İsmail Hakkı KOFOĞLU, Yakup KÜÇÜKKALE, Rahmi YAMAK

Faiz Oranları, Döviz Kurları ve Çekirdek Fiyat Endeksleri Arasındaki Dinamik İlişkiler: Türkiye Örneği

Buçalışmada çekirdek fiyat endeksleri (A, B, C, D) ve TÜFE ile Faiz, USD ve EUROarasındaki dinamik ilişkiler Türkiye’nin 2003Q1-2016Q4 dönemi içinaraştırılmıştır. Bu bağlamda değişkenlerarasındaki ilişki, birim kök, eş-bütünleşme ve nedensellik testleri ile analizedilmiştir. Elde edilen analiz sonuçlarına göre çekirdek fiyat endeksi A ileFaiz-USD ve Faiz-Euro; Çekirdek Fiyat endeksi C ile Faiz-USD ve Faiz-Euro;çekirdek fiyat endeksi D ile Faiz-EURO arasında eşbütünleşme ilişkisibelirlenmiştir. Nedensellik analizine göre USD’den Faize doğru tek yönlü veEURO ile Faiz arasında ise çift yönlü bir nedensellik ilişkisi tespitedilmiştir. Ayrıca, Euro’dan çekirdekfiyat endeksi A, C ve D’ye tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğugörülmüştür. Sonuç olarak EURO’dan çekirdek fiyat endeksi A, C ve D’ yegeçişkenlik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Dynamics Relationship among Interest Rates, Exchange Rates and Core Price Indexes: The Case of Turkey

In this study, the dynamic relationships between the core price index (A, B, C, D) and CPI and between the interest rate and USD and EURO were investigated for Turkey's 2003Q1-2016Q4 period. In this context, the relationship between variables is analyzed by unit root, cointegration and causality tests. A cointegration relation was determined between the Core price index A and interest-USD and interest-EURO; Core Price Index C and Interest-USD and Interest-EURO; the core price index D and interest-EURO. According to the analysis of causality, from USD to interest rate unidirectional and from EURO to interest rate bi-directional causality were determined. Moreover, it is seen that there is a one-way causality relationship from the EURO to the core price index, A, C and D. As a result, it has been reached that the changes in EURO pass through to the core price index, A, C and D.

PDF

___

Akdi, Y. (2010). Zaman Serileri Analizi (Birim Kökler ve Kointegrasyon). Ankara: Gazi Kitabevi.
Atgür, M., & Altay, N. O. (2015). Enflasyon ve Nominal Faiz Oranı İlişkisi: Türkiye Örneği (2004-2013). Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 521-533.
Atuk, O., & Özmen, M. U. (2009). Design and Evaluation of Core Inflation Measures for Turkey. (No. 0903), Central Bank of The Republic of Turkey, 1-43.
Berkmen, P. (2002). Measuring Core Inflation for Turkey- Trimmed Means Approach. Central Bank Review, 2(2), 1-18.
Bilke, L., (2006). A User Point of View on Core Inflation Measures. Economic and Social Council, WP. No:8.Bilke, L., (2006). A User Point of View on Core Inflation Measures. Economic and Social Council, WP. No:8.
Bolatoğlu, N. (2006). Türkiye’de Enflasyon ve Nominal Faiz Oranları Arasındaki Uzun Dönemli İlişki: Fisher Etkisi. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 1-15
Campa, J. M., & Goldberg, L. S. (2005). Exchange Rate Pass-Through Into Import Prices. The Review of Economcs and Statistic Exchange, 87(4), 679-690.
Ceylan, S. (2006). Dışlama Yöntemi ve Türkiye’de Çekirdek Enflasyon. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, (1), 41-56.
Ceylan, S. (2010). Türkiye Ekonomisi İçin Alternatif Çekirdek Enflasyon Ölçütleri. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 19-34.
Charemza, W., & Shah I. H. (2013). Stability Price Index, Core Inflation and Output Volatility. Applied Economics Letters, 20(8), 737-741.
Cogley, T. (2002). A Simple Adaptive Measure Of Core Inflation. Journal of Money, Credit, and Banking, 34(1), 94-113.
Çil Yavuz, N. (2015). Finansal Ekonometri, İstanbul: Der Yayınevi.
Doğan, B., Eroğlu, Ö., & Değer, O. (2016). Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 405-425.
Doğan, İ., Afsal M. Ş., Aydın, B., & Gürbüz, S. (2017). Faiz Oranları ve Döviz Kuru Dönemsel Analizi: Türkiye Örneği. International Journal of Academic Value Studies, 3(13), 99-205.
Dospinescu, A. S. (2010). Measurıng Core Inflation in Romania Using The Dobrescu Method–Acomparative Approach. Romanian Journal of Economic Forecasting, 13(2), 308-319.
Eckstein, O. (1981). Core Inflation. Prentice Hall.
Erdem, H. F., & Yamak, N. (2016). Döviz Kurunun Fiyatlar Genel Düzeyi Üzerindeki Geçişkenlik Etkisi: Gecikmesi Dağıtılmış Yaklaşım. Kafkas University. Faculty of Economics and Administrative Sciences Journal, 7(13), 303.
Gujarati, D. N. (2011). Literatür Yayınları. Temel Ekonometri. İstanbul:
Hahn, E. (2003). Pass-Through of External Shocks to Euro Area Inflation. ECB Working Paper, No. 243
Hill, R. C., Griffiths, W. E., & Lim, G. C. (2011). Principles of Econometrics. USA, Wiley.4th.edition
Işık, N., Acar, M., & Işık, H. B. (2004). Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: Bir Eşbütünleşme Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 325-340.
Kara, H., & Öğünç, F. (2012). Döviz Kuru Ve İthalat Fiyatlarının Yurt İçi Fiyatlara Etkisi. İktisat İşletme ve Finans, 27(317), 09-28.
Karaca, O. (2005). Türkiye'de Faiz Oranı ile Döviz Kuru Arasındaki Ilişki: Faizlerin Düşürülmesi Kurları Yükseltirmi. Discussion Paper, Turkish Economic Association. No. 2005/14).
Karamustafa, O., & Küçükkale, Y. (2002). Türkiye’de Kriz Döneminde Kur-Faiz-Borsa İlişkilerinin Dinamik Analizi. Banka, Mali ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, (11), 47-56.
Knotek, E. S., & Zaman, S. (2014). Nowcasting US Headline and Core Inflation. Federal Reserve Bank of Cleveland, Working Paper, 14(03), 1-55.
Kulaksızoğlu, T. (2015). Measuring the Core Inflation in Turkey with The SM-AR Model. MPRA Paper No. 62653,1-12.
Landau, B. (2000). Core Inflation Rates: A Comparison of Methods Based on West German Data. Discussion Paper Series 1 / Volkswirtschaftliches Forschungszentrum der Deutschen Bundesbank, No. 2000(04), 1-61.
Mamak Ekinci, E. B., Alhan, A., & Ergör, Z. B. (2016). Parametrik Olmayan Regresyon Analizi: Faiz oranı, Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Örneği. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, 2(9).
Martel, S. (2008). A Structural VAR Approach to Core Inflation in Canada (No.2008-10). Bank of Canada Discussion Paper, 2008-10, PP. 1-29.
Parkin, M. (1984). On Core Inflation By Otto Eckstein: A Review Essay. Journal of Monetary Economics, 14(2), 251-264.
Peker, O., & Görmüş, Ş. (2008). Türkiye'de Döviz Kurunun Enflasyonist Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2).
Phillips, P. C. B., & Perron P. (1988). Testing For A Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 335-346.
Quah, D., & Vahey, S. P. (1995). Measuring Core Inflation. The Economic Journal, 105(432), 1130-1144.
Sever, E., & Mızrak, Z. (2007). Döviz Kuru, Enflasyon Ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkiler: Türkiye Uygulaması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(13), 264-283.
Stock, J. H., & Watson, M. W. (2016). Core Inflation and Trend Inflation. Review of Economics and Statistics, 98(4), 770-784.
Şentürk, M., & Dücan, E. (2017). Enflasyon Dinamikleri ve Döviz Kuru Geçişkenliği: Bir Makro İktisadi Sarmal. V. Anadolu International Conference in Economics, May 11-13, 2017, Eskişehir, Turkey
Tanrıöver, B., &Yamak, N. (2015). Nominal Faiz Oranı- Genel Fiyat Düzeyi İlişkisinin Gibson Paradoksu Çerçevesinde Analizi. Maliye Dergisi, 168, 186-200.
TCMB (2013). Parasal Aktarım Mekanizması. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayınları. (Erişim: 15.03.2017), http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/4e99834e- 179b-4a08-820c- f2b259032afd/ParasalAktarim.pdf?MOD=AJPERES&C VID=
Tekatli, N. (2010). A New Core Inflation Indicator for Turkey. Central Bank Review, 10(2), 9-21.
Telatar, E. (2002). Çekirdek Enflasyon: Tanım ve Ölçüm Yöntemleri. Ekonomik Yaklaşım, 13(42-43), 105-124.
TÜİK (2008). Fiyat Endeksleri ve Enflasyon. Yayın No: 3128.
TÜİK (2017). İstatistik Veri Tabanı. (Erişim: 13.03.2017), http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategorist
Türk, E., & Çetinkaya, A. T. (2015). Döviz Kurundan Fiyatlara Geçiş Etkisinin Granger Nedensellik Testi İle İncelenmesi “Türkiye Örneği. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1).
Wojciech, C., & Shah, I. H. (2013). Stability Price Index, Core Inflation and Output Volatility. Applied Economics Letters, 20(8), 737-741
Yamak, R., & Erdem, H. F. (2017). Uygulamalı Zaman Serileri Analizleri: E Views Uygulamalı. Trabzon: Celepler Matbaası
Yiğit, Ö., & Gökçe, A. (2012). Türkiye’de Çekirdek Enflasyon: Ekonometrik Bir Yaklaşım. Central Bank Review, 12(1), 37.