İslam Hukukuna Göre Evlilik Düğünü ve Onunla Bağlantılı Bazı Meseleler

Bu çalışmada düğün merasimiyle ilintili bazı önemli hususlar ele alınmıştır. Bu çerçevede nikâh akdinde irad edilen hutbe, evliliğin tebrik edilmesi, düğün yemeği ve eğlence konuları irdelenmiştir. Eğlence noktasında şarkı ve müzik konuları üzerinde durulmuştur. Nikâh akdinin rükün ve şartları gibi konular kapsam dışında bırakılmıştır. Düğün eğlencesinin nasıl olması gerektiği hususu çeşitli çevrelerde tartışılmaktadır. Toplumumuzda mubah ve mahzurlu olması açısından çeşitli düğün törenlerine rastlanmaktadır. Kimi çevreler evlilik düğününü matem havasında icra etmektedir. İslam hukukunun helal-haram sınırlarının gözetilmediği bazı düğünlerde ise sakıncalı ortamlar oluşmaktadır. Bu itibarla İslam hukukunun kurallarına uygun bir düğün töreninin tespiti önem arz etmektedir. Bu probleme ışık tutması adına bu çalışma hazırlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak pek çok eser tematik olarak gözden geçirilmiştir. Tespit edilen bilgiler değerlendirilerek bir uyum içinde yazıya aktarılmıştır. Düğün kapsamındaki meseleler evlilik akdinin toplumsal geniş bir düzeyde meşru sayılmasında önemli rol oynamıştır. Böylece evlilik akdinin şartlarından biri olan şahitlik müessesesi misyonunu daha etkin bir şekilde yerine getirmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İslam Hukuku, Evlilik, Düğün, Tebrik, Eğlence, İlan.

Marriage Wedding and Some Related Issues According to Islamic Law

In this study, some important issues related to the wedding ceremony are discussed. In this framework, the issues of giving a sermon at the marriage contract, congratulating the marriage, wedding dinner and entertainment are explored. The sermon given at the nikah contract is called dhikr. Congratulating the couples is of great importance in order to share their joy. Congratulation is also a prayer and a sign of goodwill. It is the duty of the groom's side to give a wedding meal, which is a sign of gratitude. The type and quality of the wedding meal may vary according to the financial situation of the groom. It is the right of the host to honour the invitation to a meal. At the point of entertainment, songs and music were emphasised. It is considered mustahabb to play the tambourine at a wedding and to sing words that are not objectionable. Issues such as the rukun and conditions of the marriage contract are excluded from the scope. In this study, many works were thematically reviewed by using qualitative research method. The information and findings were transferred to writing in harmony. E-books, articles, etc. are among the used works. It should be noted that new studies on the subject are limited. Wedding dinner, entertainment, etc. information about each subject was given first. The relevant verses and hadiths are quoted, and then the opinions on the ruling on this issue are discussed. Finally, evaluation and preference are made.

Keywords:

Islamic Law, Marriage, Wedding, Greeting, Entertainment, Announcement.,

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, Ahmed b. Muhammed. el-Müsned. thk. Şuʻayb el-Arnaût vd. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1995-2001.
Aydınlı, Abdullah. Hadis Istılahları Sözlüğü. İstanbul: İFAV Yayınları, 2011.
Aynî, Ebû Muhammed (Ebü’s-Senâ) Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed. el-Binâye şerhu’l-Hidâye. thk. Emin Sâlih Şâban. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
Azîmâbâdî, Ebü’t-Tayyib Muhammed Şemsü’l-Hak. ‘Avnu’l-ma‘bûd şerhu Süneni Ebî Dâvud. thk. Abdurrahman Muhammed Osman. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1990.
Baktır, Mustafa. “Hutbe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 18/425-428. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd. Şerhu’s-sünne. thk. Şuayb el-Arnaût-Züheyr eş-Şâvîş. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1983.
Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Abdulkâdir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr. Müsnedü’l-Bezzâr. thk. Mahfûzurrahmân Zeynullah-Âdil b. Sa‘d. Medine: Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hikem, 1988.
Bozkurt, Nebi. “Sünnet’te Düğün”. Mehir 3 (1999), 29-38.
Buhârî, Muhammed b. İsmâil. Sahîhu’l-Buhârî. thk. Mustafa Dîb el-Buğâ. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1993.
Buhûtî, Mansûr b. Yunus. Keşşâfu’l-kınâʻ ʻan metni’l-İknâʻ. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1983.
Bulutlu, Yusuf. “İslam Hukuku Açısından Örfî Nikahın Değerlendirilmesi”. Tasavvur: Tekirdağ İlahiyat Dergisi 8/2 (2022), 843-878.
Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. Muhtasaru İhtilâfi’l-‘ulemâ. thk. Abdullah Nezîr Ahmed. Beyrut: Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1995.
Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. Şerhu Muhtasari’t-Tahâvî. thk. İsmetullâh İnâyetullâh Muhammed vd. Beyrut-Medine: Dâru Beşâiri’l-İslâmiyye-Dâru’s-Sirâc, 2010.
Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân. es-Sünen. Riyad: Dâru’l-Muğnî, 2000.
Ebû Dâvud, Süleyman b. el-Eş‘as. es-Sünen. thk. Şu‘ayb el-Arnaût vd. Dımaşk: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
Ebû Yûsuf, Yakûb b. İbrâhim. Kitâbü’l-Âsâr. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1355.
Emîr es-Sanânî, Ebû İbrâhim Muhammed. Sübülü’s-selâm şerhu Bülûğu’l-merâm. thk. Muhammed Nâsırüddîn el-Elbânî. Riyad: Mektebetü’l-Meʿârif, 2006.
Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
Fîrûzâbâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kub. el-Kâmûsu’l-muhît. thk. Muhammed Nu‘aym el-‘Arkasûsî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2005.
Haccâvî, Ebu’n-Necâ Musa b. Ahmed. el-İknâʻ fî fıkhi’l- Ahmed b. Hanbel. Beyrut: Dâru’l-Maʻrife, ts.
Haraşî, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah. Şerhu’l-Haraşî ʻalâ Muhatasari Halîl. Bulak: Matbaʻatü’l-Kübra’l-Emîriyye, 1317.
İbn Abdurabbih, Ebû Ömer. el-ʻİkdü’l-ferîd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1983.
İbn Abdülber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh. el-İstizkâr. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002.
İbn Battâl, Ebu’l-Hasan Ali b. Halef. Şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2003.
İbn Dakîkul‘îd, Ebü’l-Feth Takıyyüddîn Muhammed b. Alî. Şerhu’l-İlmâm bi-ehâdîsi’l-ahkâm. Dımaşk: Dâru’n-Nevâdir, 2009.
İbn Ebû Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. el-Musannef. thk. Muhammed Avvâme. Dımaşk-Cidde: Dâru’l-Kıble-Müessesetü ʻUlûmi’l-Kur’ân, 2006.
İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyn Ahmed. Muʻcemu mekâyîsi’l-lüga. thk. Muhammed Hârun Abdusselam. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1979.
İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî. et-Telhîsü’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-Râfiʻiyyi’l-kebîr. Riyad: Advâü’s-Selef, 2007.
İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî. Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî. thk. Abdülazîz b. Abdullah b. Bâz vd. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1960.
İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed. el-Muhallâ bi’l-âsâr. thk. Abdulğaffâr Süleyman el-Bendârî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
İbn Hibbân, Ebû Hâtim. Sahîhu İbn Hibbân bi-tertîbi İbn Balabân. thk. Şuʻayb el-Arnaût. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1993.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr. el-Vâbilü’s-sayyib mine’l-kelimi’t-tayyib,. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 1999.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr. İğâsetü’l-lehfân min mesâyidi’ş-şeytân. Beyrut: Dâru’l-Maʻrife, 1975.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr. İ‘lâmu’l-muvakkı‘în ‘an Rabbi’l-‘âlemîn. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1996.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr. Zâdu’l-me‘âd fî hedyi hayri’l-‘ibâd. thk. Şuayb el-Arnaût-Abdulkâdir el-Arnavut. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1994.
İbn Kudâme, Ebü’l-Ferec Şemsüddîn Abdurrahmân b. Muhammed. eş-Şerhu’l-kebîr ʻalâ metni’l-Mukniʻ. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1983.
İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed. el-Muğnî. thk. Abdullâh b. Abdulmuhsin Türkî-Adulfettâh Muhammed el-Hulû. Riyad: ‘Âlemu’l-Kütüb, ts.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. thk. Şuʻayb el-Arnaût vd. Beyrut: Dâru’l-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
İbn Nüceym, Zeynüddîn b. İbrâhîm. el-Bahru’r-râik şerhu Kenzi’d-dakâik. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
İbn Reslân, Ahmed b. Hüseyin. Şerhu Süneni Ebî Dâvûd. thk. Y. Kemal vd. Feyyum: Dâru’l-Felâh, 2016
İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed. el-Beyân ve’t-tahsîl. thk. Muhammed Hacî vd. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1988.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm. Mecmûʻu’l-fetâvâ. Medine: Mecmaʻu’l-Meliki Fehd, 2004.
İbnü’l-Lahhâm, Ebü’l-Hasan Alaeddin Ali b. Muhammed. el-İhtiyârâtu’l-fıkhiyye min fetâvâ Şeyhi’l-İslâm İbn Teymiyye. thk. Muhammed Hâmid el-Fakî. Kahire: Matba‘atu’s-Sünneti’l- Muhammediyye, 1950.
İmrânî, Ebu’l-Hüseyin. el-Beyân fî mezhebi’l-İmâmi’ş-Şâfiî. Cidde: Dâru’l-Minhâc, 2000.
Kâsânî, Alâüddîn b. Mes‘ûd. Bedâi‘u‘s-sanâi‘ fî tertîbi’ş-şerâi‘. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986.
Kelvezânî, Ebü’l-Hattâb Mahfûz b. Ahmed. el-Hidâye ʻalâ mezhebi’l-İmâm Ebî Abdillah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. thk. Abdüllatîf Hamîm-Mâhir Yâsîn el-Fahl. Kuveyt: Müessesetü Garâs, 2004.
Kirmânî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf. el-Buhârî bi-şerhi’l-Kirmânî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1981.
Mâlik b. Enes, Ebû Abdullah. el-Muvatta’. thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1985.
Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb. el-Hâvi’l-kebîr. thk. Ali Muhammed Mu‘avvid-Âdil Ahmed Abdulmevcûd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddîn Abdullah b. Mahmûd. el-İhtiyâr li-ta‘lîli’l-Muhtâr. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim. Sahîhu Müslim. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1991.
Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şu‘ayb. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Hasan A. Şelebî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şu‘ayb. Sünenü’n-Nesâî. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, ts.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref. el-Mecmû‘ şerhu’l-Mühezzeb. Mısır: İdâretü’t-Tıbâ‘ati’l-Münîriyye, ts.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref. Ravzatü’t-tâlibîn ve ʻumdetü’l-müttakîn. thk. Züheyr eş-Şâvîş. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1991.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ b. Şeref. Sahîhu Müslim bi-şerhi’n-Nevevî. Mısır: el-Matba‘atu’l-Mısriyye, 1929.
Orhan, Fatih. Fıkıh ve Sanat. Ankara: Fecr Yayınları, 2019.
Pehlül, Düzenli. “Klasik İslâm Kaynaklarında Müzik Tartışmaları”. Marife: Bilimsel Birikim 1/2 (2001), 27-58.
Râfiî, Ebu’l-Kâsım. el-ʻAzîz şerhu’l-Vecîz. thk. Ali Muhammed Muʻavvaz-Âdil Ahmed Abdülmevcûd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
Remlî, Muhammed b. Ahmed Şemseddin. Nihâyetü’l-muhtâc ilâ şerhi’l-Minhâc. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
Sizgen, İbrahim. “Şâfiî Mezhebine Göre Cuma’nın Vücûb, Sıhhat ve Edâ Şartları”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/30 (2017), 465-502.
Şevkânî, Muhammed b. Ali. Neylü’l-evtâr şerhu Münteka’l-ahbâr min ahâdîsi seyyidi’l-ehyâr. thk. İsâmüddin es-Sabâbıtî. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 1993.
Şîrâzî, Ebû İshak Cemaleddin İbrâhim. el-Mühezzeb fî fıkhi’l-İmâmi’ş-Şâfiî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995.
Tahâvî, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed. Şerhu Müşkili’l-âsâr. thk. Şu‘ayb el-Arnaût. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1994.
Tirmizî, Ebû İsa. Sünenü’t-Tirmizî. Şirketü Mektebeti ve Matba‘ati Mustafâ el-Bâbî, 1962.
Yaran, Rahmi. “Düğün”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 10/15-16. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
Yavuz, Adil. “Müzik ile İlgili Hadislerin Sıhhat ve Delâlet Açısından Değerlendirilmesi”. İSAV’ın 50. Yılına Armağan. ed. Bedreddin Çetiner. 199-230. İstanbul: İslâmȋ İlimler Araştırma Vakfı, 2020.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ. Tâcü’l-ʿarûs min cevâhiri’l-Kâmûs. thk. Komisyon. Kuveyt: et-Türâsü’l-Arabî, 1965.
Zekeriyya el-Ensârî, Ebû Yahyâ Zekeriyyâ b. Muhammed. Esne’l-metâlib şerhu Ravzi’t-tâlib. Kahire: Dâru’l-Kitâbi’l-İslâmî, 1313.
Zeydan, Abdulkerim. el-Mufassal fî ahkâmi’l-mer’e ve’l-beytü’l-müslim fî’ş-şerî‘ati’l-İslâmiyye. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1993.
Zeylaî, Ebû Muhammed Fahruddîn Osmân b. Alî. Tebyînu’l-hakâik şerhu Kenzi’d-dakâik. Bulak: Matbaʻatü’l-Kübra’l-Emîriyye, 13131315.
Zuhaylî, Vehbe. el-Fıkhu’l-İslâmî ve edilletuh. Dımaşk: Dâru’l-Fikr, 1985.