SAVAŞTA VE BARIŞTA BİR YUNAN GEMİSİ: AVEROF YUNAN KAYNAKLARI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ

Balkan savaşlarının efsane gemisi olarak tarihe geçen “Averof”, Doğu Ege adalarının kurtuluş operasyonlarına katılmış ve üstün hızını kullanarak “Elli” (3 Aralık 1912) ve “Limni’nin” (5 Ocak 1913) deniz savaşlarında Osmanlı Filosu'na karşı önemli bir rol oynamıştır.Toplarının maksimum menzilinin Yunan filosunun geri kalanından ayrılması ve otonom eylemde bulunması, düşman filosuna karşı onu üstün kılmıştır. Ekim 1918'de "Averof" gemisi Istanbul’da demir atmış ve Yunanistan’ın I. Dünya Savaşı'nın muzaffer güçlerinden biri olması sebebiyle Sultan'ın sarayının karşısında Yunan bayrağını dalgalandırmıştır. Küçük Asya cephesinin 1922 yazında çöküşüyle birlikte, birliklerin taşınmasına ve Yunan unsurlarının kökünden sökülmesine yardımcı olmak için tekrar İzmir kıyılarına demirlemiştir.Kısa bir süre sonra Fransa'da bir revizyon geçirmiş ve 1928'de tekrar faaliyete geçmiştir. Savaşlar arası dönem, Yunanistan’ın iç ilişkilerinin sonraki gelişmeleri için ölümcül sonuçlar doğurmuştur. En üzücü olanı, 1 Mart 1935'teki Venezelos yanlısı siyasi hareketlerde isyancılar tarafından kullanılmasıydı. İkinci Dünya Savaşı'nda, eski olmasına rağmen, Yunan filosunun amiral gemisi olarak kullanılmıştır. Nisan 1941'deki Alman işgalinden sonra, düşmana teslim olmamak fikrine yönelik olarak üzerinde bomba patlatılarak bir an için batmaya başlamış, ancak hızla terk edilmiştir. "Şanslı gemi" olarak adlandırılan “Averof”, sonunda İskenderiye'ye güvenli bir şekilde gelmiş ve savaşın geri kalanı için Hint Okyanusu'ndaki konvoylara katılmıştır. Bu sefer barışçıl olan son iki görevi George Papandreou'nun Kurtuluş hükümetinin Pire'ye (17 Ekim 1944) ve Oniki Ada'nın Yunanistan'a ilhakının mesajını verdiği Rodos'a (15 Mayıs 1945) aktarılmasıydı. 1952'de Amiral Kunduryotis ve Yunanistan'ın deniz gücünde Eleftherios Venizelos'un siyasi inancına ayrılmaz bir şekilde bağlı olan "yenilmez gemi" hizmetten çıkarılmıştır. Bugün Faliro'da bir Savaş Müzesi olarak faaliyet göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Averof, Kunduryotis, Venizelos

A GREEK SHIP IN WAR AND PEACE: AVEROF AN ANALYSIS OF GREEK SOURCES

The legend of the Balkan wars, the historical ship which is called "Averof" participated in the liberation operations of the Eastern Aegean islands and played an important role against the Ottoman Army in the "Elli" (3 December 1912) and "Limnos" (5 January 1913) naval battles using its superior speed and the maximum range of its cannons, separated from the rest of the Greek fleet and autonomous action forced the enemy fleet to pursue.In October 1918, the "Averof" ship anchored in Istanbul and lifted the Greek flag opposite the Sultan's palace as our country was one of the victorious powers of the First World War.With the collapse of the Asia Minor in the summer of 1922, it was again on the shores of Izmir to help move troops and unroot the Greek population. Shortly thereafter, it underwent a revision in France and took action again in 1928. The interwar period was associated with distressing episodes with fatal consequences for the further development of our internal relations. The saddest thing was that Venezelos on March 1, 1935 used the ship for the rebels in his friend’s movement.In the Second World War, although it was an old ship, it remained the flagship of the Greek fleet. After the German occupation, in April 1941, the idea to sink the ship for a moment in order not to surrender to the enemy, was quickly abandoned. It is called the "lucky ship," it eventually arrived safely in Alexandria and joined the convoys in the Indian Ocean for the rest of the war. It’s last two tasks - this time peaceful - were the transfer of George Papandreou's liberation government to Piraeus (October 17, 1944) and to Rhodes (May 15, 1945), where it sent the message of the annexation of the Dodecanese to Greece. In 1952, the "invincible ship" that was inextricably linked to the political belief of Admiral Kunduryotis and Eleftherios Venizelos in Greece's naval power was removed from service. Today it is located in Faliro, where it operates as a War Museum.

Keywords:

Averof, Kunduryotis, Venizelos,

PDF

___

1.KİTAPLAR Carr, John; The RHNS Averof , Psihoğios yayinevi,Atina,2015.
Kapsis, Hamenes Patrides, (“Kayıp vatanları”), Livanıs yayınevi, Atına.
Orbay , Rauf; Cehennem Değirmeni, Τruva yayınları, İstanbul, 2004.
Robinson, Chas. N.; The Balkan War: Operations of the Greek and Turkish Fleets in The Naval Annual 1912, (Brassey's), 1912.
Stathákis, N.A.;To chronikó tou Thoriktoú tis Níkis, (“Zafer Savaş Gemisinin Kronik Hikayesi”), 2. Basım, Polemikó Naftikó yayinevi, Atina.
Τahir, Kemal; Bir Mülkiyet Kalesi , Tekin Yayınevi, 1995, İstanbul.
Tsoukalás,P; Mathímata Naftikís Taktikís Scholí Naftikón ∆okímon: Peiraiás, 1910- 1911, (“Yunan taktitlerinın dersleri, Yunan Donanma Fakültesi, Pire ,1910-1911”), Ypiresía Istorías Naftikoú, Atina,1971.
Fotakis, Zizis; Greek Naval Strategy and Policy, 1910-1919, Routledge: London and New York, 2005.
2. MAKALELER Atabey, Figen; “ Atatürk’e Denizden yapilan Cenaze Töreni”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi,Yıl 2012, Cilt 28 , Sayı 83,s.17-38.
Atatürk’e Denizden yapilan Cenaze Töreni, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi,Yıl 2012, Cilt 28 , Sayı 83, S.21.
Baş, Ersan - Nurcan Bal, “Gazi Hamidiye”, Piri Reis Araştırma Merkezi, İstanbul: İstanbul Deniz Müzesi Komutanlığı, 2006.
Baş, Ersan, “Balkan Harbi’nde Osmanlı Donanmasının İcra Ettiği Görev ve Harekât ile Sonuçlarının İncelenmesi”, Dokuzuncu Askerî Tarih Semineri Bildirileri, II, Genelkurmay Basımevi, Ankara 2006, s. 429-457.
Gerodas, Panayiotis; “Istoría tou Thorakisménou Katadromikoú Geórgios Avérof» 100 chrónia G. Avérof,” ("Zırhlı Kruvazör George Averoff'un 100 yıllık tarihi" G. Averoff), Naftiki Epitheorisi Yunan Genel Kurmay’ nin Dergisi, Genel Kurmay, Atina, 2011, s. 93-113.
Georgiadis, Sotirios; “Ellinikí proetoimasía kai symmetochí sti symvolikí níki tou V 'Pankosmíou Polémou”, (“ 2. Dünya savaşının sembol zaferinde Yunan Hazırlaması ve katılması, Yunan tarının okuma şirketi”), Genel Kurmay, Naftiki Epitheorisi Dergisi, Yıl: 88ο,Sayı: 574, Çilt:170, Eylül-Ekim-Kasım 2010,Atina, s.19-45
P.Gorgas, “I zoí kai i drási tou Simaiofórou (arm) LS Panagióti Nkórka pou ypirétise sto Thoriktó «Avérof» ston pólemo 1940-1941 katá tin katárrefsi tis Elládos kai tin apodimía tou stólou sti M. Anatolí”, (“ 1940-41 yılında Averof gemisinde görev yaparken Yunanıstan’ın çöktüğünde ve Yunan Donanması Orta Doğu ‘ya kaçtığında Hayatı ve kendi yaptıkları”) ,Savunma Bakanlığı, Genel Kurmay, Thalasini Apoihi dergisi , Emekli Deniz Kuvvetleri Memurları Birliği dergisi, Yıl: 22, Sayı:116, Τemmuz- Ağustos, 2013, s.8-16.
P.Gorgas, “I zoí kai i drási tou Simaiofórou (arm) LS Panagióti Nkórka pou ypirétise sto Thoriktó «Avérof» ston pólemo 1940-1941 katá tin katárrefsi tis Elládos kai tin apodimía tou stólou sti M. Anatolí”, (“ 1940-41 yılında Averof gemisinde görev yaparken Yunanıstan’ın çöktüğünde ve Yunan Donanması Orta Doğu ‘ya kaçtığında Hayatı ve kendi yaptıkları”) ,Savunma Bakanlığı, Genel Kurmay, Thalasini Apoihi dergisi , Emekli Deniz Kuvvetleri Memurları Birliği dergisi, Yıl: 22, Sayı:118, Kasım- Aralık 2013, s.13-17.
Küçüker, Yüksel; “The New York Tiles Gazetesinden Samsun’u Okumak (1914-1923)”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7 Sayı: 29, s. 623-639.
Mavroğianis ,Ksenofontas; “Oi Navmachoi tou Aigaiou”, (“Ege’ nin savaşcıları”), Genel Kurmay, Naftiki Ellas Dergisi, Atina, 2006, s. 60-68.
Mavroğianis ,Ksenofontas; “Oi Navmachoi tou Aigaiou”, (“Ege’ nin savaşcıları”), Genel Kurmay, Naftiki Ellas Dergisi, Sayı: 54, Atina, 2007, s. 54-60.
Neçmi Odabaşı, “Yunan Zırhlısı Averof’un Osmanlı Donanması ve Ekonomisi Üzerindeki Etkileri”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler dergisi, Yıl: 18, Sayı: 29, 2015/2, Uludağ, s. 209-229 .
Ioannis( Yahya) Palubis,” Valkanikoi Polemoi. Naftikos Agonas, O Navarhos Pavlos Kunturyotis”, ( “Balkan Savaşları, Deniz Savaşları, Amiral Pavlos Kunduryotis”), Geriplus Naftiki Istoria Yunanıstan Donanma Müzesi,Genel Kurmay, Sayı 381, Atina, s.35-54.
Roufakis, Vagelis; “To thrylikó thoriktó «Avérof» éna sýmvolo pou teleftaía «kakopoiíthike» vánafsa”,( “Efsanevi savaş gemisi "Averoff" son zamanda vahşice istismar edilen bir sembol”) , Sakız adasının Kültürel Eğitim Yayıncılık Kuruluşu Dafnona, Υıl: 12, Sayı:23.
Tuna , Ozan; “Balkan Savaşı’nda Yunan Donanması’nın Çanakkale Boğazı’na Saldırı Girişimleri ve Osmanlı Devleti’nin Aldığı Tedbirler”, OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), Sayı:41, Bahar 2017, s.257-282.