Tek Satıcılık Sözleşmelerinin Rekabet Kanunu Çerçevesinde Değerlendirilmesi ve Muafi yete Aykırı Tek Satıcılık Sözleşmelerine Uygulanacak Usul Hükümleri

Tek satıcılık sözleşmeleri, borçlar hukukunda düzenlenen, isimsiz sözleşme türleri arasında yer alan, özellikle ticari hayatta ve bu nedenle de rekabet hukukunda sıkça karşılaşılan sözleşme türlerindendir. Bu sözleşme ile yapımcı, ürünlerinin tamamını veya bir kısmını belirli bir coğrafi bölgede inhisari olarak satmak üzere sadece tek satıcıya gönderme yükümlülüğünü, buna karşılık tek satıcı da sözleşme konusu malları kendi adına ve kendi hesabına satarak bu malların sürümünü arttırmak için faaliyette bulunmak yükümlülüğünü üstlenir. Rekabeti kısıtlayıcı özelliğine rağmen, tek satıcılık sözleşmelerinin ekonomi, kalite ve tüketici açısından bazı yararları vardır. Bu yararlar nedeniyle kanun koyucu bu sözleşmelere belli muafi yetler tanıyarak hukuki anlamda geçerlilik hakkı sağlamıştır. Ancak bu sözleşmelerin geçerlilik koşullarına, mevzuat ile kanun koyucu tarafından sıkı şartlar getirilmiştir. Bu şartlara uygunluğu denetlemek, aykırı durumları tespit etmek ve bunu önleyip gerekirse cezalandırmak üzere Rekabet Kuruluna yetki verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tek satıcılık sözleşmesi, muafi yet, kartel, bayi, ihlâl

EVALUATING OF EXCLUSIVE DISTRIBUTORSHIP CONTRACTS IN THE AMBIT OF COMPETITION LAW AND APPLICABLE PROCEDURE JUDGEMENTS TO EXCLUSIVE DISTRIBUTORSHIP CONTRACTS CONTRARY TO EXEMPTION

Exclusive distributorship agreement located within special debt relations and characterized as an unnamed contract in doctrine because of its own unique structure is a type of contracts which is encountered in commercial life and therefore in competition law. Exclusive distributorship agreement is a framework and perdurable contract regulating the legal affairs between producer and exclusive distributor. By this contract, producer assumes the obligation of sending whole or a part of products to an exclusive distributor on condition that selling in a certain geographical region as monopolistic. Exclusive distributor also assumes the obligation to be engaged in an activity in order to increase sale of contract products b.y selling on her/his behalf and for own account. This contract, with respect to its qualiŞ cations as stated in its deŞ nition, is contrary to the principles of competition law. Despite their competition restraining feature, exclusive distributorship agreements have some advantages in terms of consumer, economy and quality. By reason of these advantages, law-makers provide the right of validity juristically as granting these contracts exemption. However, they bring strict requirements to the validity conditions to these contracts b.y regulations. Commissions are authorized in order to screen out conditions, to ascertain the contrary status, to prevent and if necessary to punish

Keywords:

Exclusive distributorship agreement, exemption, vender, infringment, cartel,

PDF

___

AKINCI, A.(2001), Mukayeseli Hukuk Açısından Amerikan ve Avrupa Top- luluğu Hukukunda Rekabetin Yatay Kısıtlanması, Ankara
AKYOL, Ş.(1992), Medeni Hukuk Uygulama Örnekleri, Borçlar Genel Hü- kümler, 2. Bası, İstanbul
ASLAN, İ.Y.(1992) Avrupa Topluluğu Rekabet Hukuku, Ankara
BADUR, E. (2001) Türk Rekabet Hukukunda Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma- lar, Ankara
BECKER, PERRY, RHEİNSTEIN, (1950), Resale Price Maintenance and the anti Trust Laws 18 The University of Chicago Law Revi- ew 370
Black’s Law Dictionary, (1999), 7. Bası (St. Paul: West Group,)
BUDAK, A. C. ,(1993), Rekabetin Korunması Hakkındaki 1992 Tarihli Ka- nun Tasarısının Eleştirisi Avrupa Topluluğu Rekabet Poli- tikaları Hukuk Düzeni ve Türk Rekabet Kanunu Tasarısı, Uluslar arası Sempozyum, İstanbul
BUDAK, A.C, (2003), Rekabet Hukukunda Deliller ve İspat, Rekabet Huku- kunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu – I (Kayseri: Erci- yes Üniversitesi ve Rekabet Kurumu ortak yayını)
GÖKYAYLA, C.D.(2005), Milletlerarası Özel Hukukta Tek satıcılık Sözleş- meleri (Münhasır Bayilik Sözleşmeleri) Ankara
GÜRZUMAR, O.B. (2002), 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. Maddesine Aykırı Sözleşmelerin Tabi Ol- duğu Geçersizlik Rejimi, Rekabet Kurumu Dergisi, S.12, Ankara
HİRSCH, E. (1948), Ticaret Hukuku Dersleri, İstanbul
İNAN, N. (1995), RKHK ve AB Rekabet Politikasına Uyum, AB El kitabı, Ankara
İNAN, N. (1993), Tek Satıcılık Sözleşmesi ve Üçüncü Kişiler Batıder C.XVII. Sayı.2, Ankara
İNECİ, B.(1986), Avrupa Ekonomik Topluluğu Rekabet Kuralları Çerçeve- sinde Müşterek Teşebbüsler (Joint Ventures) YKV yayını No:56 İstanbul
İŞGÜZAR, H.(1989): Tek Satıcılık Sözleşmesi, Ankara
KANETİ, S. (1968), İsviçre Federal Mahkemesinin Borçlar Hukuku Kararları 1955–1964, c.2 Ankara
KEKEVİ, H.G., (2008), ABD, AB ve Türk Rekabet Hukukunda Kartellerle Mücadele, Ankara
KURU, B. (2001), Hukuk Muhakemeleri Usulü, Cilt I, 6. Bası İstanbul
KURU, B. (2001), Hukuk Muhakemeleri Usulü, Cilt III, 6. Bası İstanbul
KURU, B. (1995), HUMK El Kitabı, İstanbul
NEHL, H.P.,(1999), Principles of Administrative Procedure in EC Law (Ox- ford: Hart Publishing)
ODMAN (BOZTOSUN), A.,(2002), Fikri Mülkiyet Hukuku ile Rekabet Hukukunun Teknolojik Yeniliklerin Teşvikindeki Rolü, Ankara
ÖRS, H.F.(1958), Türk Hususi Hukukunda Haksız Rekabet Ankara
ÖZSUNAY, E. (1981), AET’de Karteller ve Rekabeti Sınırlayıcı Diğer Uygu- lamalar, İkt. Mal. C.27 S.2, Ankara
PEKCANITEZ, H.;ATALAY, O.; ,ÖZEKES, M.; (2007), Medeni Usul Huku- ku, B.6, Ankara
SANLI, K.C.(2003), Türk Rekabet Hukukunda Haksız Fiil Sorumluluğu, Re- kabet Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu Kita- bı, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara
SAYHAN, İ.(2005), Rekabeti Kısıtlayan İşbirliği Uygulamalarının Yasak Kapsamının Dışında Bırakılması, AÜEHF Dergisi, Cilt.9 sayı.1–2, Erzincan
SEYİDOĞLU, H. (1992); Ekonomik Terimler Sözlüğü, Ankara
ŞENER, E.(2001); Hukuk Sözlüğü, Ankara
TANDOĞAN, H. (1982), Tek Satıcılık Sözleşmesi, Batıder, C.XI Sayı.4, Ankara
TEKİNALP, Ü. (1980), A.E.T. Antlaşmasının 85 ve 86. maddeleri Anlamında İşletme Kavramı (I)”, İktisat ve Maliye Dergisi, C.26, S.11
TOPÇUOĞLU, M. (2001), Rekabeti Kısıtlayan Teşebbüsler Arası İşbirliği Davranışları ve Hukuki Sonuçları, Ankara
WHİSH, R. (2001), Competition Law, 4. Bası, Londra, Butterworths
YAVUZ, C. (1997), Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 5.B, İstanbul
YILMAZ, E. (1999), Rekabet Kanunu Uygulamasında Usul ve İspat Sorunla- rı, Rekabet Kurumu Perşembe Konferansları, Ankara