ETİBANK BANDIRMA BORAKS FABRİKASI ATIĞININ AVENTURİN SIR BÜNYELERİNDE ALTERNATİF HAMMADDE OLARAK KULLANIMI

Seramik sırlarının bünyelerinde kullanılan temiz ve iyi özellikteki hammaddelerin günümüzde sıkça kullanımı ve maden rezervlerinin tükenme aşamasına gelmesi gibi nedenlerden dolayı azaldığı ve buna bağlı olarak fiyatlarının arttığı bilinmektedir. Bu nedenle seramik hammaddesi olarak da kullanılabilecek fabrika atıklarının değerlendirilmesi önem kazanmıştır. Bu amaçla Etibank Bandırma Boraks Fabrikası boraks atığının artistik amaçlı aventurin sır bünyelerinde kullanılabilirliği araştırılmıştır. Deneysel çalışmalarda boraks atığı ile birlikte sülyen, üleksit sodyum feldspat ve kuvars kullanılmış, sır reçetelerinin belirlenmesinde üçlü diyagramdan faydalanılmıştır. Bu kapsamda hazırlanan sırların pişirimi 1000oC ve 1200oC'de yapılmıştır. Demir, bakır ve krom aventurini sır bünyeleri elde etmek için olumlu sonuçların alındığı sır bileşimlerine demir, bakır ve krom oksit ilavesi yapılarak aventurin sırlar elde edilmiştir (1200oC). Araştırmanın sonucunda, boraks atığının, bakır, demir ve krom aventurini sır bünyelerinde kullanılabileceği görülmüştür. Aventurin sırların akışkan olma özelliği dikkate alınarak seçilen sırlar yatay seramik yüzeylerde artistik etkiler elde etmek için kullanılmıştır.

THE USE OF ETİBANK BANDIRMA BORAX FACTORY W A S T E AS AN ALTERNATIVE RAW MATERIAL ON AVENTURINE GLAZE COMPOSITIONS

It is known that due to commonly use and being declined of pure and qualified raw materials used on the structures of ceramics glaze and being at the consumption phase of mineral reserves, the prices increase correspondingly. Therefore, the use of factory waste as a ceramics raw material has become very significant. As a part of this study, the use of waste of Eti Bandırma Borax Factory as a raw material on aventurine glaze structure with artistic purposes is researched. As a part of aventurine glaze structure study, triple glaze diagram is utilized. (Lead oxide+Ulexite), (Na. Feldspat+K. Feldspat+Quartz) and (Borax Waste) are used for the study of triple glaze diagram. Structures composed of 36 different glaze receipts are applied on test plates which are grinded by water in triple diagram. Glaze tests are fired at 1000oC and 1200oC temperatures in electrical kilns. In order to obtain glaze structures with iron, copper and chromium aventurines some glazes with positive properties are chosen. By adding iron, copper and chromium to chosen glazes aventurine glazes are created (1200oC). As a result of the study, it is seen that waste borax can also be used on glaze structures with iron, copperand chromium aventurines. Glazes chosen by taking liquid property of aventurine glazes into account are used on horizontal ceramics surfaces to create artistic effects.

___

  • Dural, E., (1998). Etibank Bandırma Boraks ve Asit Borik Fabrikaları Üretim Atıklarının Sır Bünyesinde (1000°C-1200°C) Kullanılabilirliğinin Araştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Düşük Dereceli (750°C-1020°C) Kromatlı Sırlar, http://sencersari.com/wrd/ wp-content/uploads/2014/05/document.pdf, Erişim tarihi: 15.07.2016.
  • Genç, P., (1999). Aventurin Oluşturabilen Bakır, Demir ve Krom Oksitlerle Yapılan Sır Araştırmaları (1000°C-1200°C), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
  • Genç, S., (2013). Artistik Seramik Sırları "Sır Sanatı", Boyut Yayıncılık, İstanbul.
  • Konsantre boraks atıgının duvar karosu sırlarında K-feldspat yerine kullanımı, http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/804f94e16ba5b68_ek.pdf, Erişim tarihi: 06.07.2016.