İbnü’l-Cârûd ve el-Müntekâ Adlı Eseri

Öz Velûd bir âlim olan İbnü’l-Cârûd’a, farklı alanlarda olmak üzere birçok eser nispet edilmiştir. Bu eserlerden biri olan ve sadece fıkhî ahkâmla ilgili rivayetleri konu edinen el-Müntekâ, hadis rivayetinde tevsîk edilen hocalardan elde edilen rivayetlerle oluşturulmuştur. Eser, ilgili ilim çevrelerince takdir edilmiş ve Müslümanlar nezdinde hüsn-ü kabûle mazhar olmuştur. Eserde tahrîc edilen 1114 rivayetin kahir ekseriyeti sahih kabul edilmiş, geri kalan rivayetler ise hasen sayılmıştır. Nitekim eserde yer alan rivayetlerden sadece yirmi beşi dışındakilerin Kütüb-i Sitte’de de yer alması eserin sağlam oluşunu teyit etmesi açısından önemlidir. Öte yandan İbnü’l-Cârûd, semâ etmediği bazı hocalarından tahdis ettiği rivayetleri eserine almasından dolayı bazı âlimlerce tenkit edilmiştir. Bununla birlikte esere yönelik yapılan bazı değerlendirmelerde ise el-Müntekâ’da yer alan bir kısım rivayetler zayıf kabul edilmiştir. Ancak sonraları konuyla ilgili yapılan araştırmalarda İbnü’l-Cârûd’un el-Müntekâ’sında söz konusu hocalardan rivayette bulunulmadığı ve rivayetlerin zayıf olarak değerlendirilmesinde ise isabet edilmediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Hadis, İbnü’l-Cârûd, el-Müntekâ, Ahkâm, Sıhhat

PDF

___

Arpa, Abdulmutalip. “Zâhirilik ve Mecaz- İbn Hazm Örneği”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14/25( 2012): 44-63. Ebu Zehra, Muhammed. İslam’da Siyasi, İtikadî Ve Fıkhî Mezhepler Tarihi. çev.
Abdulkadir Şener, (İstanbul: Hisar yayınları), 2017.
İbn Hazm. el-Fisâl fi-l-Milel ve’l-Ehvâ ve’n-Nihal. tahk. Yusuf el-Bikâ’î, Beyrut: Dârü’lİhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1422/2002, II/222.
İşcan, Mehmet Zeki. “Selefî Akımların İslam Algısında Zâhirî-Lafzî Yorumun Yansımaları”. Zâhirî ve Selefî Din Yorumu Çalıştay ve Sempozyum Kitabı. ed. Sönmez Kutlu, Kuramer, (İstanbul: 2019).
Kandemir, M. Yaşar. “İbnü’l-Kayseranî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2000, XXI, 109-111.
Karahan, Abdullah. “İbn Hazm’ın Râvi Tenkidinde Eleştirilen YönlerininOnun Tenkitçi Kimliğine Etkisi-el-Muhallâ Çerçevesinde Değerlendirme-”.
Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi. 16/1 ( 2007), 121-152.
el-Kasımî, Muhammed Cemaleddin. Kavaidü’d-Tahdis, tahk. Mustafa Şeyh Mustafa, Beyrut: Müessesetü’r-Risaletü’n-Nâşirûn. 1433/2012.
el-Leknevî, Muhammed Abdulhayy. el-Ecvibetü’l-Fâdıla, tahk. Abdulfettah Ebu Gudde. Beyrut: Mektebetü’l-İslamiyye, 1403/1983.
Makdisî, Muhammed b. Ahmed. Kitâbü Aḥseni’t-Teḳāsîm fî Maʿrifeti’l-Eḳālîm. Kahire: Mektebü’l-Medbulî, 1411/1991.
Özen, Şükrü. “İslam Hukuk Düşüncesinin Aklîleşme Süreci”. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1995.
Sülemî, Ebu Abdurrahman Muhammed b. Huseyn. Tabakatü’s-Sufiyye. tahk. Mustafa Abdulkadir Ata, Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998.
Yunus Apaydın. “İbn Hazm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1999, XX, 58-61.
Yücel, Ahmet. “Humeydi, Muhammed b. Futuh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1998, XVIII, 358.
_____, Hadis Usulü. İstanbul: İfav Yayınları, 2012.
Zehebî, Şemseddin Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. Siyeru A’lâmi’n -Nubela, tahk. Şuayb Arnavut, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1405/1995.