Sağlık hizmetleri öğrencilerinin meme kanseri konusunda bilgilerinin değerlendirilmesi
AMAÇ: Amaç: Araştırma, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nda okuyan öğrencilerin meme kanseri konusunda bilgilerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki araştırma, 2017–2018 Öğretim yılı/güz yarıyılında Balıkesir Üniversitesi Sağlık Hizmetleri kız öğrencileriyle yürütülmüştür (N=117). Veriler araştırmacılar tarafından literatürden yararlanılarak hazırlanan, öğrencilerin sosyo-demografik özellikleri ile “Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamalarına İlişkin Bilgileri değerlendiren formlar ile değerlendirildi. Elde edilen veriler SPSS 20,0 programı kullanılarak tanımlayıcı veriler, ortalama, standart sapma, sayı ve yüzdelik dağılımları ile gösterilmiştir. Verilerin karşılaştırılmasında ki kare testi kullanılmıştır. BULGULAR: Öğrencilerin yaş ortalaması 18,85±3,6, menarş yaş ortalaması 13,45±1,26’dır. Meme anatomisini bildiklerini ifade eden öğrencilerin oranı %68,4, meme kanseri ve kendi kendine muayene hakkında bilgi sahibi olduğunu belirten öğrencilerin oranı %74,4 tür. Araştırmada öğrencilerin, yarıya yakını %39,3 meme kanseri ile ilgili bilgilerini televizyon, radyo, gazete ve dergilerden aldıklarını belirlendi. Meme kanseri hakkında bilgisi olan öğrencilerin, kendi kendine meme muayenesinin başlama yaşını bilme daha yüksekti (p
Evaluation of health care students’ knowledge on breast cancer
OBJECTIVE: Aim: The research was conducted to evaluate the knowledge of “Breast cancer” of the students attending health vocational high school. MATERIAL AND METHODS: Material and Methods: This descriptive study was conducted with female students in the health services department of a university (n=117). The sociodemographic characteristics of the students and their knowledge about breast cancer were evaluated with the forms developed by the researchers based on the literature. The obtained data are shown with descriptive data, mean, standard deviation, number and percentage distributions using SPSS 20.0 program. Chi square test was used to compare the data. RESULTS: The mean age of the students was 18.85±3.6 and the mean age of menarche was 13.45±1.26. The frequency of students who stated that they knew the breast anatomy was 68.4%, and the frequency of students who stated that they had knowledge about breast cancer and self-examination was 74.4%. Nearly half of the students (39.3%) stated that they obtained their knowledge about breast cancer from television, radio, newspapers and magazines. Students who have knowledge about breast cancer were more likely to know the age of onset of selfexamination (p
___
- 1. Höbek Akarsu R, Yüzer Alsaç S. Hemşirelik öğrencilerinin Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) bilme ve uygulama durumlarının belirlenmesi. Bozok Tıp Derg 2019;9:115–21. [CrossRef]
- 2. National Center for Health Statistics Staff. Health, U. S. with Urban and Rural Health Chartbook, 2001. Hyattsville, Md: National Center for Health Statistics, 2001. https://www.cdc.gov/ nchs/data/hus/hus01cht.pdf
- 3. World Health Organization. Breast Cancer. https://www.who.int/ cancer/prevention/diagnosis-screening/breast-cancer/en/
- 4. Ademuyiwa FO, Gao F, Hao L, Morgensztern D, Aft RL, Ma CX, Ellis MJ. US breast cancer mortality trends in young women according to race. Cancer 2015;121:1469–76. [CrossRef]
- 5. Özkan S, Keskinkılıç B, Gültekin M, Karaca AS, Öztürk C, Boztaş G, et al. Ulusal Kanser Kontrol Planı 2013–2018. TC. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Yayınları, Ankara: 2018. p.18–56.
- 6. Gençtürk N, Demirezen E, Ay F. Health beliefs of midwifery students at Istanbul University about breast cancer and breast selfexamination acknowledgements. J Cancer Educ 2017;32:784–9. [CrossRef]
- 7. Kirag N, Kızılkaya M. Application of the Champion Health Belief Model to determine beliefs and behaviors of Turkish women academicians regarding breast cancer screening: A cross sectional descriptive study. BMC Womens Health 19 6;19:132. [CrossRef]
- 8. Koçak S, Çelik L, Özbaş S, Dizbay S, Tükün A, Yalçın B. Meme kanserinde risk faktörleri, riskin değerlendirilmesi ve prevensiyon: 2010 Konsensus Raporu. J Breast Health 2011;7:47–67. http://thejournalofbreasthealth.com/content/files/sayilar/23/ buyuk/2541.pdf
- 9. Boxwala FI, Bridgemohan A, Griffith DM, Soliman AS. Factors associated with breast cancer screening in Asian Indian women in Metro-Detroit. J Immigr Minor Health 2010;12:534–43. [CrossRef]
- 10. Husna PH, Marni, Nurtanti S, Handayani S, Ratnasari NY, Ambarwati R, Susanto T. Breast self-examination education for skill and behavior. Educ Health (Abingdon) 2019;32:101–2. [CrossRef]
- 11. Beydağ KD, Yürügen B,. The effect of Breast Self-Examination Education Given to midwifery students on their knowledge and attitudes. Asian Pac J Cancer Prev 2010;11:1761–4.
- 12. Birhane N, Mamo A, Girma E, Asfaw S. Predictors of breast self - examination among female teachers in Ethiopia using health belief model. Arch Public Health 2015;27;73:39. [CrossRef]
- 13. Aydoğdu SGM, Karapelit Z. Ebelik öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Androl Bul 2017;19:78−85. [CrossRef]
- 14. Özçelik F. Türk Cerrahi Derneği Yeterlilik Okulu Ders Notları. https://www.turkcer.org.tr/files/ publications/93/92df9b069dd3392e431da026cb3701e7. pdf#page=308 Ankara 2018.
- 15. Alpteker H, Gümüş D, Doğan S, Bilir S, Önal M. Kız öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi bilgi ve uygulamalarının incelenmesi. J Breast Health 2011;7:176–81.
- 16. Canbulat N. Sağlık çalışanlarının meme kanseri, kendi kendine meme muayenesi ve mamografiye ilişkin sağlık inançlarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum; 2006.
- 17. Erbil N, Bölükbaş N. Health beliefs and breast selfexamination among female university nursing students in Turkey. Asian Pac J Cancer Prev 2014;15:6525–29. [CrossRef]
- 18. Koc G, Gulen-Savas H, Ergol S, Yildirim-Cetinkaya M, Aydin N. Female university students’ knowledge and practice of breast self-examination in Turkey. Niger J Clin Pract 2019;22:410–5. [CrossRef] 19. Kabataş MS, Kızıl H, Duman D. Bayan öğretmenlerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi. J Breast Health 2010;6:150–5. https://www.eurjbreasthealth.com/content/files/sayilar/21/ buyuk/2251.pdf
- 20. Şen S, Başar F. Kütahya bölgesinde yaşayan kadınların kendi kendine meme muayenesi ve meme kanseri ile ilgili bilgi düzeyleri. J Breast Health 2012;8:185–90.
- 21. Ameer K, Abdulie S, Pal S, Arebo K, Kassa G. Breast cancer awareness and practice of breast self-examination among female medical students in Haramaya University, Harar, Ethiopia. IJIMS 2014;2:109–19.
- 22. Akpo EE, Akpo MO, Akhator A. Breast cancer knowledge and screening practices among Nigerian medical students. ISPUB – Internet J Health 2010;11:8. https://print.ispub.com/api/0/ispubarticle/5445
- 23. Türkmen H. Üniversite Öğrencilerinin Kendi Kendine Meme Muayenesini Bilme ve Uygulama Durumları. Manisa Celal Bayar Sağlık Bilimleri Enstitüsü Derg 2017;4:586–92. http://static.dergipark.org.tr/article-download/3495/cac1/ ab69/59558e84e4f5d.pdf?
- 24. Gümüş Şekerci Y, Sohbet R. Meme Kanseri ve Erken Tanı Yöntemleri Eğitiminin Öğrencilerin Sağlık Bilgisi, İnanç ve Uygulamalarına Etkisi. JAREN 2019;5:204–12. [CrossRef]
- 25. Kılıç S, Uçar M, Seymen E, İnce S, Ergüvenli Ö, Yıldırım A, et al. Kendi kendine meme muayenesi bilgi ve uygulamasının GATA Eğitim Hastanesinde görevli hemşire, hemşirelik öğrencileri ve hastaneye müracaat eden kadın hastalarda araştırılması. Gülhane Tıp Derg 2006;48:200–4. http://cms.galenos.com.tr/Uploads/ Article_33061/GMJ-48-200-En.pdf
- 26. Çevik C, Akbulut G, Erkal S. Memede kitle şüphesiyle hastaneye başvuran kadınların kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgi düzeylerinin kitle fark edilmesine etkisi. Hemşirelik Forumu Derg 2005;6:4–8.
- 27. Atlı Ö, Yenerenoğlu H. Kadınlara meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında verilen eğitimin bilgi düzeylerine etkisinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 5. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Kitabı, 2005. s.54.
- 28. Karayurt Ö, Coşkun, A, Cerit K. Hemşirelerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesine ilişkin inançları ve uygulama durumu. J Breast Health 2008;4:16–20. https://www. eurjbreasthealth.com/content/files/sayilar/11/buyuk/991.pdf
- 29. Güzel N, Bayraktar N. Kadınların meme kanseri erken tanısına yönelik farkındalıklarının ve uygulamalarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Derg 2019;6:101–11. http://static.dergipark.org.tr/article-download/2edf/6c20/2103/5 d4018000cd51.pdf?
- 30. Özen B, Zincir H, Kaya Erten Z, Özkan F, Elmalı F. Knowledge and Attitudes of Women about Breast Cancer, Self Breast Examination and Healthy Life Style Behaviours. J Breast Health 2013;9:200–4. [CrossRef]
- 31. Franek GA, Nowak-Kaputsa ZE, Cabaj M. Breast cancer prophylaxis among nurses. Wiad Lek 2004;57:82–4. https:// pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15884211/
- 32. Güllüoğlu BM. Meme hastalıklarına yaklaşım: Meme kanseri için risk değerlendirmesi ve tarama stratejileri. Türk Aile Hek Derg 2008;12:9–17. [CrossRef]
- 33. Kolutek R, Aydın Avcı İ. Eğitim ve evde izlemin, evli kadınların meme ve serviks kanseri ile ilgili bilgi düzeylerine ve uygulamalarına etkisi. J Breast Health 2015;11:155–62. [CrossRef]