Mühendislik Fakültelerinde Kadınlara Yönelik Ayrımcılık: Türkiye’den bir Bakış

Bu araştırmanın amacı, akademisyen kadınların Türkiye’de de cinsiyet ayırımcılığına giren hareket ve tutumlara maruz kaldığı hipotezine destek sağlamaktır. Bu çalışma, en iyi fenomenolojik bir araştırma olarak tanımlanabilir. Türk üniversitelerinin mühendislik bölümlerinde çalışan 15 kadın ve bir erkek akademisyenle 2008 ve 2013 yılları arasında yapılan 16 görüşmeye dayanmaktadır. Veri yorumunda yakın okuma tekniği kullanılmıştır. Görüşmelerde akademisyen kadınlar işe alım ve yükseltmelerde ayırımcılık yaşadıklarını; ayrıca toplumsal cinsiyetleri nedeniyle teşvik edilmeme ve küçümsenme deneyimlediklerini belirtmektedirler. Çalışmanın sonucu Türk üniversitelerinde toplumsal cinsiyet ayırımcılığının boyutu ve doğasını daha iyi anlamak için daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye’de Kadın Akademisyenler, Mühendislikte Kadın Akademisyenler, Türk Akademyasında Kadınlara Yönelik Ayırımcılık

Women’s Discrimination in Engineering Faculties: A View from Turkey

The aim of this research is to provide support for the hypothesis that academic women are being subjected to acts and attitudes of a gender discriminatory nature in the Turkish context, too. This study can be best described as a phenomenological research. It is based on sixteen interviews made with fifteen women and one male academic between 2008 and 2013 in engineering departments of Turkish universities. Close reading was used to interpret the data. In the interviews, academic women report that they have experienced discrimination in hiring and promotions, as well as discouragement and belittlement due to their gender. The conclusion is that more research is needed to further understand the extent and nature of gender discrimination at Turkish universities.

Keywords:

women academics in Turkey, women academics in engineering,

PDF

___

Acar, F. (1983). Turkish women in academia: roles and careers. ODTÜ Gelişme Dergisi, 10(4), 409–446.
Acar, F. (1991a). Women in academic science careers in Turkey. In: V. Stolte-Heiskanen, F. Acar, N. Ananieva, & D. Gaudart in collaboration with R. Fürst Dilic (Eds.), Women in Science, Token Women or Gender Equality (pp. 147–173). Oxford/New York: Berg.
Acar, F. (1991b). Role priorities and career patterns: a crosscultural study of turkish and jordanian university teachers. In: S. Stiver Lie & V. E. O’Leary (Eds.), Storming the Tower, Women in the Academic World (pp. 129–143). New York: Nichols/GP Publishing.
Acar, F. (1994). Turkish women in academia. In: Proceedings of the 7th Annual International Conference: Women in Higher Education, 6–8 January 1994, Women Studies, The University of Texas at El Paso, Florida, 1–8.
Acar, F. (1996). Türkiye’de kadın akademisyenler: tarihsel evrim ve bugünkü durum. In: H. Coşkun (Ed.), Akademik Yaşamda Kadın (p.78–87). Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi No. 9.
Acker, J. (1990). Hierarchies, jobs, bodies: a theory of gendered organizations. Gender & Society, 4, 139–58.
Acker, J. (1992a). Gendered institutions: from sex roles to gendered institutions. Contemporary Sociology, 21, 565–69.
Acker, J. (1992b). Gendering organizational theory. In: A. Mills & P. Tancred (Eds.), Gendering Organizational Analysis (pp. 248–260). Newbury Park, CA: Sage.
Adak-Özçelik, N., & Cömertler, N. (2005). Türkiye’de Akademide ve Akademik Yönetimde Kadınlar. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 8(2), 5–22.
Arat, Y. (2010). Religion, politics and gender equality in Turkey: implications of a democratic paradox? Third World Quarterly, 31(6), 869–884.
Benokraitis, N. V., & Feagin, J. R. (1986). Modern sexism, blatant, subtle and covert discrimination. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Blaikie, N. (2009). Designing social research (2nd ed.). Cambridge: Polity Press.
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2011). Introduction: the discipline and practice of qualitative research. In: N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), The Sage Handbook of Qualitative Research (4th ed.) (pp. 1–19). Thousand Oaks, CA: Sage.
Ergöl, Ş., Koç, G., Eroğlu, K., & Taşkın, L. (2012). Türkiye’de Kadın Araştırma Görevlilerinin Ev ve İş Yaşamlarında Karşılaştıkları Güçlükler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 43–49.
European Commission. (2013). She figures 2012: Gender research and innovation. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Retrieved from http://ec.europa.eu/research/sciencesociety/document_library/pdf_06/she-figures-2012_en.pdf
Güvercin, G., & Nohl, A-M. (2015). Belgesel yöntem ile biyografik görüşmelerin yorumlanması. In: F.N. Seggie & Y. Bayyurt (Eds.), Niteliksel Arastırma Yöntemleri (pp. 298– 322). Istanbul: Anı Yayıncılık.
Husu, L. (2001). On metaphors on the position of women in academia and science. NORA - Nordic Journal of Feminist and Gender Research, 9(3), 172–181.
Husu, L. (2005). Women’s work-related and family-related discrimination and support in academia. Gender Realities: Local and Global, Advances in Gender Research. 9, 161– 199.
İstatistiklerle Kadın 2015. (2016). TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 21519. Retrieved March 3, 2017 from http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21519.
Jones, J. M., & Lovejoy, F. H. (1980). Discrimination against Women Academics in Australian Universities. Signs, 5(3), 518–526.
Lewin, A. Y., & Duchan, L. (1971). Women in Academia. Science, New Series, 173(4000), 892–895.
Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: a guide to design and implementation. San Francisco, CA: JosseyBass. Özel, A. (2007). The status of female academicians in Turkish universities during the process of EU admission. Journal of Applied Sciences, 7(23), 3678–3686.
Özkanlı, Ö., & A. Korkmaz (2000a). Turkish women in academic life: attitude measurement towards gender discrimination in academic promotion and administration. Emerging Economies: Academy of Business Administrative Sciences 2000 International Conference Proceedings Book, St. Bonaventure University Publication, Prague, Czech Republic, 10–12 July 2000, p. 56.
Özkanlı, Ö., & Korkmaz, A. (2000b). Kadın akademisyenler. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayını, No:586.
Özkanlı, Ö. (2007). The situation of academic women in Turkey. Eğitim ve Bilim, 32(144), 59-70.
Öztan, E., & Doğan, S. N. (2015). Akademinin cinsiyeti: Yıldız Teknik Üniversitesi örneği üzerinden üniversite ve toplumsal cinsiyet. Çalışma ve Toplum, 46(3), 191-221.
Poyraz, B. (2013). Akademi kadınların cenneti mi?: Ankara Üniversitesi örneği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 1-18.
Rees, T. (2001). Mainstreaming gender equality in science in the European Union: The “ETAN” Report. Gender and Education, 13(3), 243-260.
Şentürk, İ. (2012). Üniversitede kadın olmak: akademik örgütte toplumsal cinsiyet sorunu: nitel bir çalışma. Kadın/Woman 2000, 13(2), 13-46.
Tripp-Knowles, P. (1995). A review of the literature on barriers encountered by women in science academia. Resources for Feminist Research, 24(1/2), 28-34.
Türkiye’de 2010’dan beri 1675 kadın öldürüldü. (2017). Retrieved February 15, 2017, from www.kadincinayetleri.org
Wagner, C. Z. (2018). Change from within: using task forces and best practices to achieve gender equity for university faculty. Journal of Law and Education, 47(3), 295-379.
Winchester, H. P. M., & Browning, L. (2015). Gender equality in academia: a critical reflection. Journal of Higher Education Policy and Management, 37(3), 269-281.
Ünnü, N. A. A., Baybars, M., & Kesken, J. (2014). Türkiye’de kadınların üniversiteler bağlamında yetki ve karar verme mekanizmalarına katılımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42, 121–133.
Yenilmez-İnce, M. (2016). Women in academia in Turkey: challenges and opportunities. Journal of Administrative Sciences, 14(28), 289-311.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
YÖK. (2016). Öğretim elemanları sayısı özet tablosu, 2015 – 2016. Retrieved March 3, 2017 from https://istatistik.yok.gov.tr/