Bölgesel Kalkınma Politikalarındaki Dönüşüm: Yeni Bölgecilik Yaklaşımı ve Türkiye Yansımaları

Kalkınmanın dinamik bir olgu olması, zaman içinde hedef ve stratejilerin de değişmesine nedenolmaktadır. II. Dünya Savaşı’na kadar uzanan dönemde iktisadi analizlerde mekân yerine zamankavramına önem verilmiştir. Kalkınmanın temelinde yer alan bölgesel kalkınma, özellikle II.Dünya Savaşı sonrasında mekânlar arasında gözlemlenen kalkınma farklılıkları nedeniyleiktisatçıların ve politika yapıcıların dikkatlerini çekmiştir. Mekânsal temelli olarak açıklanmayaçalışılan bu eşitsizlik uygulanan politik yaklaşımlarda da önemli dönüşümleri beraberindegetirmiştir. Merkeziyetçilikten uzaklaşarak giderek yerelleşmeye dönük geliştirilen teorik vepolitik yaklaşımlar hem yeni kuramların hem de yeni kurumsal oluşumların ortaya çıkmasınısağlamıştır. Bu çalışmada Geleneksel Bölgecilikten, Yeni Bölgecilik akımına geçişte yaşananteorik dönüşümler incelenirken bu dönüşümlerin Türkiye’deki bölgesel kalkınma politikalarıüzerinde yaratmış olduğu yansımalar ortaya konmaktadır.

Transformation in Regional Development Policy: New Regionalism Approach and It’s Reflections in Turkey

As a result of development’s being a dynamic concept, aims and strategies differ globally within time. In the period that extending to the 2nd World War, in economic analysis the concept of time emphasized instead of the concept of location. Regional development which takes places in the center of development, has took the attention of economists and politicians because of observed development difference across locations in post period of 2nd World War. This inequality which is tried to be explained in basis of location, brought important transformations in political approachs applied. The theoric and political approachs which is developed intended for localization by moving away from centralisation, provided arising of both new theories and new institutions. In this study, on the one hand, the theoretical transformation which experienced during the transition period from Traditional Regionalism to the New Regionalism is being analysed, on the other hand reflections which this transition has created upon regional development policy in Turkey are revealed.

PDF

___

Aktakaş, B.G (2006).Bölgesel Yerel Kalkınma, Bölgesel Gelişme İçin Bir Model, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, s.30
Apan, A. (2004). Bölge Kavramı ve Bölgesel Kalkınma Ajansları, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 13, Sayı4, Ekim, 39-58
Arrow, K. J.(1962). The Economic İmplications of Learning by Doing. Review of Economic Studies, 29, p.155 CKA, http://www.cka.org.tr/dosyalar/RIS_Mersin_ArGe_ve_Inovasyon_MDA.pdf, Ulaşım Tarihi: 12.01.2018)
Çakmak, Hatice K. & Erden, L. (2004). Yeni Bölgesel Kalkınma Yaklaşımları ve Kamu Destekleme Politikaları: Türkiye'den Bölgesel Panel Veri Setiyle Ampirik Bir Analiz. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3), s.83
Danson, M.,Whittam, G., (1999). Regional Governance, Institutions and Development, Regional Research Institute, West Virginia University
Dinler, Z. (2001).Bölgesel İktisat, Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları, s.407
Dinler, Z. (2010).Cumhuriyetimizin Kuruluşundan Günümüze İzlenen Bölgesel Kalkınma Politikaları ve Kalkınma Ajansları, Türkiye'de Bölgesel Kalkınmanın Yeni Örgütleri: Kalkınma Ajansları, ed. Birol Akgül & Nısfet Uzay. Bursa: Ekin Yayınevi, s.53
DPT (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Programı, Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu, Ankara.
DPT, IX Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007-2013), Ankara, 2006, s.46
DPT, İkinci Beş Yıllık Kalkınma Plânı (1968-1972), Ankara, 1968, s. 263-268
DPT, V. Beş Yıllık Kalkınma Plânı (1985-1989), Ankara, Yayın No: 1974, s.161,163.
DPT, VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005), Ankara 2000, s.63.
DPT, X Beş Yıllık Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara, 2013, s.65
Dulupçu, M. A., Sungur, O. Keskin, H. (2010). Bölgesel Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar ve Türkiye'de Kalkınma Planlarına Yansımaları: Kalkınma Planlarının Yeni Teoriler Açısından Değerlendirilmesi. 6. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara
Erakbaş, M. http://blog.erakbas.com/washington-uzlasmasive-imf-turkiye-iliskileri/, Ulaşım Tarihi: 10.01.2018
Erkut, G. ve Gönül, D. (2010).Türkiye'de ve Dünya'da Bölge Planlama Politikalarının Evrimi ve İzmir Kalkınma Ajansı Deneyiminden Yansıyanlar./Türkiye'de Bölgesel KalkınmanınYeni Örgütleri: Kalkınma Ajansları, ed. Birol Akgül &Nısfet Uzay. Bursa: Ekin Yayınevi, s.381
Ertugal, E. (2005). Europeanisation of Regional Policy and Regional Governance: The Case of Turkey, European Political Economy Review, s.3.
Erzi, G. (2004).Türkiye’nin Bölgesel Gelişim Süreci ve Yeni Bölgecilik, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s.15
Foray., David P.A ve Hall., B.(2009). Smart Specialisationthe Concept, Knowledge Econimists Policy Brief n:9. 3.
Akt: Kutgi, Demet ve Işık Maden, Selen (2018), Bölgesel Yenilik Sistemlerinde Yeni Bir Yaklaşım: Akıllı Uzmanlaşma Stratejisi ve Teorik Temelleri, Dumlupınar sosyal Bilimler Dergisi
Gök, T. (2009). RIS Mersin Projesi Üzerine Bir Özet Değerlendirme, TMMOB Şehir Plancıları Odası Dergisi, 47, s. 3
Göktaş, Ö. (2005). Türkiye Ekonomisinde Büyüme İle İşsizlik Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı 2, s. 66.
Göktürk, A. (2006).Bölgesel Dengesizliğe KüreselleşmeYerelleşme Penceresinden Bir Bakış, “Bölgesel Kalkınma Politikalar ve Yeni Dinamikler”, Derin Yayınları, İstanbul, s. 24.
Güler Birgül A. vd.(2005). Bölge Kalkınma Ajansları Nedir? Ne Değildir?, Paragraf Yayınevi, Ankara, s.147,148
Hirschman, A. O (1959). TheStrategy of Economic Development, New Haven http://www.cka.org.tr/dosyalar/RIS_Mersin_ArGe_ve_Inovasyon_MDA.pdf,(Ulaşım Tarihi: 12.01.2018, s.8-13)
Ildırar, M. (2004). Bölgesel Kalkınma ve Gelişme Stratejileri, Nobel YayınDağıtım, Ekim, Ankara
Kar, M. ve Ağır, H. (1998).Türkiye‟de Beşeri Sermaye Ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi (Neo-Klasik Büyüme Teorisi), KSÜ Yayınları, s.3.
Kaya, A. ve Bafoil, F. (2009). Bölgesel Kalkınma ve Avrupa Birliği: Karabük, Valenciennes ve Katowice Karşılaştırmalı Analizi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 280, İstanbul, 2009, s.28
Kaya, K. (2007). Bölgesel Kalkınmada Yeni Bir Model; Kalkınma Ajansları ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
Kibritçioğlu, A. (1998). İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ocak-Aralık Cilt 53, Ankara, ss. 207-230.
Krugman, P. (1991). Geography and Trade. Cambridge: MIT Press
Kumral, N. (2008).Bölgesel Rekabet Gücünü Artırmaya Yönelik Politikalar, https://www.researchgate.net/publication/5012185, pdf. 6-9, Ulaşım Tarihi: 12.12.2017
Kumral, N. ve Güçlü, M. (2015).Akıllı Uzmanlaşmaya Yönelik Bölgesel Araştırma ve Yenilik Stratejisi Hazırlama Kılavuzu, http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/papers/wp15- 01.pdf, Ulaşım Tarihi: 12.01.2018, s.8-12
Lucas, R. E. (1988). On the Mechanics of Economic Development. Journal of Monetary Economics, p.17 Mccann, P., Ortega-Argiles, R. (2011), Smart Specialisation, Regionaland Applications to EU Cohosion Policy, Economic Geography Working Paper 2011.
Okcu, M., Dulupçu, M.A. ve Gül, H. (2005).“Türkiye‟de bölgeselleşme mi bölgeselcilik mi? ayrımlar ve açılımlar”, KEAS'05: Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu-II, 13-16 Haziran, Denizli.
Özen, P. (2005). Bölge kalkınma Ajansları, TEPAV, http://www.tepav.org.tr/upload/files/1271245092r8246. Bolgesel_Kalkinma_Ajanslari.pdf, s.5, Ulaşım Tarihi: 09.12.2017
Paxton J. (19929. , European Communities, International Organizations Series Selective, Critical, Annotated Bibliographies, Volume 1, Clio Press, United States of America, s.213
Pike, A.,Rodrigez, P. A. And Tomaney, J. (2011). Handbook of Local and Regional Development, Routledge.
Rodrik, D. (2006). Goodbye Washington Consensus, Hello Washington Confusion? A Review of the World Bank’s Economic Growth in the 1990s: Learning From A Decade of Reform, Journal of Economic Literature, XLIV (December), p.977
Romer, P. M. (1990).Endogenous Technological Change. Journal of Political Economy, p.99
Şimşek, O. (2017). Washington ve Post-Washington Uzlaşmaları Çerçevesinde Neoliberalizmde Devletin Rolü, Karatahta İş Yazıları Dergisi Sayı: 7/ Nisan 2017, s.181
Taban, S. (2010). İçsel Büyüme Modelleri ve Türkiye. Bursa: Ekin Yayınevi
Tekeli, İ., (1972). Bölge Planlama Üzerine, İTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını, İstanbul.
Tüylüoğlu, Ş. ve Karataş, D. N. (2006). Bölgesel kalkınma ve ekonomik durgunlaşma süreci: Zonguldak örneği. Amme İdaresi Dergisi, 39(4), s.224.