da İtaat Kavramı ve Peygambere İtaatin Mahiyeti”. KADER Kelam Araştırmaları Dergisi 11 / 1 (Ocak 2013): 426-428.
Altuntaş, Abdurrahman.“Kur’an’da İnsanın Salih Olma Süreci”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/13 (2018): 81-113.
Atay, Hüseyin. “Kur’an’a Göre Tövbe ya da Bilinci Yenilemenin İmkânı”. İslamiyat Dergisi 1/.3 (1998).
Bayraklı, Bayraktar. İnsanlığın Vebası Şirk. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2015.
Bayraklı, Bayraktar. Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri. İstanbul: Bayraklı Yayınları, 2003. Dai, Muhammed Ali. İslam, Ferheng-i Nizam: Farisi Ba Farisi. Tahran: Şirket-i Daniş, 1362.
Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Kurtuluş Ofset Basımevi, 1984.
Doğan, D. Mehmet. Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Vadi Yayınları, 2003.
Ebu Mansur el- Mâtürîdî. Te'vilatül Kur'an Tercümesi, çev. Kemal Sandıkçı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
Ebuʼl-Kasım Cârullah Mahmud b. Ömer Zemahşeri. Keşşaf Tefsiri. çev. Abdülaziz Hatip. İstanbul: Türkiye Yazma, Eserler Kurumu Başkanlığı, 2017.
Epiktetos. Düşünceler ve Sohbetler. çev. Cemal Sürer. İstanbul: Kaknüs Yayınları, İstanbul. 1999.
Fahrettin Razî. Mealimu Usul’id Din (İslam İnancının Ana Konuları). çev. Nadim Macit. Erzurum: İhtar Yayıncılık, 1996.
Fahrettin Razî. Tefsîr-i Kebir (Mefatihu’l-Gayb). çev. Sadık Kılıç v.dğr. İstanbul: Huzur Yayınevi, 2002.
Gazalî, Ebu Hamid Muhammed. İhya-u Ulumi’d-Din. çev. Ahmed Serdaroğlu. İstanbul: Bedir Yayınevi, t.y.
Gilbert, Daniel T. V- Morewedge, Carey K.-Risen, Jane L.-Risen, Wilson, Timothy D.. “Looking Forward to Looking Backward The Misprediction of Regret, Pyschological Sience”. Research Report 15/5 (May 2004): 346-350.
İbn Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. Müsned. 1 Cilt. Beyrut: Mektebetü’l-İslamî, 1405/1985.
İbn Manzur, Ebu’l-Fadl Cemalüddin Muhammed b.Mükerrem. Lisanu’l-Arabi’lMuhit, 3.Baskı. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1994.
Kadı Abdülcebbar. Şerhu’l-Usuli’l-Hamse. çev. İlyas Çelebi. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurulu Başkanlığı, 2013.
Kara, Necati. Kur’an’da Beden Dili. İstanbul: Bilge Yayınları, 2004.
Mukâtil b. Süleymân. Tefsir-i Kebir. çev. M. Beşir Eryarsoy. 2. Baskı. İstanbul: İşaret Yayınları, 2017.
Mustafa Çağrıcı, “Cimrilik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara: TDV Yayınları, 1993. VII, 4.
Mustafa Çağrıcı, “İnat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara: TDV Yayınları, 1993, XXII, 264- 265.
Ömer Mahir Alper, “İtaat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 23:444. Ankara: TDV Yayınları, 2001.
Râğıp el-İsfahanî. Müfredatu Elfazi’l-Kur’an, thk: Safvab Adnan Davudi. Dımaşk: Darü’l-Kalem, Beyrut: Darü’ş-Şamiyye, 2002.
Reber, Arthur S. The Pengiun Dictionary of Psychology. London: Pengiun Books, 1985.
Rycroft, Charles. Psikanaliz Sözlüğü. çev. M. Sağman Karatekin. İstanbul: Ara yayınları, 1989.
Sayar, Kemal-Yalaz, Berna. Ağ Sanal Dünyada Gerçek kalmak. İstanbul: Kapı Yayınları, 2019.
Schopenhauer, Arthur. Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
Seyyar, Ali. Ahlak terimleri (ansiklopedik sözlük): İngilizce-Almanca karşılıklı Türkçe açıklamalı. İstanbul : Beta Basım Yayım , 2003.
Saygın, Oğuz - Layiç, Şafak. Resimli Beden Dili. İstanbul: 4x4 Yayıncılık, 2006.
Seyyid Kutup. Fî Ẓılâli’l-Ḳurʾân, çev. Bekir Karlığa v. dğr. İstanbul: Hikmet Yayınevi, 1970.
Taşçı, Özcan, “Nedâmet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara: TDV Yayınları, 2006, XXXII, 509.
Turan, Maşallah. “Davut Peygamber Kıssasında Geçen “Na’ce Koyun Bahsi” Üzerine Değerlendirmeler”, Social Mentality and Researcher Thinkers, 6/33 (Mayıs 2020): 1257-1275. DOI: http://dx.doi.org/10.31576/smryj.573
Ünal, Ali. Kur'an'da Temel Kavramlar. İstanbul: Beyan Yayınları, 1990.
Yariz, Enes. “Kur’an’a Göre Hidâyete Ermede İnsanın Rolü”, İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 / 2 (Aralık 2017): 358-84.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Matbaai Ebuzziya, 1935.
Zeelenberg, Marcel-Breugelmans, Seger M.,.“The Role of Interpersonal Harm in Distinguishing Regret From Guilt”. Emotion 8/5 (2008): 589-96.
Zeelenberg, Marcel. “The Use of Crying Over Spilled milk: A Note On The Rationality and Functionality Of Regret”. Philosophical Psychology 12/3 (1999): 325-40.