Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararlarının Filistin-İsrail Barış Sürecine Etkisi

Filistin-İsrail sorunu, Birleşmiş Milletler’de (BM), 1947’den beri, neredeyse kuruluşundan günümüze kadar hem Genel Kurulu’nun hem de Güvenlik Konseyi’nin gündeminin en üst sıralarında yer almıştır. Uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasına ilişkin birincil sorumluluğu olan Güvenlik Konseyi’nin, Filistinİsrail sorununa dahil olması küresel barış ve güvenliğin tesis edilmesi açısından merkezi konumunun bir yansıması niteliğinde olmuştur. Filistin-İsrail sorunu özelinde, 1946-2022 yılları arasında BM Güvenlik Konseyi’nde altmış iki (62) karar kabul edilmiştir. Bu çalışma kapsamında içerik analizi yöntemiyle BM Güvenlik Konseyi kararları analiz edilmiş ve barışa engel teşkil eden sorunlar; 1) Filistinli mülteciler, 2) Yerleşimciler, 3) Kudüs ve 4) Toprak bütünlüğü olmak üzere dört temel başlık altında sentezlenmiştir. Çalışmada Birleşmiş Milletler’in, çatışma çözümündeki rolüne atıfta bulunarak, Filistin-İsrail sorunu üzerindeki etkisine odaklanılmış ve BM’nin, Filistin-İsrail barış sürecinde hala bir etkisinin olup olmadığı ortaya konulmuştur. Bu yönüyle çalışma, güncel uluslararası çatışma tartışmalarına da farklı bir bakış açısı kazandıracağı için önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Filistin, İsrail, Barış, Birleşmiş Milletler, Güvenlik Konseyi

The Effects of United Nations Security Council Resolutions on Palestine-Israel Peace Process

The Israeli-Palestine conflict has been at the top of the agenda of both United Nation General Assembly and the United Nations Security Council since 1947, almost since the UN establishment. The inclusion of the United Nations Security Council, which has the primary responsibility for ensuring international peace and security, in the Israeli-Palestine conflict has been a reflection of its central position in establishing global peace and security. Regarding the Israeli-Palestine conflict, sixty-two (62) resolutions were adopted at the UN Security Council between 1946 and 2022. Within the scope of this study, UN Security Council resolutions were analyzed by document analysis method and the problems that constitute an obstacle to peace; It was synthesized under 4 main headings: 1) Palestinian refugees, 2) Settlers, 3) Jerusalem and 4) territorial integrity. The study focuses on the impact of the United Nations on the Israeli-Palestine conflict by referring to its role in conflict resolution, and reveals whether the United Nations still has an impact on the Palestinian-Israeli peace process. On this subject, the study is considerable since it will bring a different perspective to current international conflict discussions.

Keywords:

Palestine, Israel, Peace, United Nations, Security Council,

PDF

___

Annan, Kofi (2012), Interventions: A Life in War and Peace. (NewYork:The Penguin Books).
Aras, Bülent (2007), Filistin-İsrail Barış Süreci ve Türkiye. (Ankara: Bağlam Yayıncılık).
Arı, Tayyar (2004), Geçmişten Günümüze Ortadoğu Siyaset, Savaş ve Diplomasi, (İstanbul:Alfa Yayınları).
Atmaca, Ayşe Ömür (2019), Kudüs’ ü ebedi başkent olarak tahayyül etmek, İsrailiyat, 3, 145-171.
Basic Law: Jerusalem the Capital of Israel (5740 - 1980), http://knesset.gov.il/laws/special/eng/BasicLawJerusalem.pdf
Basic Law: Jerusalem, Capital of Israel: http://www.knesset.gov.il/laws/special/eng/basic10_eng.htm
Başak, Cengiz (2012), Uluslararası Örgütler, (Ankara: Seçkin Yayıncılık).
Bayraktar, Bora (2013), Oslo Barış Süreci (İsrail- Filistin Barış Görüşmeleri 1991- 2000), (̇İstanbul: Küre Yayınları). 
Bosley, Daniel (2008), “The United States and Israel: A (neo) realist relationship”, Spire Journal of Law, Politics and Societies, 3(2): 33-52.
Davutoğlu, Ahmet (2003), Küresel Bölgesel Dengeler ve Ortadoğu Barış Süreci. Filistin: Çıkmazdan Çözüme, (İstanbul:Küre Yayınları).
Denk, Erdem (2015), Uluslararası Örgütler Hukuku: Birleşmiş Milletler Sistemi, (Ankara: Siyasal Kitapevi).
Di Mauro, Danilo (2012), The UN and the Arab-Israeli conflict: American hegemony and UN intervention since 1947, (London and New York:Routledge).
Efegil, Ertan (2013), “İsrail’in Dış Politikasının Belirleyicileri”, Ortadoğu Analiz, 5 (49): 53-62.
Englander, Odelia (2009), “Converging for Peace-The United Nations and The Israel- Palestine Peace Process”, Atkin Paper Series, London: King’s College London, http://icsr.info/wp-content/uploads/2012/10/1245070452ICSROdeliaEnglander.pdf.
Hanhimaki, Jussi M. (2015), The United Nations: A Very Short Introduction, (Oxford: Oxford Publication).
Harms, Gregory ve Ferry Todd (2008), The Palestine-Israel conflict: a basic introduction, (UK:Pluto Press).
Jones, Bruce (2004), “The Middle East Peace Process.“ In The UN Security Council: From the Cold War to the 21st Century, edited by David M. Malone. Boulder, CO: Lynne Rienner.
Jones, Bruce (2008), “The Security Council and the Arab-Israeli Wars: ‘Responsibility without Power’.” In The United Nations Security Council and War: The Evolution of Thought and Practice since 1945, edited by Vaughan Lowe, Adam Roberts, Jennifer Welsh, and Dominik Zaum. (Oxford: Oxford University Press).
Karaman, M. Lütfullah (1991), Uluslararası İlişkiler Çıkmazında Filistin Sorunu, (İstanbul: İz Yayınları).
Keleşoğlu, Erhan (2014), İsrail Yurttaşı Filistinliler: Yurttaşlık, Kimlik, Siyaset 1948-2000, (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).
Kelman, Herbert C. (2007), “The Israeli-Palestinian peace process and its vicissitudes: Insights from attitude theory”, American Psychologist, 62(4), 287-303.
Makdisi, K., and Prashad, V. (2017). “Introduction”, in Karim Makdisi and Vijay Prashad, eds.Land of Blue Helmets. The United Nations and the Arab World,. (Oakland:University of California).
Mengiler, Özgür (2005), Birleşmiş Milletler Çerçevesinde Uluslararası Uyuşmazlıkların Barışçı Çözümü, (Ankara:Platin Yayınları).
Özkoç, Özge (2009), “Savaş Ve Barış: Doksanlı Yıllarda Filistin-İsrail Sorunu”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(03), 167-195.
Panganiban, Suzanne Kelly (2016), Palestinian statehood: A study of statehood through the lens of the Montevideo Convention. PhD Thesis. Virginia Tech.
Paul, James (1995), “Security Council Reform: Arguments About the Future of the United Nations System”, Global Policy Forum, http://www.globalpolicy.org/security/pubs/secref.htm#veto (15.05.2013).
Rabinovich, Itamar (2012), The Lingering Conflict: Israel, The Arabs, and the Middle East 1948-2012. (Washington DC:Brookings Institution Press).
Rogan, Eugene ve Shlaim, Avi (2012), Filistin Uğruna (1948’in Tarihini Yeniden Yazmak), (İstanbul: Küre Yayınları). 
Rowley, Charles K., and Jennis Taylor (2006), The Israel and Palestine Land Settlement Problem: An Analytical History, 4000 B.C.E.-1948 C.E., Public Choice, 128.1/2 (July): 41-75.
Ruggie, John Gerard (1985), “The United States and the United Nations: Towards a New Realism”, International Organization, 39(2), 343-356.
Sarsar, Saliba (2004), “The Question of Palestine and United States Behavior at the United Nations”, International Journal of Politics, Culture, and Society, 17(3), 457-470.
Schulze, Kirsten E. (1999), The Arab-Israeli Conflict, (Harlow: Pearson Education Ltd).
Security Council Veto List, https://www.un.org/Depts/dhl/resguide/scact_veto_table_en.htm
Taşdemir, Fatma (2000), “İsrail-Filistin Sorununun Selfdeterminasyon Hakkı Çerçevesinde Analizi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 209-226.
The Status of Jerusalem, http://www.un.org/Depts/dpi/palestine/ch12.pdf
United Nations Security Council, “Resolution 242,” 22 November 1967, www.un.org/documents /sc/res/1967/scres67.htm
Urquhart, Brian (1995), “The United Nations in the Middle East: A Fifty-Year Retrospective” Middle East Journal, 49(4), Autumn.
Vayrynen, Raimo (1985), “Focus on: is There a Role for the United Nations in Conflict Resolution” Journal of Peace Research, 22(3), 189-196.