GELENEKSEL TÜRK GİYİM KÜLTÜRÜ ve 20. YÜZYIL MODASININ KESİŞME NOKTASI: GEOMETRİK KESİM1

Bu makalede, giyim kültürü ve moda tasarımı alanındaki çalışmalara katkı vermek amaçlanmış olup; geleneksel Türk giyim kültüründe kadın giysilerindeki geometrik kesim anlayışına değinilmekte ve bu anlayışın 20. yüzyıl ilk çeyreği Avrupa modası ile yapısal bakımdan benzerlik taşıdığı ileri sürülmektedir. Bu dönem modasının, geleneksel Türk kadın giyimi ile yapısal bağlamda benzerlikler içerdiğini ileri süren çalışmanın bulgusu; 20. yüzyıl ilk çeyreği moda tasarımlarında görülen işlevsel tasarım olgusunun geleneksel öğretide yer bulduğu ve bunun da kadın giyimleri ile kullanım işlevselliği bakımından yakın bir anlayışta olduğudur. Çalışmanın verileri, saha ve müze araştırmalarından elde edilmiştir. Müze ve saha araştırmalarında geleneksel giysiler ve dönem giysileri teknik bakımdan incelenmiş, dikiş kalıpları çıkartılmıştır. Giysilerin, kesim - dikim özellikleri incelenerek, değişimin yapısal anatomisi analiz edilmiştir. Makalede, elde edilen veriler, metin içinde söz konusu dönemlerin önemli gelişmeleri ile yorumlanmaktadır.

THE JUNCTION OF TRADITIONAL TURKISH DRESS CULTURE AND 20TH CENTURY FASHION: GEOMETRIC CUT

The objective of the present study is to contribute to the studies in dress culture and fashion design, and it addresses the geometric cut concept in women's dresses in Turkish dress culture, and argues that there are structural similarities between the 20th Century's first quarter European fashion. The findings of the study, which proposes that this period fashion bears similarities with women's dresses reflecting the traditional dress culture within the framework of design and function, demonstrated that the design phenomenon, initiated in the 20th Century's first quarter, found its place within the conventional discipline, resulting in a similar understanding in women's dresses and utility functionality. Study data was collected from museums and field researches. During the studies conducted both in museums and the field, traditional dresses and contemporary dresses were technically analyzed and seam patterns were obtained. Cutting and sewing characteristics of the dresses were examined to analyze the structural anatomy of the change. In the article, collected data is interpreted in the manuscript via the significant developments of the related periods.

PDF

___

Arthur, E. F., (1980). "Glasgow School of Art Embroideries, 1894-1920", The Journal of the Decorative Arts Society, Issue. 4/ 8.
Altuntaş, vd., (1995). Aydın İli Halk Oyunları Kıyafetleri Teknik Çizimleri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
Baudrillard, J., (2002). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm (çev. Oğuz Adanır), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Berkes, N. (2002). Türkiye'de Çağdaşlaşma, YKY, İstanbul.
Delibaş, S., (2008). Behice Sultan and the Tailors of the Palace, Tulpen Kaftane und Levi, Hırmer, edt.: Deniz Erduman- Çalış, Museum für Angewandte Kunst Frankfurt, Hirmer Verlag, Frankfurt.
Eicher, J., B., (1999). Dress and Ethnicity, Berg Publishers, Oxford.
Eicher, J. B., (2000). "The Anthoropology of Dress", Dress Annual Journal of Costume Society of America, Issue: 27.
Enninger, W., (Güz 1998). Giyim (çev. Nebi Özdemir), Millî Folklor, Sayı: 39, Ankara.
Fischer, L., (2013). Designing Women: Cinema, Art Deco, and the Female Form, Columbia University Press, New York.
Gertizon, P., (1983). Mustafa Kemal ve Uyanan Doğu (çev. Fethi Ülkü), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Görünür, L., (2011). Osmanlı İmparatorluğunun Son Döneminden Kadın Giysileri, Sadberk Hanım Müzesi Koleksiyonu (2. Baskı), Vehbi Koç Vakfı, İstanbul.
Hansen, K. T., (2004). The World in Dress: Anthropological Perspectives on Clothing, Fashion and Culture Annual Review of Anthropology, Issue. 33.
Iwagami, M., (2002). Fashion: A History from the 18th to the 20th Century, Kyoto Costume Institute, Taschen, Kyoto.
Koçu, R. E., (1967). Türk Giyim Kuşam ve Süslenme Sözlüğü, Sümerbank Kültür Yayınları, Başnur Matbaası.
Laver, J., (2002). Costume and Fashion, A Concise History, Thames & Hudson, Singapur.
Lehnert, G., (1998). Fashion A Concise History, Calmann & King, Londra.
Lehnert, G., (2000). A History of Fashion, Könemann, Germany.
Parker, S., (2014). Fashion and Dress Culture, Literature Compass, Issue. 11/ 8.
Stankiewicz, M. A., (1992). From the Aesthetic Movement to the Arts & Crafts Movement, Studies in Art Education, A journal of Issues and Research, Issue. 33/3.
Sürür, A. (1983). Ege Bölgesi Kadın Kıyafetleri, Akbank Yayınları, İstanbul.
Şahin, Y., (2015). Tarihin Tekerini Geriye Döndürmek: Moda Tasarımında Geleneği Yorumlama
Sorunsalı, Yedi Dergisi (İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi GSF Yayını), S. 13, İzmir.
Şahin, Y., (2004). Topkapı Sarayı Müzesinde Bulunan Bir Grup Kaftanın Dikiş Kalıpları ve Anadolu Giysileriyle Benzerlikleri, Folklor Edebiyat Dergisi, S. 37, Ankara.
Tezcan, H., (1988). Osmanlı İmparatorluğunun Son Yüzyılında Kadın Kıyafetlerinde Batılılaşma, Sanat Dünyamız Dergisi, S. 37, İstanbul.
Unat, N. A., (1998). Söylemden Protestoya: Türkiye'de Kadın Hareketlerinin Dönüşümü, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul.
Vassiliev, A., (2004). Üç Yüz Yıllık Avrupa Modası, Alexandre Vassiliev Koleksiyonundan Avrupa Modasının Üç Yüzyılı, Sakıp Sabancı Müzesi, İstanbul.
Vitzthum, Iris G., (2008). On Continunity of the Ottoman Kaftan, Tulpen Kaftane und Levi, Hırmer, edt.: Deniz Erduman- Çalış, Museum für Angewandte Kunst Frankfurt, Hirmer Verlag, Frankfurt.
omgthatdress.tumblr.com, https://tr.pinterest.com/pin/516858494709779937/, (Erişim Tarihi: 22.02.2016).
The Metropolitan Museum of Art, https://tr.pinterest.com/pin/362680576217519406/, (Erişim Tarihi: 22.02.2016).