Özel Yetenekli Öğrenciyi Anlamak: Bir Durum Çalışması

Öz Bu araştırma, ilkokul ikinci sınıfta okuyan üstün yetenekli öğrencinin (Nehir); tanılanma sürecini, özelliklerini, özelliklerinin eğitime yansımalarını ve öğretmeninin Nehir’in gelişimi için gösterdiği davranışları ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması yöntemiyle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim yılı Kahramanmaraş ilinde görev yapan bir öğretmen ve onun üstün yetenekli bir öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma verilerinin elde edilmesinde gözlem, görüşme ve doküman incelenmesi yöntemleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Nehir’in üstün yetenekli olduğunu öğretmenin fark ettiği ve tanılanması için Bilim ve Sanat Merkezine (BİLSEM) yönlendirdiği, Nehir’in üstün yetenekli öğrencilerde bulunabilecek özelliklerin birçoğunu gösterdiği ancak bazılarını göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında Nehir’in öğretmeninin mesleki gelişimine katkıda bulunduğu, arkadaşlarını da olumlu yönde etkilediği ortaya çıkartılmıştır. Ayrıca Nehir’in öğretmeninin Nehir’in gelişimine katkı sağlamak için; destekleme, değer verme ve ailesi ile iletişim halinde olma gibi davranışlar sergilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Üstün yetenekli, tanılama süreci

PDF

___

Bianco, M., Harris, B., Garrison-Wade, D., & Leech, N. (2011). Gifted girls: Gender bias in gifted referrals. Roeper Review, 33, 170–181. doi:10.1080/ 02783193.2011.580500.
Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni [Qualitative research methods, qualitative research and research design according to five approaches].(M. Bütün & S. B. Demir, Çev. ed./Trans. eds.) Ankara: Siyasal Kitabevi.
Csikszentmihaly, M., & Robinson, R. E. (1986). Culture, time and the development of talent. In Rj. Steinberg & J.E. Davidson (Eds.), Conceptions of giftedness (pp. 264-284). New York: Cambridge University Press.
Çetin, A. & Doğan, A. (2018). Bilim ve sanat merkezlerı̇nde görev yapan matematik öğretmenleri̇nin karşılaştıkları sorunlar [Problems That Mathematics Teachers Encounter in Science and Art Centers. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(4), 615- 641. doi:10.21565/ ozelegitimdergisi 370355
Çitil, M. & Ataman, A. 82018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar [The Reflection of the Primary Level Gifted Students’ Behavioral Characteristics to the Educational Settings and The Problems That may Arise]. GEFAD / Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF) 38(1), 185-231
Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri [Profıcıency and characterıstıcs of teachers ın the educatıon of gıfted chıldren]. Milli Eğitim, 186, 72-83.
Davis, G. A., Rimm, A. B. & Siegle, D. (2011). Gifted education: Matching ınstruction with needs. In J. W. Johnston (Ed.), Education of the gifted and talented. (pp.1- 30). NJ: Pearson Education
Davis, G. A. & Rimm, S. B. (2004). Education of the gifted and talented (5th ed.). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.Doğan, A. & Çetin, A. (2018). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Matematik Problemi Çözme Tutumuna ve Süreçlerine Yönelik Algılarının İncelenmesi [Investigation of the perceptions of gifted students on the problem solving attitudes and processes]. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(4), 510-533. http://dx.doi.org/10.30703/cije.459434
Elhoweris, H. (2008). Teacher judgment in identifying gifted/talented students. Multicultural Education, 15(3), 25-38.Geake, J. G., & Gross, M. U. (2008). Teachers' negative affect toward academically gifted students an evolutionary psychological study. Gifted Child Quarterly, 52 (3), 217-231
Gencel, İ. E & Satmaz İ. (2007) Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilerin eğitimine yönelik tutumları [Teacher candidates’ attitudes towards education of gifted students]. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi 7(14), 50-61
Gökdere, M. & Ayvacı, H. Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi [Determınatıon of prımary teacher’s knowledge level about gıftedness concept]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17-26.
Harrison, C. (2004). Giftedness in early childhood: These arch for complexity and connection. Roeper Review, 26, 78–84.
Hodge, K. A., & Kemp, C. R. (2000). Exploring the nature of gifted nessin preschool children. Journal for the Education of the Gifted, 24, 46–73.
Hunsaker, S. L., Finley, V. S., & Frank, E. I. (1997). An analysis of teacher nominations and student performance in gifted programs. Gifted Child Quarterly, 41 (2), 19-24.
İnan, H. Z., Bayındır N. & Demir, S. (2009). Awareness level of teachers about the charactaristics of gifted children. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3 (3), 2519-2527
Jackson, N. E. (2003). Young gifted children. In N. Colangelo & G.Davis (Eds.), Handbook of gifted education (3rd ed.,pp. 470–482). Boston: Allyn & Bacon.
Karadağ, F. (2016). Özel yetenekli bireylerin tanılanması ve tanılamaya yönelik alternatif değerlendirme araçları, [Identıfyıng gıfted ındıvıduals and alternatıve ratng scales for determınıng]. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9 (16), 561-571 DOI: 10.17719/jisr.20164622623
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri[Scientific research methods]. Nobel Yayıncılık, Ankara
Kaya, F. (2015). Teachers’ Conceptions of Giftedness and Special Needs of Gifted Students. Egitim ve Bilim, 40 (177) 59-74 DOI: 10.1539/EB.2015.2885
Kesner, J. E. (2005). Gifted children’s relation ships with teachers. International Education Journal, 6 (2), 218- 223.
Lincoln, Y. S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. California: SAGE.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber [Qualitative research A guide to design and implementation]. (S. Turan, Çev. ed./Trans. ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Miller R. C. (1990). Discovering mathematical talent. (ERIC Digest No. E482) ERIC Clearing house on handicapped and gifted children. Reston VA.
Milli Eğitim Bakanlığı [Ministry of National Education]. (2015). Millî Eğitim Bakanlığı bilim ve sanat merkezleri yönergesi [Ministry of National Education, science and art centers directive]. Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı [Ministry of National Education]. (2017). 2017-2018 Bilim ve sanat merkezleri öğrenci tanılama kılavuzu [Science and art centers student recognition guide]. Ankara.
Özbay, Y. (2013) Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri [Gifted children and their families]. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yayınları. Ankara.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni [Qualitative research methods, qualitative research and research design according to five approaches]. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. ed./Trans. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Peterson, J. S.,& Margolin, L. (1997). Naming gifted children: An exampleof unintended “reproduction.” Journal for the Education of the Gifted, 21,83–100
Polyzopulou, K., Kokarıdas, D., Patsıaouras, A. & Garı, A. (2014). Teachers’ perceptions toward edu cation of gifted children in greek educational settings. Journal of Physical Education and Sport ® (JPES), 14(2), 211 – 221
Renzulli, J. S. (1978). What makes giftedness? Reexamining a definition. Phi Delta Kappan, 60(3), 180
Rogers, K. B. (2007). Lessons learned about educating the gifted and talented: a synthesis of the research on educational practice. The Gifted Child Quarterly, 51(4), 382-396.
Rotigel, J. V. (2003). Understanding the young gifted child: Guidelines for parents, families, andeducators. Early Childhood Education Journal, 30, 209–214.
Sankar-De Leeuw, N. (2004). Case studies of gifted kinder garten children: Profiles of promise. Roeper Review, 26, 192–207
Siegle, D. (2001). Teacher bias in identifying gifted and talented students. Paper presented at the annual meeting of the Council for Exceptional Children, Kansas City, MO.
Sisk, D. (1987). Creative teaching of the gifted. New York: McGraw-HillBook Company.
Speirs Neumeister, K. L., Adams, C. M., Pierce, R. L., Cassady, J. C., & Dixon, F. A. (2007). Fourth-gradeteachers' perceptions of giftedness: Implications for identifying and serving diverse gifted students. Journal for the Education of the Gifted, 30(4), 479-499
Stake R.E (2005) Qualitative case studies. In N. K Denzin & YS. Lincoln (Eds.). The Sage handbook Of qualitative research (3rd ed.). (pp.443-466), Thousand Oaks,CA:Sage.
Şahin, F. (2015). Educational programs, services and support for gifted students in Turkey. Journal of Theory and Practice in Education, 11(4), 1207-1223.
Şahin, F., & Kargın, T. (2013). Sınıf öğretmenlerine üstün yetenekli öğrencilerin belirlenmesi konusunda verilen bir eğitim programının etkililiği [The effect of a training programme on teachers’ knowledge on ıdentification of talented students by primary school teachers]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14(2), 1-23
Webb, J. T., Gore, J. L., Amend, E. R., & DeVries, A. R. (2007). A parent’s guide to gifted children. Scottsdale, AZ: Great Potential Press.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in the social sciences]. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yin, K. R., (2004). “Case study methods” to appear in the 3rd edition of complementary methods for research in education. American Educational Research Association, Washington