TÜRK ÇİNİ SANATINDA KULLANILAN HAYVANSAL FİGÜRLERİN SERAMİK YÜZEYLER ÜZERİNDE ÜÇ BOYUTLU UYGULANMASI1

Türk çini sanatının tarihçesi, kullanılan motifleri ve teknikleri incelenerek, Türk çini sanatında kullanılan hayvansal figürler tespit edilmiştir. Hayvan figürlerinin, Türk çini sanatındaki uygulama alanlarını inceleyebilmek ve yeni yorumlamalar katabilmek için öncelikle hayvan üslubu ve özellikleri, sembolik anlamları ele alınmıştır. Çinilerde kullanılan hayvansal figürler, dönemleri ile değerlendirilerek örneklendirilmiştir. Örnekler üzerinde analizleri yapılarak hayvan figürlerinin özellikleri incelenmiştir.Formlar üzerinde bazı hayvan figürleri üç boyutlu ele alınarak değerlendirilmiştir. Çini sanatında uygulanan bazı teknikler bir arada kullanılarak, farklı seramik hammaddelerinden oluşan hayvan figürlerinin üç boyutlu ele alınması düşüncesi ile birleştirilmiş yeni formların şekillendirilmesi tamamlanmıştır. Formlar üzerinde seramik ve çini boyaları önceden tasarlanmış desenler üzerinde kullanılmıştır. Boyama, tasarıma göre ilk pişirim öncesi ve sonrasında belirlenen yerlere iki aşamada uygulanmıştır. Bisküvi pişirimi ve sır pişirimi olmak üzere iki basamaklı pişirim gerçekleştirilmiştir. Mimari yapıların duvarlarını ve kullanım kaplarının yüzeylerini süsleyen hayvan figürlü çiniler kullanıldıkları amacın dışına çıkarılarak, dekoratif ve aynı zamanda sanatsal formlara dönüştürülmesi amacına ulaşılmıştır.

3D APPLICATIN OF ANIMAL FIGURES ON CERAMICS WHICH ARE USED IN TURKISH CERAMICS ART

In the article, animal figures in Turkish china art have been spotted by studying the history of Turkish china art, motives and techniquesh that have been used. By studying the history of Turkish ceramics art, motives and techniques, animal figures have been spotted. To study application fields of Turkish ceramics art and to add new comments, first animal manners and its features, their symbolic meanings have been studied. Animal figures that have been used in ceramics, have been examplified by their eras. Analysis have been studied on and animal figures have been examined. Some animal figures have been examined in 3D on forms. Some techniques used in ceramics art have been used together with the thought of usind 3D animal figures on different ceramics materials. Ceramics and china paints on forms have been used on previously designed patterns. Painting have been applied by design on which determined the places before and after cooking. 1 Başvuru tarihi: 29.12.2015 -- Kabul tarihi: 05.05.2016 Başvuru tarihi: 29.12.2015 -- Kabul tarihi: 05.05.2016 * Bu makale Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Bilimsel Araştırma Koordinasyon Birimi 4125--YL1--14 nolu Yüksek Lisans Tez projesinin verilerinden yararlanarak oluşturulmuştur. 2 Ücr. Öğr. Elm., Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Geleneksel El Sanatları Bölümü, aysepamuk77@windowslive.com 3 Doç., Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Geleneksel El Sanatları Bölüm Başkanı, renginoyman@sdu.edu.tr Ceramics and china paints on forms have been used on previously designed patterns. Painting have been applied by design on which determined the places before and after cooking. Two cookings which are biscuit cooking and foil cooking have been made. Animal figures have been used in walls of architectural constructions and usage covers but now they are also used in decoration and art forms.

PDF

___

Alsan, Ş., (2005). Türk Mimari Süsleme Sanatlarında Mitolojik Kaynaklı Hayvan Figürleri (Orta Asya'dan Selçuklu'ya), Yayınlanmış Doktora Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi TAE., İstanbul.
Arık, R., (2000). Kubad-Abad Selçuklu Saray ve Çinileri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Arık, R., (2007). ''Selçuklu Saraylarında Çini'', Anadolu'da Türk Devri Çini ve Seramik Sanatı, G. Öney ve Z. Çobanlı (Ed.), Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, İstanbul.
Armutak, A., (2004). "Doğu ve Batı Mitolojilerinde Hayvan Motifi", İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi.
Atasoy, N. ve Raby, J., (1989). İznik, Alexandria Press (TEB), London.
Bilgi, H., (2006). Kütahya Çini ve Seramikleri, Suna İnan Kıraç Vakfı Koleksiyonu, Pera Müzesi Yayını 2, İstanbul.
Birol, İ., A. ve Derman, Ç., (2011). Türk Tezyin'i Sanatlarında Motifler, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul.
Büyükçanga, H. H., (2006). Anadolu Selçuklu Seramiklerinde Figürlerin Dili ve Resim Eğitimi Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim İş Öğretmenliği BD., Konya.
Çoruhlu, Y., (1995). Türk Sanatında Hayvan Sembolizmi (Kozmolojik, Mitolojik, Astrolojik, Dini ve Edebi Tasavvurlara Göre), Seyran Yayınevi, İstanbul.
Çoruhlu, Y., (2006). Türk Mitolojisinin Anahtarları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
Çoruhlu, Y., (2007). Erken Devir Türk Sanatı, (İç Asya'da Türk Sanatının Doğuşu ve Gelişimi), Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
Erdem, M., (2011). Kubad-Abad Saray Çinilerindeki Hayvan Motiflerinin İkonografisi, Simgesel Anlamı ve Günümüz Seramiğine Yorumu, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Kızıldağ Atilla, O., (2011). "Minyatür Sanatındaki Hayvan Figürlerinin Sembolik İfadeleri", Sanat-Tasarım Dergisi, C.1, S.2.
Öney, G., (1989). Beylikler Devri Sanatı 14.-15. Yüzyıl (1300-1453), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
Öney, G., (1998a). ''Anadolu Selçuklu Çini ve Seramik Sanatı'', Osmanlı'da Çini Seramik Öyküsü, A. Altun (Ed.), İMKB Yayınları, İstanbul.
Öney, G,. (1998b). ''16. Yüzyılda Osmanlı Çini ve Seramikleri (İznik)'', Osmanlı'da Çini Seramik Öyküsü, A. Altun (Ed.), İMKB Yayınları, İstanbul.
Sözen, M. ve Tanyeli, U., (1992). Sanat Kavramları ve Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.
Uzun, T., (1996). "Türk Sanatındaki Kartalların İkonografisi ve Devamlılığı", PAÜ. Eğitim Fakültesi Dergisi, S.1.
Yetkin, Ş. (1986). Anadolu'da Türk Çini Sanatının Gelişmesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.