Eylem DAYI, Ayşe Nur ELÇİ, Gökhan AÇIKGÖZ

Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Metaforik Algıları (Gazi Üniversitesi Örneği)

Bu araştırma, Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü öğretmen adaylarının özel gereksinimliöğrencilere yönelik geliştirdikleri metaforları belirlemeyi amaçlamıştır. Araştırmada nitel araştırma modelikapsamında olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü 1, 2,3 ve 4. sınıfa devam eden gönüllü 267 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmanın verileri “Engelli öğrencilerbenim için ……. gibidir; çünkü, ……. dır.” cümlesinin yer aldığı açık uçlu form ile toplanmıştır. Verilerinanalizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının sekizkategoride 102 metafor ürettiği görülmüştür. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının özel gereksinimliöğrenciler için en çok çiçek ve herkes metaforlarını kullandıkları ortaya çıkmıştır. Öğretmen adaylarının özelgereksinimli öğrencilere yönelik algılarının genelde olumlu olduğu sonucuna varılmıştır.

Metaphorical Perceptions of Preservice Teachers of Fine Arts Education towards Students with Special Needs (The case of Gazi University)

This study aims to identify the metaphors belonging to the preservice teachers of the Fine Arts Education Department of Gazi Faculty of Education about the students with special needs. Phenomenology design was used within the scope of the qualitative research model. The study group consisted of 267 volunteer preservice teachers studying at the first, second, third and fourth grades of the Fine Arts Education Department. The data of the study were collected through a form with the open-ended statement of “To me, students with disabilities are like ......; because, …….”. The content analysis technique was used for data analysis. The findings of the study show that preservice teachers produced 102 metaphors that were classified into eight categories. As a result, it is observed that the metaphors of flowers and everybody were used frequently about the students with special needs. It is concluded that preservice teachers' perceptions of students with special needs are generally positive.

PDF

___

Akçamete, G. (Ed.). (2009). Geleneksel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim [Students with special needs and special education in traditional education schools] (2. baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
Akyıldız, S. (2017). Öğretmen adaylarının engelli bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi [Examination of the teacher candidates’ attitudes towards people with disabilities]. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(39), 141-169. doi:org/10.21560/spcd.vi.338158
Anılan, B. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kimya kavramına ilişkinin metaforik algıları [Preservice science teachers metaphoric perceptions about chemistry concept]. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 7-27. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.5c2s1m
Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi [An examinatıon of metaphorical thinking and learning from educational view]. Milli Eğitim, 35(171), 100-108.
Ateş, M., & Karatepe, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin çevre kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analizi [The analysis of University students’ perceptions towards “environment” concept with the help of metaphors]. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1327-1348. doi: 10.9761/jasss_630
Aubusson, P. (2002). Using metaphor to make sense and build theory in qualitative analysis. The Qualitative Report, 7(4), 1-14.
Büyükalan-Filiz, S., & Türkmenli, A. (2019). Yaygın eğitim kurslarına katılan kursiyerlerin resim yapmaya ilişkin metaforik algıları [Metaphorical perceptions of participants to non-formal training courses on drawing]. Sosyal Bilimler Arastırmaları Dergisi, 9(2), 375-389.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods] (22. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Cavkaytar, A. (2017). Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim. İ. H. Diken (Ed.), Özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim [Students with special education needs and special education] içinde (ss. 3-29). Ankara: Pegem Akademi.
Cisek, P. (1999). Beyond the computer metaphor: Behaviour as interaction. Journal of Consciousness Studies, 6(11-12), 125-42.
Creswell, J. W. (2007). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. California: Sage Publications Inc.
Çetin, Ç. (2004). Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi [Identify the difficutties educators of different professions working in the area of special education came across]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 35-46.
Çitil, M., Karakoç, T., & Küçüközyiğit, M. S. (2018). Özel eğitim lisans dersinin öğretmen adaylarının bilgi düzeylerine ve engellilere yönelik tutumlarına etkisi [The effect of special education undergraduate course to the teacher candidates' knowledge level and attitudes towards the disability]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 815-833. doi: 10.17240/aibuefd.2018-431449
Çolak, M., & Çetin, C. (2014). Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma [A research on teachers’ attitudes towards disability]. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 191-211
Derman, A. (2014). Lise öğrencilerinin kimya kavramına yönelik metaforik algıları [High school students’ metaphoric perceptions for the concept of chemistry]. Electronic Turkish Studies, 9(5), 749-776.
Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları [Metaphoric perceptions of candidate teachers to the concept of inspectors]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629.
Draaisma, D. (2007). Bellek metaforları: Zihinle ilgili fikirlerin tarihi [Metaphors of memory: A history of ideas about the mind] (3. baskı). (G. Koca, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1995)
Ekici, G. (2016). Öğretmen adaylarının "Bilgisayar" kavramına ilişkin metaforik algıları [Student-teachers’ metaphoric perceptions towards the concept of “computer”]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(3), 755-781.
Eraslan, L. (2011). Sosyolojik metaforlar [Sociological metaphors]. Akademik bakış dergisi, 27, 1-22.
Ertemin, B. (1997). İlköğretim okulları resim-iş öğretim programı'nın değerlendirilmesi [Evaluation of primaryschool art teaching program] (Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi). http://libra.anadolu.edu.tr/tezler/1997/125787.pdf adresinden edinilmiştir.
Gedik, N. (2016). Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri. M. Y. Özden & L. Durdu (Ed.), Olgubilim (Fenomenoloji) [Phenomenology] içinde (ss. 37-47). Ankara: Anı Yayıncılık. Heward, W. L., Alber-Morgan, S., & Konrad, M. (2017). Revel for exceptional children: An introduction to special education with loose-leaf version. Pearson.
Houser, J. (2015). Nursing research: Reading, using, and creating evidence. (3rd ed.). Burlington: Jones ve Bartlett Learning.
Impecoven-Lind, L. S. (2004). Preservice teachers' perceptions of students with disabilities (Unpublished dissertation, Iowa State University) Retrived from https://lib.dr.iastate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1798&context=rtd (UMI Number: 3136332)
Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri [Inclusion: Definition, development and principles] Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
Kirk, S. A., Gallagher, J. J., & Coleman, M. R. (2015). Educating exceptional children (14th ed.). Belmont, CA: Cengage.
Lindsay, G. (2003). Inclusive education: A critical perspective. British Journal of Special Education, 33(1), 3-12. doi: 10.1111/1467-8527.00275
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
Milli Eğitim Bakanlığı [Ministry of National Education] (2019a). Özel eğitim uygulama merkezi (okulu) I. ve II. kademe haftalık ders çizelgesi (orta veya ağır düzeyde zihinsel engelliler/otizmi olan çocuklar) [Special education application center (school) I. and II. level weekly timetable (children with moderate or severe intellectual disability/autism)]. https://orgm.meb.gov.tr/www/ilkogretim-haftalik-derscizelgeleri/icerik/669 adresinden edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı [Ministry of National Education] (2019b). Özel eğitim iş uygulama merkezi (okulu) III. kademe haftalık ders çizelgesi (orta veya ağır düzeyde zihinsel engelliler/otizmi olan çocuklar) [Special education job application center (school) III. level weekly timetable (children with moderate or severe intellectual disability/autism)]. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_05/14154452_egitim_uygulama_III_kademe_hdc.pdf adresinden edinilmiştir.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği [Special Education Services Regulation]. (2018). T.C. Resmi Gazete, (30471), 7 Temmuz 2018.
Özyürek, M. (2006). Engellilere yönelik tutumların değiştirilmesi [Changing attitudes towards disabled]. Ankara: Kök Yayıncılık.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3rd ed.). London: Sage Publications, Inc.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar [Entry level prospectıve classroom teachers’ metaphors about the concept of “teacher”]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar [Metaphors about school]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler [Prospective teachers’ mental images about the concept of student]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Sezer, E. (2003). Dilde ve edebiyatta yol metaforu [Road metaphor in language and literature]. Kitaplık Dergisi, 65, 88-92.
Shippen, M. E., Crites, S. A., Houchins, D. E., Ramsey, M. L., & Simon, M. (2005). Preservice teachers' perceptions of including students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 28(2), 92- 99. doi: 10.1177/088840640502800202
Streubert, H. J., & Carpenter, D. R. (2011). Qualitative research in nursing (5th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Şendurur, Y., & Barış, D. A. (2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı [Music education and cognitive achievement of children]. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 165-174.
Şahin, F., & Güldenoğlu, B. (2013). Engelliler konusunda verilen eğitim programının engellilere yönelik tutumlar üzerindeki etkisi [Investigation the effects of a special education training program on attitudes toward people with disabilities]. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 214-239.
Taşmektepligil, Y., Yılmaz, Ç., İmamoğlu, O., & Kılcıgil, E. (2006). İlköğretim okullarında beden eğitimi ders hedeflerinin gerçekleşme düzeyi [Realizatıon level of physical education lesson’s purposes in primary education schools]. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(4), 139-147. doi:10.1501/Sporm_0000000070
Tortop, H. S., Kandemir, B., Kaya, Ö. E., & Demir, F. (2015). Öğretmen adaylarının zihin engelli birey kavramına yönelik algıları [Prospective teachers’ perceptions on the concept of mentally disabled individual]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 307-322.
Vural, M., Esentaş, M., & Işıkgöz, E. (2018). Engellilerde Egzersiz ve Spor Eğitimi Bölümü öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının incelenmesi (İnönü Üniversitesi Örneği) [Investigation the attitudes to the disabled persons of the students of department of the exercise and sports education for disabilities]. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 1-11. doi: 10.7827/TurkishStudies.10045
Yaralı, D. (2015). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi [Examining prospective teachers’ attitudes towards special education lesson in terms of some variables]. Journal of Education Faculty, 17(2), 431-455. doi:10.17556/jef.02712
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in the social sciences] (8. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yükseköğretim Kurulu [Council of Higher Education] (2019a). Resim-iş öğretmenliği lisans programı [Bachelor of arts teacher education]. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/YeniOgretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Resim_Is_Ogretmenligi_Lisans_Programi09042019.pdf adresinden edinilmiştir.
Yükseköğretim Kurulu [Council of Higher Education] (2019b). Müzik öğretmenliği lisans programı [Bachelor of music teacher education]. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/YeniOgretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Muzik_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf adresinden edinilmiştir.
Ysseldyke, J. E., Algozzine, B., & Thurlow, M. L. (2000). Critical issues in special education. Education, 17(4), 434-456.