Hasan Gökhan DOĞAN, Arzu KAN, Mustafa KAN

Türkiye’ de Fark Ödemesi Desteklemelerinin Bazı Hububat Ürünlerinin Üretici Kararlarına Etkilerinin Değerlendirilmesi

Buaraştırmada, Türkiye’ de hububat grubu içerisinden seçilmiş buğday, arpa vemısır ekiliş alanları üzerinde fark ödemesi desteklerinin etkileriaraştırılmıştır. Araştırmanın değişkenleri ekiliş alanları, cari fiyatların birgecikmeli değeri ve fark ödemesi destekleridir. Elde edilen sonuçlara göre,arpa ve mısır ekiliş alanları üzerinde fark ödemesi desteklerinin etkili olduğubelirlenmiştir. Buğday’ da ise istatistiksel olarak böyle bir etkigörülmemiştir. Ancak, cari fiyatlar ile fark ödemesi desteklerinin etkileşimiele alınan ürünlerde önemli görülmüştür. Buradan hareketle, fark ödemesidesteklerinin sürdürülmesi gerektiği söylenebilir. Bu süreklilik sağlanırken,2000’ li yıllar öncesinde ortaya çıkan desteklerin bütçe yükü, hedef kitleye ulaşamama,etkinlik vb. hususlar açısında dikkatli olunması gerekmektedir. Politikayapıcıların ve uygulayıcıların bu yönlü politikaları oluşturulurken, ürün,bölge, ekonomik yapı, sosyal ve demografik özellikleri dikkate alarakoluşturması söz konusu kaynakların dağılımı ve etkisi açısından daha verimliolabileceği söylenebilir.

Evaluation of the Effect of Deficiency Payment Supports on the Producer’s Decisions of the Some Cereal Crops in Turkey

In this study, we investigated effects of deficiency payment supports for wheat, barley and maize cultivation areas selected from the cereal group in Turkey between 1994-2016. Variables of the study are cultivation areas, one lag value of the current prices and deficiency payment support. According to the results obtained, it was determined that deficiency support supports are effective on the barley and corn cultivation areas. In wheat, no such effect was observed statistically. However, in the products considered, the interaction between current prices and deficiency payment support is considered important. Moving from this point, it can be said that the support for deficiency payment should be maintained. When this continuity is achieved, it is necessary to be careful about issues such as the budget burden, the failure to reach the target group, the activities, etc. It can be said that policymakers and practitioners are more productive in terms of distribution and influence of resources when they formulate these policies, considering product, region, economic structure, social and demographic characteristics.

PDF

___

Abay C., O., Emine, U., Y., Yavuz F., & Türkekul B. (2005). Türkiye’de Tarım Politikalarında Değişim. İçinde: VI. Teknik Kongre, TMMOB Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara.
Acar, M. (2003). Fiyat Desteğinden Doğrudan Desteğe: Dünyada Tarımsal Destekleme Politikalarında Yeni Yönelimler. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 101–116.
Acar, M., & Bulut, E. (2009). Türkiye’de Ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikalarında Son Gelişmeler. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (17), 1-19.
Ağca, M. (2010). Türkiye’de Uygulanan Tarımsal Destekleme Politikalarındaki Gelişmeler. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
Akpolat, A. G., & Altıntaş, N. (2013). Enerji Tüketimi İle Reel Gsyih Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi: 1962010 Dönemi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(2).
Aktaş, E., Altıok, M., & Songur, M. (2015). Farklı ülkelerdeki tarımsal destekleme politikalarının tarımsal üretim üzerine etkisinin karşılaştırmalı analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4):55-74.,
Albayrak, M., Gülçubuk, B., & Güneş, E. (2004). Uluslararası Tarım Politikalarının Türkiye’de Tarımsal Üretim ve Pazarlama Sistemlerinde Meydana Getirdiği Değişimler. İçinde: Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, Tokat, 26-36 s
Artukoğlu, M. (2001). Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara, 75s.
Bayraktar, Y., & Bulut, E. (2016). Tarımsal Desteklerin Değişen Yapısı ve Yüksek Tarımsal Desteklerin Nedenleri: Türkiye İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 66(1), 45.
Civan, A. (2010). Türkiye'de tarımsal destek politikaları. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 127-146.
Çomaktekin, M. F. (2009). Tarımsal Destekleme Politikaları ve Türkiye’de Uygulamalar: 1990 ve Sonrası Dönem. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 49, 1057-1072.
Doğan, H. G., & Gürler, A. Z. (2015). Türkiye Tarım Havzaları Üretim Ve Destekleme Modeli Kapsamında Yeşilırmak Tarım Havzasında Yetiştirilen Tarım Ürünlerinin Arz Duyarlılığı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25(3), 231-243.
Engle, R. F., & Granger, C. W. (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica: journal of the Econometric Society, 55, 251-276.
Erdal, G., & Erdal, H. (2008). Türkiye’de Tarımsal Desteklemeler Kapsamında Prim Sistemi Uygulamalarının Etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(1), 41-51.
Göçer, İ. (2013). Türkiye’de Cari Açığın Nedenleri, Finansman Kalitesi ve Sürdürülebilirliği: Ekonometrik Bir Analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 213-242.
Gu, Z. (2014a). Evolution of Post-war Agricultural Support Policies in China's Taiwan. Asian Agricultural Research, 6(11), 58-61.
Semerci, A., Kaya, Y., Şahin, İ., & Çıtak, N. (2012). Türkiye’de yağlı tohumlar üretiminde uygulanan destekleme politikalarının ayçiçeği ekim alanları ve üretici refahı üzerine etkisi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 26(2), 55-62.
Gu, Z. (2014b). Agricultural support policy and farmers' income in China. Asian Agricultural Research, 6(10), 22-25.
Işık, H. B., & Bilgin, O. (2016). The Effects of Agricultural Support Policies on Agricultural Production: The Case of Turkey. In: RSEP International Conferences on Social Issues and Economic Studies, 2nd Multidisciplinary Conference Madrid SPAIN (pp. 2-4).
Songur, M. (2015). Farklı ülkelerdeki tarımsal destekleme politikalarının tarımsal üretim üzerine etkisinin karşılaştırmalı analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4).
Johansen, S. (1988). Statistical Analysis Of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12 (2-3), 231-254.
Kapluhan, E. (2013). Türkiye’de Kuraklık ve Kuraklığın Tarıma Etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, (27), 487-510.
Korkmaz, V. (2015). Tarım Ürünleri Destekleme Politikaları: Türkiye ve AB Karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
MacKinnon, J. G. (1996). Numerical distribution functions for unit root and cointegration tests. Journal of applied econometrics, 11(6), 601-618.
Onurlubaş, H.E., & Kızılaslan, H. (2007). Türkiye’de Bitkisel Yağ Sanayindeki Gelişmeler ve Geleceğe Yönelik Beklentiler. Yayın No:157, Ankara: Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü.
Tan, S., & Everest, B. (2015). Türkiye’de tarımsal destekleme politikaları İçinde: International Conference on Eurasian Economies, s. 266-270.
Tan, S., Hasdemir, M., & Everest, B. (2015). Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikaları. İçinde: International Conference on Eurasian Economies 2015, 266-270.
Tarı, R. (2010). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Terin, M., Aksoy, A., & Güler, İ.O. (2013). Tarımsal Büyümeye Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(3), 41-50.
TÜİK (2017). Bitkisel Üretim İstatistikleri. (Erişim: 02.03.2018), http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001
Türkekul B. (2006). Türkiye’de Makroekonomik Değişkenlerin Tarım Sektörüne Kısa ve Uzun Dönem Etkileri Üzerine bir Araştırma. Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Yavuz, F., Tan, S., Tunalıoğlu, R., & Dellal, İ. (2004).
Tarımsal Destekleme Politikalarının FEOGA Çerçevesinde OTP Uyumu Üzerine Bir Çalışma. İçinde: Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, Tokat, 44-52 s.
Yıldız, F. (2017). Türkiye’de Merkezi Yönetim Bütçesinden
Yapılan Tarımsal Destekleme Ödemelerinin Tarımsal Üretim Üzerindeki Etkisi: 2006–2016 Dönemi. Sayıştay Dergisi, 104, 45-63.
Yılmaz, H. İ., & Çobanoğlu, F. (2017). Türkiye'de Tarım Sektörünü Desteklemeye Yönelik Sağlanan Çeşitli Araçların Tarımsal Üretim Değeri Üzerine Etkilerinin Analizi. Turkish Journal of Agricultural Economics, 23(2), 145-155.