Sınıfında Özel Gereksinimli Öğrenci Bulunan Genel Eğitim Öğretmenlerinin Özel Eğitim Danışmanlığına İlişkin Görüşleri

Giriş: Özel eğitim danışmanlığı özel gereksinimli öğrencilerin öğrenme ve davranış problemlerini önleme amacıyla sunulan etkili destek eğitim hizmetlerinden biri olarak görülmektedir. Bu araştırma sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan genel eğitim öğretmenlerinin özel eğitim danışmanlığına ilişkin görüşlerini belirlemeyi amaçlamıştır.Yöntem: Araştırmada temel nitel araştırma deseni kapsamında yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan okul öncesinde, birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıfta öğretmenlik yapan toplam yedi öğretmen oluşturmuştur. Araştırmanın verileri betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir.Bulgular: Verilerin analizi sonucunda bulgular araştırma soruları kapsamında ele alınarak genel sınıf ortamı, sınıfta yaşanan problemler, öğretmenlerin problemleri çözme yöntemleri ve özel eğitim danışmanlığına duyulan gereksinim ve beklentiler başlıkları altında incelenmiştir. Bireysel eğitim planı (BEP) hazırlama, davranış problemleriyle başa çıkma, karşılaştıkları sorunların çözümü için dışarıdan yardıma ihtiyaç duyma, kaynaştırma uygulamasıyla ilgili yetersiz bilgi ve uygulama becerilerine sahip olduklarını düşünme gibi konular öğretmenlerin en sık dile getirdiği alanlar olarak görülmüştür. Araştırma bulguları öğretmenlerin sınıflarında farklı sorunlar yaşadıklarını ve sorunların çözümünde özel eğitim danışmanlığına ihtiyaç duyduklarını göstermiştir.Tartışma: Öğretmenlerle yapılan görüşmeler sonucunda iş birliği içeren özel eğitim danışmanlığının öğretmen ve öğrenciler açısından kaynaştırma uygulaması sürecinde kolaylaştırıcı bir unsur olacağı düşünülmektedir.Sonuç: Araştırma sonuçları kapsamında kaynaştırma uygulamalarının başarılı bir şekilde sürdürülmesi için özel eğitim uzman desteği ve iş birliğinin sağlanması gerektiği vurgulanmaktadır.

Opinions of General Education Teachers Having Special Needs Students in their Classes on Special Education Counseling

Introduction: Special education counseling is seen as one of the effective support education services presented to prevent the learning and behavioral problems of students with special needs. This research aims to determine the opinions of teachers who have student with special needs in their class on special education counseling.Method: Semi-structured interview technique was used within the scope of basic qualitative research design. The participants of the research consisted of a total of 7 teachers who teach in the preschool, 1st, 2nd, 3rd and 4th grades and have student with special education needs. The data were analyzed by descriptive analysis method.Findings: Findings showed that teachers experienced different problems in their classrooms and needed special education counseling to solve these problems.Discussion: As a result of the analysis of the data, the findings were examined within the scope of the research questions and examined under the headings of general classroom environment, classroom problems, problem solving methods of teachers, and needs and expectations for special education counseling. Topics such as preparing an individual education plan (IEP), dealing with behavioral problems, needing external help to solve the problems they encounter, thinking that they have insufficient knowledge and practical skills about inclusion practice were seen as the most frequently mentioned areas by teachers. Research findings showed that teachers experienced different problems in their classrooms and needed special education counseling to solve these problems. Conclusion: Within the scope of these research findings, it is emphasized that special education specialist support and cooperation should be provided for the successful continuation of inclusion practices.

___

  • Aksoy, V., & Diken, İ. H. (2009). Rehber öğretmen özel eğitim öz yeterlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [School Counselors’ Self-Efficacy Scale regarding Special Education (SCSSSE): Validity and Reliability Results]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10(01), 29-42. Doi: 10.1501/Ozlegt_0000000131
  • Altun, T., & Gülben, A. (2009). Okulöncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi [Evaluatıon of practices and problems in educatıon of pre-school children with special education needs through the views of teachers]. Selçuk Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253-272.
  • Antoniou, A. S., Ploumpi, A., & Ntalla, M. (2013). Occupational stress and professional burnout in teachers of primary and secondary education: The role of coping strategies. Psychology, 4(03), 349.
  • Babaoğlan, E., & Yılmaz, Ş. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlikleri [Competency of classroom teachers in the inclusive education]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 345-354.
  • Batu, S., & Topsakal, M. (2003). Özel eğitim danışmanlığı süreci ve bir danışmanlık örneği [Special education counseling process and an example of counseling]. Özel Eğitim Dergisi, 4(1), 19-29. Doi: 10.1501/Ozlegt_0000000071
  • Batu, S., İftar Kırcaali, G. & Uzuner, Y. (2000). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri [Opinions and suggestions of the teachers in a vocational high school for students with special needs inclusion]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(02). Doi: 10.1501/Ozlegt_0000000082
  • Corbin, J. M., & Strauss, A. (1990). Grounded theory research: procedures, canons, and evaluative criteria. Qualitative Sociology, 13(1), 3-21.
  • Denton, C. A., Hasbrouck, J. E., & Sekaquaptewa, S. (2003). The consulting teacher: A descriptive case study in responsive systems consultation. Journal of Educational and Psychological Consultation, 14(1), 41-73. Doi: 10.1207/S1532768XJEPC1401_03
  • Diken, H.İ., & Batu, S. (2015). Kaynaştırmaya giriş [Introduction to inclusion]. Diken H.İ. (Ed.), İlköğretimde Kaynaştırma içinde (ss. 2-10). Ankara: Pegem Akademi.
  • Friend, M., Cook, L., Hurley-Chamberlain, D., & Shamberger, C. (2010). Co-teaching: An illustration of the complexity of collaboration in special education. Journal of educational and psychological consultation, 20(1), 9-27. Doi: 10.1080/10474410903535380
  • Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş [Becoming qualitative researchers] (A. Ersoy & P. Yalçınoğlu Çev.Eds.). (5. Baskı). (ss. 154-170). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Gravois, T. A., & Rosenfield, S. A. (2006). Impact of instructional consultation teams on the disproportionate referral and placement of minority students in special education. Remedial and special education, 27(1), 42-52. Doi: 10.1177/07419325060270010501
  • Güven, Y., & Balat, G. (2006). Kaynaştırma uygulamalarına ilişkin rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının görüşleri [School counselors’ and counceling and research centers specialists’ views about integration]. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 24(24), 95-108.
  • Haight, S. L. (1984). Special education teacher consultant: Idealism versus realism. Exceptional children, 50(6), 507-515. Doi: https://doi.org/10.1177/001440298405000603
  • Idol, L. (1988). A rationale and guidelines for establishing special education consultation programs. Remedial and Special Education, 9(6), 48-58. Doi: 10.1177/074193258800900610
  • Idol-Maestas, L., & Ritter, S. (1985). A follow-up study of resource/consulting teachers: Factors that facilitate and inhibit teacher consultation. Teacher Education and Special Education, 8(3), 121-131. Doi: 10.1177/088840648500800302
  • İftar, G. K., & Uysal, A. (1999). Zihin özürlü öğrencilere özel eğitim danışmanlığı aracılığıyla uygulanan resimli fişlerle okuma-yazma öğretiminin etkililiği [The effectiveness of reading and writing teaching with picture plugs through special education counseling for mentally disabled students]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2(03).
  • Jitendra, A. K., DuPaul, G. J., Volpe, R. J., Tresco, K. E., Vile Junod, R. E., Gary Lutz, J., ... & Mannella, M. C. (2007). Consultation-based academic intervention for children with attention deficit hyperactivity disorder: School functioning outcomes. School Psychology Review, 36(2), 217-236.
  • Johnson, L. J., Pugach, M. C., & Hammitte, D. J. (1988). Barriers to effective special education consultation. Remedial and Special Education, 9(6), 41-47. Doi: 10.1177/074193258800900609
  • Kampwirth, T. J. (2006). Collaborative consultation in the schools: Effective practices for students with learning and behavior problems (3rd ed.). (pp. 98-104). Upper Saddle River, NJ: Pearson/Merrill/Prentice Hall.
  • Kırcaali İftar, G. (1998). Kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri [Inclusive and support special education services). S. Eripek (Ed.), Özel eğitim içinde (s. 17–20). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
  • Koçyiğit, S. (2015). Ana sınıflarında kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmen-rehber öğretmen ve ebeveyn görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(1), 391-415.Doi: 10.7884/teke.409
  • Kuyumcu, Z. (2011). Bireyselleştirilmiş eğitim planı (bep) geliştirilmesi ve uygulanması sürecinde öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri [Teachers' problems and solution they suggest related to these problems in the process of development and implementation of individualized education plan (IEP)]. (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez numarası:300709).
  • Küçük Doğaroğlu, T., & Bapoğlu Dümenci, S. S. (2015). Sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi ve erken müdahale hakkındaki görüşlerinin incelenmesi [Examining the opinions of pre-school teachers who have inclusive students in their classes about inclusive education and early intervention]. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 2(2), 460-473.
  • Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulamaları için bir rehber [Qualitative research A guide to design and implementation]. S. Turan (Çev. Ed). (ss. 15- 78). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği [Special Education Services Regulation]. (2018). TC. Resmi Gazete, 7 Temmuz 2018, (30471).
  • Özen, F. (2015). Öğretmen adaylarının engelli öğrencilerin normal öğretim sınıflarına kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. [Pre-service teachers’ opinions on the integration of students with disablities to normal education classroom]. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi (The Black Sea Journal of Social Science), 7 (13), 1-17.
  • Pugach, M. C., & Johnson, L. J. (1988). Rethinking the relationship between consultation and collaborative problem-solving. Focus on Exceptional Children, 21(4). Doi: 10.17161/fec.v21i4.7511
  • Reisberg, L., & Wolf, R. (1986). Developing a consulting program in special education: Implementation and ınterventions. Focus on Exceptional Children, 19(3), 1-14. 10.17161/fec.v19i3.7492
  • Sadioğlu, Ö., Batu, S., Bilgin, A. & Oksal, A. (2013) Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1743-1765.
  • Saraç, T., & Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri [Problems, expectations, and suggestions of elementary teachers regarding inclusion]. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1). Doi: 10.12738/estp.2013.3.1546
  • Sargın, N., & Hamurcu, H. (2010). Özel özel eğitim kurumlarında çalışan rehber öğretmenlerin sorunlarına ve beklentilerine yönelik bir çalışma [A study on the problems and expectations of the psychological counsellors who work in private special education institutions]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24), 323-329.
  • Sindelar, P. T., Brownell, M. T., & Billingsley, B. (2010). Special education teacher education research: Current status and future directions. Teacher Education and Special Education, 33, 8-24. Doi: 10.1177/0888406409358593
  • Sivrikaya, T., & Yıkmış, A. (1984). Özel eğitim sınıflarında görev yapan özel eğitim mezunu olan ve olmayan öğretmenlerin öğretim süreciyle ilgili gereksinimleri [The instructıonal process requirements of special education graduate and non graduate teachers working in special education classes]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4).
  • Sundqvist, C., & Ström, K. (2015). Special education teachers as consultants: Perspectives of Finnish teachers. Journal of Educational and Psychological Consultation, 25(4), 314-338. Doi: 10.1080/10474412.2014.948683
  • Şahbaz, Ü., & Kalay, G. (2010). Okulöncesi eğitimi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi [The determination of views of pre-school student teachers related with ınclusion]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 116-135.
  • Şahin, A., & Gürler, B. (2018). Destek eğitim odasında ve kaynaştırma ortamlarında çalışan öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecinde yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi [Determining the strengths of the preparation of the ındividual training program of teachers who are working in supporting and ınclusıve education]. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 594-625. Doi: 10.14520/adyusbd.437206
  • Tagay, Ö., & Sarı, T. (2012). Okullarda konsültasyon hizmetleri ve işbirliğine dayalı konsültasyon modelleri [Consultation services and consultation models based on cooperation at schools]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,23,157-172.
  • Timuçin, E. U. (2008). Doğrudan davranışsal danışmanlığın birlikte eğitim ortamına yerleştirilmiş yetersizliği olan öğrencilerin problem davranışlarını azaltmadaki etkililiği [The effectiveness of the direct behavioral consultation on the problem behaviors of the handicapped students who were placed into regular school settings]. Doktora Tezi. (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez numarası:227848).
  • Ünlü, Ö., Melekoğlu, M. A., & Ünlü, E. (2019). Alan dışı özel eğitim öğretmenlerinin ders verme yeterliliklerine ilişkin çalışmaların incelenmesi [Review of Researches Related to Competencies of Special Education Teachers Graduated from Alternative Certification Programs]. Elementary Education Online, 18(4).
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in the social sciences]. (ss. 227-229). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-7639
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1991
  • Yayıncı: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Sınıfında Özel Gereksinimli Öğrenci Bulunan Genel Eğitim Öğretmenlerinin Özel Eğitim Danışmanlığına İlişkin Görüşleri

Hacer Damlanur IŞITAN, Eylem DAYI

Öğretmen Adaylarınca Hazırlanan ve Sunulan Sosyal Öykülerin Otizmli Çocukların Sosyal Becerileri Edinmelerindeki Etkisi

Dilay AKGÜN-GİRAY, Yasemin ERGENEKON

Erken Çocukluk Özel Eğitimi: Kuramsal ve Yasal Temeller, Dünya’daki ve Türkiye’deki Son Eğilimler

Gözde TOMRİS, Seçil ÇELİK

İşitme Kaybı Olan Çocuklarda Yürütücü İşlevler Araştırmaları Üzerine Bir Sistematik Derleme

Emel ERTÜRK MUSTUL, Murat DOĞAN

Özel Gereksinimli Bireyleri Konu Alan Okul Öncesi Dönem Resimli Öykü Kitaplarının İncelenmesi

Hüseyin ÖZTÜRK, Kemal AFACAN, Seden DEMİRTAŞ İLHAN

Zihin Yetersizliği Olan Bireylere Kişisel Bakım Becerilerinin Öğretiminde Bir Aile Eğitimi Programının Etkililiği

Seniha KURTOĞLU, Atilla CAVKAYTAR

Üstbilişi Geliştirmek İçin Düzenlenmiş Olan Öğretim Etkinliklerinin Öğretmen Adaylarının Üstbilişsel Farkındalıklarına Etkisinin İncelenmesi

Gamze KAPLAN, Çığıl AYKUT

Özel Eğitimde Etik ve Etik Değerlendirmeler

Onur ÖZDEMİR

Öğrenme Güçlüğü Olan Ortaokul Öğrencilerine Uygulanan Matematik Problemi Çözme Müdahaleleri: Kapsamlı Alanyazın İncelenmesi

Ufuk ÖZKUBAT, Alpaslan KARABULUT, Cihan SERT

COVID-19 Salgınında Türkiye’deki Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Ailelerine Yönelik Uzaktan Özel Eğitim Uygulamalarına İlişkin Uzman Bakış Açısı

Sunagül SANİ-BOZKURT, Gülden BOZKUŞ GENÇ, Sezgin VURAN, Gizem YILDIZ, Seçil ÇELİK, İbrahim DİKEN, Çiğdem UYSAL, Hasan GÜRGÜR, Gülefşan KALAYCI, Özlem DİKEN, N. Nazlı ATEŞGÖZ, Rifat İÇYÜZ, Murat DOĞAN, Pınar ŞAFAK, Pınar DEMİRYÜREK