Aydanur YENEL

8519

Ankara Kalesi'ndeki Hatipoğlu Konağı için yeniden işlevlendirme önerisi

Ulus Kale bölgesi, başkent Ankaranın tarihsel çekirdeğini oluşturan ve eski yerleşmenin tarihi yapılarını barındıran en önemli kentselodaktır. Kaleiçinin günümüzdeki konumu, doku olarak büyük değişimler geçirmiş olmasına rağmen, tarihsel süreklilik, geçmişinizleri, anıtlar, fiziksel değerler devam etmekte olup kentin geleneksel bölümüne hizmet vermektedir.Bu makalenin amacı, Ankara tarihsel kent merkezi içinde inşa edilen, kültür mirası örneklerinden Hatipoğlu Konağının; nasıl fizikselolarak geleneksel özellikleri korunurken, günümüz şartlarına uygun, kullanıcı ihtiyaçları ile konfor koşulları da gözetilerek, restorasyonilkeleri doğrultusunda onarılıp geleceğe aktarılabileceğini ortaya koymaktır. Bu kapsamda öncelikle kalenin fiziksel dokusu incelenip,sokak-parsel-yapı ilişkileri ile yapıların mimari özellikleri irdelenmiştir. Çalışmada, 1929 kadastral haritalarından yararlanmanın yanısıra elde edilen konuyla ilgili taranan kaynaklar da değerlendirilerek Hatipoğlu Konağının geçirdiği aşamalar verilmeye çalışılmıştır.

Re-use adaptation proposal for Hatipoğlu Mansion in Ankara Citadel

The Ulus Citadel region is located among the historical buildings of the old settlement and is a significant urban focus that constitutes thehistorical core of the capital Ankara. Although the configuration of Kaleiçi has undergone tremendous changes, its history, the marks of thepast and the physical values are very much alive and a major part of the traditional part of the city.Te purpose of this study was to demonstrate how the cultural heritage building of Hatipoğlu Mansion within Ankara s historical city centercan be restored according to modern principles by taking into account current conditions and user needs and comforts while physicallypreserving its traditional features. We first evaluated the structural fabric of the citadel together with the street-parcel-structure relationshipand the architectural specifications of the buildings. Te phases that Hatipoglu Mansion has gone through are presented through theevaluation of the available resources and the 1929 cadastral map, using this information to guide decisions regarding the restitution andrestoration of the structure.
PDF

___

  • Ahunbay, Z. (2009). Tarihi çevre koruma ve restorasyon. İstanbul: Yem Yayınları.
  • Akçura, N. (1979). Ulus tarihi ticaret merkezi planlama çalışmaları kapsamında “koruma” sorunları-konut dokusu konusunda bazı görüşler. Ulus Tarihi Kent Merkezi Çevre Düzenleme Yarışması (Project Competition on Ulus-Historical Center) içinde (ss. 54-56). Ankara: Ankara Büyük Şehir Belediyesi İmar Dairesi Başkanlığı. 10.02.2014 tarihinde http:// sartname.arkitera.com/Main.php?MagID=66&MagNo=233 adresinden erişildi.
  • Aktüre, S. (1984). 16. yüzyıl öncesi Ankara’sı üzerine bilinenler. Tarih içinde Ankara: 28-30 Eylül 1981 seminer bildirileri içinde (ss. 1-47). Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Basım İşbirliği.
  • Alemdar, K. (1984). Seyahatnamelerde Ankara. Tarih içinde Ankara: 28-30 Eylül 1981 seminer bildirileri içinde (ss. 97-105). Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Basım İşbirliği.
  • Altaban, Ö. (1998). Cumhuriyet’in kent planlama politikaları ve Ankara deneyimi. Y. Sey (Ed.). 75. yılda değişen kent ve mimarlık içinde (ss. 41-60). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • Hersek, C. M. (1993). Ülkemizde yapı ölçeğindeki restorasyon- larda tefriş ve dekorasyon. Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 321-337. 13.02.2014 tari- hinde http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1255/14443. pdf adresinden erişildi.
  • Kurtar, C. (2012). Kentsel kültürel miras yönetimi ve rekreasyonla ilişkisi: Ankara Hamamönü ö rneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beşeri ve İktisadi Coğrafya Anabilimdalı, Ankara.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2011). Ankara Eski Kent Dokusunun Planlanması, Korunması ve Sağlıklaştırılması Projesi hakkında Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Altındağ Belediyesi Başkanlığına yazılan Makama Bilgi Notu.
  • Madran, E. (2007). Açılış konuşması. Ankara Tarihi Kent Merkezi–1/ Ulus Paneli. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi.
  • Mimari ve kentsel koruma: Prof. Dr. Nur Akın’a armağan. (2013). İstanbul: Yem Yayın.
  • Müderrisoğlu, A. (1993). Kurtuluş Savaşında Ankara. Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık.
  • Osmançavuşoğlu, A. (2006). Urban transformation process: Ulus historical city center planing project. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara.
  • Özcan, Z., Beşbaş, N., Güneş, A., Tayla, L., Tırpan, A. (1979). Konut Dokusunun Özellikleri. Ulus Tarihi Kent Merkezi Çevre Düzenleme Yarışması (Project Competition on Ulus-Historical Center) içinde (ss.59-70). Ankara: Ankara Büyük Şehir Belediyesi İmar Dairesi Başkanlığı. 10.02.2014 tarihinde http:// sartname.arkitera.com/Main.php?MagID=66&MagNo=233 adresinden erişildi.
  • Özel, M. (1991). Ankara. Ankara: Kültür Bakanlığı, Güzel Sanat- lar Genel Müdürlüğü.
  • Polat, M. (2009). Bir sembol olarak “ideoloji”nin mimarideki kav- ramsal ve mekânsal etkileri başkentlerin imarı üzerinden bir karşılaştırma Ankara örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Şahin, S. Z. (2009). Ankara tarihi kent dokusunun planlanması: Kısa bir tarihçe. [Sunum] Atılım Üniversitesi web sitesinden erişildi: kurumsal.data.atilim.edu.tr/pdfs/091013- ZaferSahin.pps
  • Taşınmaz Kültür Varlıklarının Gruplandırılması, Bakım ve Ona- rımları. Karar no: 660, (05.11.1999). 12.10.2014 tarihinde http://teftis.kulturturizm.gov.tr/TR,14330/660-nolu-ilke- karari-tasinmaz-kultur-varliklarinin-grup-.html adresinden erişildi.Ankara Büyükşehir Belediyesi (2006).
  • Ankara Tarihi Kent Mer- kezi Yenileme Alanı 1/5000 ve 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı. Ankara.
  • Ankara Büyükşehir Belediyesi (t.y.). 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı açıklama raporu etüdler ve müdahale biçimleri. Ankara.
  • Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu. Karar sayı no: 6143, (26.02.1999).
  • Ankara Yenileme Alanı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü. Karar no: 263, (18.12.2008). (Karar Eki: Ankara İli, Altındağ İlçesi, Ulus, Hamamönü, Kale Bölgele- ri Sit Alanları Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanma Şartları).
  • Asatekin, G. (1984). Ankara Kalesi koruma geliştirme çalışmaları hakkında. Mimarlık , 84/3-4, 26-30. 17.02.2015 tarihinde http://dergi.mo.org.tr/dergiler/4/503/7382.pdf adresinden erişildi.
  • Bakırer, Ö. ve Madran, E. (1984). Ankara kent merkezinde özellikle hanlar ve bedestenin ortaya çıkışı ve gelişimi. Tarih İçinde Ankara: 28-30 Eylül 1981 seminer bildirileri içinde (ss.105-128). Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Basım İşbirliği.
  • Çağlar, N. (2004). Tarihi çevrede neler oluyor? TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni. Dosya: Ankara’nın Sökükleri, 42-44.
  • Çelik, N. (2000). Ankara Kalesi ve yerleşim dokusunun korunabilmesi amacıyla bir yöntem araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Mimarlık Anabilim Dalı Restorasyon Programı, İstanbul. 14.03.2014 tarihinde http://www.msgsu.edu.tr/Assets/UserFiles/akademik_ xfenblmenst/doktora_tez.pdf adresinden erişildi.
  • Erdoğan, A., Günel, G., Kılcı, A. (2007). Ankara tarihi ve kültürü dizisi (c.3). Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi. 11.04.2014 tarihinde http://webdeyim.net/tr/e_kitap/ankara-buyuksehir-belediyesi/tarih-icinde-Ankara/1/80 adresinden erişildi.
  • Ergenç, Ö. (1984). 16. yüzyıl Ankara’sı: Ekonomik, sosyal yapısı ve kentsel özellikleri. Tarih İçinde Ankara: 28-30 Eylül 1981 seminer bildirileri içinde (ss. 49-88). Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Basım İşbirliği.
  • Erkal, F., Kıral, Ö. ve Günay, B. (2005). Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planı 1986-2006 koruma planından yenileme planına. TMMOB Planlama Dergisi. 4 , 40-49.
  • Fidan, T. (2007). Tarihi kent merkezlerinde planlama sorunları Ankara Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planı örneğinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Urak, G. (2002). Kullanımda değerlendirme: Ankara kaleiçi res- torasyon/işlevsel dönüşüm uygulamaları ve Ankara halkı. Hacettepe Üniversitesi Fakülte Dergisi. 19 (1), 45-62.
  • Venedik Tüzüğü (Te Venice Charter-1964). International Char- ter for the Conservation and Restoration of Monuments and Sites. 14.10.2014 tarihinde ICOMOS web sitesinden erişildi: http://www.icomos.org.tr/?Sayfa=Tuzukler2&dil=tr
  • Yaldız, E., Yavuz, G., Yılmaz, Ü.S. (2011). Tarihi taş yığma konut- ların güçlendirilmesinde kullanılan yöntemler: Ürgüp İbrahim Paşa Köyünden bir konut örneği. Konya: Selçuk Üniversitesi.
  • Yavuz, A. (1984). 19. yüzyıl Ankara’sında kale-içi. Tarih içinde Ankara: 28-30 Eylül 1981 seminer bildirileri Ankara içinde (155-194). Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Basım İşbirliği.
  • Yeğin, M. (2008). Geleneksel yapıların restorasyonunda malze- me, teknoloji ve tekniklerin araştırılması geliştirilmesi. Üni- versite-Sanayi İşbirliği Ulusal Kongresi, 26-27 Haziran 2008. 12.10.2014 tarihinde http://www.ziyaguney.com/dosyalar/ dokumanlar/restorasyondamalzeme.pdf adresinden erişildi.Tek Yapı Ölçeğinde Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Projeleri
  • Teknik Şartnamesi. (2014). 16.03.2014 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı web sitesinden erişildi: http://www.kultur- varliklari.gov.tr/files/RRRsartname.doc
  • Tunçer, M. (2000). Tarihsel çevre koruma politikaları Ankara . Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Tunçer, M. (2007). Ankara Tarihi kent merkezi–1/ Ulus paneli. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Matsa Basımevi, Ankara, 19-20.
  • Tunçer, M. (2011). Angora (Ankara) tarihsel kent merkezi gelişim süreci ve Suluhan çevresi Tahtakale çarşısı. Tarihte Ankara Uluslararası Sempozyumu. Ankara: Ankara Üniversitesi. 14.04.2015 tarihinde http://mehmet-urbanplanning.blogs- pot.com.tr/2011/11/angora-ankara-tarihsel-kent-merkezi. html adresinden erişildi.
  • Türkün, A. ve Ulusoy, Z. (2006). Kentsel sit alanlarında turizm amaçlı dönüşümler ve sorunlar: Ankara Kalesi örneği. TMMOB Planlama Dergisi, 2, 129-138.
Ankara Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 2147-8724
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Yayıncı: Koç Üniversitesi VEKAM
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Ankara Kalesi'ndeki Hatipoğlu Konağı için yeniden işlevlendirme önerisi

Aydanur YENEL

Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak

Gökçe GÜNEL, Ali KILCI

Ankara'da Havuzbaşları: 1923-1950

Mehtap TÜRKYILMAZ

Ankara halk müziğinin tarihsel ve geleneksel temelleri

Ömer Can SATIR

Karşılanabilir Konut sunumu: TOKİ Ankara Kusunlar yoksul grubu konutları örneği

Özlem GÜZEY, Sezen ASLAN

Başkent Ankara'nın inşasında etkin Bir Mimar: Giulio Mongeri ve yaşam öyküsü

Damla ÇİNİCİ