KULA HALILARI VE GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU

Manisa İli Anadolunun, dokuma kültürünün yüzyıllar öncesinden gelen geleneklerle devam ettirildiği önemli yörelerinden biridir. Yörede dokuma kültürününoluşumuna katkıyapanGördes,Yuntdağıgibi birçokönemliyerleşim merkezibulunmaktadır.BuyerleşimmerkezlerindenbiriolanKulailçesidekendine özgürenk,motifvedesenözelliklerinesahipgelenekselhalılarıileisimyapmışbir yöredir.Ancaksonzamanlardagelenekseldokumacılığın,baştaticarikaygılarolmak üzere birçok etken sonucunda yaşadığı değişim Kula halılarında da kendisini hissettirmektedir.BuçalışmadaKulahalılarınınrenk,motifvedesenözelliklerinde görülen bu değişimin belirlenmesi ve Kula halılarının günümüzdeki durumunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Kula halılarının üretimindeciddibirazalmaolduğu,bugünilçemerkezindetüccaradokumayapan birkaç aile ve İlçe Belediyesi dışında bu sanat ile uğraşan kimsenin kalmadığı belirlenmiştir. Çalışmada Kula halılarında en belirgin değişimin 1995 tarihinde dokunanhalılardaolduğugörülmüşvebutarihtensonradokunanhalılargünümüz Kula halıları olarak değerlendirilmiştir. Renklerde görülen değişimin en önemli sebebi ticari kaygıların ön planda tutularak dokumaların renklerinin tüketici tercihlerinegöreşekillendirilmesiolarakbelirlenmiştir.Bununlaberabertüccarve İlçe Belediyesinin çabaları ile devam eden yöre halıcılığında, büyük ölçüde geleneksel desenlere sadık kalınsa da zaman içerisinde motiflerde de bazı bozulmalaryaşandığıtespitedilmiştir.

KULA RUGS AND THEIR CURRENT SITUATION

Manisa Province is one of important regionsof Anatolia where weavingculture continued from centuries-old traditions. In the region, there are manyimportant residential centers such as Gördes, Yuntdağıthat contribute to theformation ofweaving culture. Kula town, one of these settlements, is a region madea name with its traditional carpets having specific colors, motives andpatternsfeatures. However, recent changes traditional weaving experiencing,primarily as a result of commercial concerns and including many other factors ismade itself evident in Kula carpets. In this study, determination of changes in thecolors, motives and patterns of Kula carpets and identification of the current statusis intended. As a result of the research, a very serious decrease in weaving of Kulacarpets and apart from a few families engaged in weaving for traders and townmunicipality, no one dealing with this art is observed. In this study, the mostsignificant change in Kula carpets has been seen in the carpets wowen in 1995 andthe carpets woveafter that date are treated as present-day Kula carpets. It isspecified that the most important reason for the change in colorsarises fromoptimization of weaving colors according to customer preferences by keeping at theforefront of commercial concerns However, although largely adhered to traditionalmotives in region carpeting with the ongoing efforts of merchants and townmunicipality, some deterioration in motives have been identified.

PDF

___

Anonim, (1992a). Turkish Handvowen Carpets, Katalog No: 1-5, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Anonim, (1992b). Tekstil yer döşemeleri-el dokuması halılar-Türk halıları, TSE Yayını No: 43, Ankara.
Anonim, (2000). Manisa, Manisa Ticaret ve Sanayi Odası ile Organiz Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı Yayını, Manisa.
Anmaç, E., (1997). Geçimişten Günümüze Kula Halılarının Teknik ve Sanatsal Özellikleri ve Yeni Tasarımlar, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Geleneksel Türk El Sanatları Anasanat Dalı, Sanatta Yeterlilik Tezi, İzmir.
Anmaç, E., (1999). Kula Halılarının Kompozisyon Özellikleri ve Kula Halılarında Kullanılan Motifler, Erdem-Halı Özel Sayısı I., Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu-Atatürk Kültür Merkezi. Cilt: 10, Sayı: 28. 15-22s., Ankara.
Aslanapa, O., (1987). Türk halısının bin yılı, Eren Yayıncılık ve Kitapçılık Ltd. Şti. 235 s., İstanbul.
Aslanapa, O., (1993). Türk Sanatı El Kitabı, İnkılap Yayınevi, İstanbul.
Aslanapa, O., (1999). 17. Yüzyılda Türk Halı Sanatının Gelişmesi, Erdem-Halı Özel Sayısı I, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu-Atatürk Kültür Merkezi, Cilt: 10, Sayı: 28. 23-26 s., Ankara.
Aytaç, Ç., (1997). El Dokumacılığı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
Aytaç, A., (2006). Geleneksel Türk El Dokumacılığı Sanatı, Anka Basım Yayın Ltd. Şti., Konya.
Bayraktaroğlu, S., (1999). Seccade, ERDEM Dergisi, Halı Özel Sayısı I, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu-Atatürk Kültür Merkezi, Cilt: 10, Sayı: 28. 57-64 s., Ankara.
Deniz, B., (2000). Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını: 215, 284.
Deniz, B., (2006). Geçmişten Günümüze Kula Halıları, Geçmişten Geleceğe Köprü Yanık Ülke Kula Sempozyumu Bildirileri, Kula.
Eldem, V., (1971). Osmanlı İmparatorluğunun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, Ankara.
Tosun, İ., (1986). Tarihi, Sosyal, Kültürel ve Turizm Yönü ile Kula, Karınca Matbaacılık ve Ticaret. Ort. İzmir.
Yazıcıoğlu, Y., (1992). El Dokusu Halıcılık, Tisamat Basım Sanayi, Ankara.