11920

Türkiye'de ve yazılı basında kadın yöneticiler

Bu çalışmada öncelikle Türkiye’deki kadın işgücü ve kadın yönetici istatistiklerine yer verilmektedir.Daha sonra yönetici pozisyonunda yer alabilecek kadın yönetici sayısının azlığının nedenleri ve kadın yöneticilerin karşılaştıkları sorunlar ortaya konulmaktadır. Son olarak ise, yazılı basında kadın yöneticilerin hangi konularla haber oldukları içerik vemetin analizi yöntemi ile belirlenmeye çalışılmaktadır. Çalışma; Türkiye’nin Avrupa BirliğiMüktesebatı’na uyumyönünde attığı adımlardan biri olan Yeni İşKanunu’nun yürürlüğe girdiği 2003 yılını temel alarak, 2003-2007 yılları arasında kadın yöneticilerin hangikonularla yazılı basında yeraldığına gözatmaktadır. Araştırmanın evrenini kitle iletişim araçlarındaki gazeteler oluşturmaktadır. Amaçlı örnekleme yoluyla, en yüksek tirajlı ilk beş gazetede çıkan haberler incelenmiştir. Araştırma sonucunda, kadın yöneticilere yönelik haberlerin, beş kategoriden oluştuğu belirlenmiştir. Bu kategoriler; başarı haberleri, ayrımcılığa yönelik haberler, pozitif ayrımcılığa yönelik haberler, betimleyici haberler ve diğer haberlerden oluşmaktadır. Yazılı basında ağırlıklı olarak kadın yöneticilerin, başarı haberine yer verilmiştir. Ayrımcılığa yönelik haberler, kadınların Türkiye’de yönetici olmalarının önündeki engelleri toplumsal yargılara dayalı olarak ortaya koymaktadır. Bu ayrımcılığı gidermek için yürütülen pozitif ayrımcılığa yönelik düzenlemeler de yazılı basında yer almasına rağmen; yazılı basında sunulan betimleyici haberlerde, toplumumuzda kadınların yönetici olmalarına yönelik olumsuz tutumlarıve“kadınişi”olarakadlandırılanalanlarda bile yönetimseviyelerinde yer alamadıkları, yapılan araştırmalara dayalı olarak ortaya konulmaktadır.

Women managers in printed media and Turkey

In this study,we first offer the recent statistics about thewomenworkforce andwomenmanagers inTurkey.Then we focus on the major factors that deprive many working women of the managerial positions and consider the problems that the women managers face in companies. Finally the news texts, including the femalemanagers in the mass media of Turkey will be interpreted through content analysis and textual analysis. The universe of the research consists of the daily newspapers. Through purposeful sampling, the first five newspapers with the highest circulation rate were included in the scope of the examination. In contemporary societies, mass media (in this study, daily newspapers)wasoneofthemostimportantinstrumentsandeffectivemediumsforcreatingpublicawarenessofsocial problems. Our study covers the news stories appeared within 2003-2007 since Turkey have taken progressive steps by accepting theNewLabor Lawin 2003 in order to adjust thework-life to the basic EUrequirements.As a result of this study, we have identified five categories of news stories considering woman managers: Accomplishment news; news oriented towards sex discrimination; news oriented towards affirmative action; descriptive news, and others. The news regarding the accomplishment news of woman managers are dominating in daily newspapers.. The news oriented towards sex discrimination demonstrates that the social traditional values are preventing and depriving women frommanagerial positions in Turkey.Although there are considerable numbers of news regarding affirmative action strategies in order to solve this problem, the descriptive news shows that disapprove of woman’s career as manager is still strong in Turkish society, even in professional areasmostly regarded as “women’s work”.

PDF

___

Arat, N. (1996). "Türkiye'de Kadınların Çalışma Yaşamına Karşılaştıkları Zorlukların Sosyo-Kültürel Nedenleri". Türkiye'de Kadın Olmak. (Der: Necla Arat). Say Yayınları:İstanbul.
Aycan, Z. (2001). Paternalizm: Yönetim ve Liderlik Anlayışına İlişkin Üç Görgül Çalışma. Yönetim Araştırmaları Dergisi.
Aycan, Z. (2004). Key Success for Women in Management in Turkey. Applied Psychology An International Review. 53(3), 453-477.
Bedük, A. (2005). Türkiye’de Çalışan Kadın ve Kadın Girişimciliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, www.e-sosder.com, ISSN:1304-0278 c.3, 12-113.
Bible, D. ve K.L. Hill. (2007). Discrimination: Women in Business. Journal of Organizational Culture, Communation and Conflict. 11(1): 65-76.
Crosby, F.J. ve S. B. Stockdale (2007). Introduction: Understanding Sex Discrimination. Der: F.J.Crosby, M.S. Stockdale ve S.A. Ropp). Sex Discrimination in the Workplace: Multidisciplinary Perspectives. (Wiley-Blackwell, 1.ed.
Fullagar, C.J., M. Sverke, H.C. Sümer ve R. Slick. (2003). Managerial Sex-role Stereotyping: A Cross Cultural Analysis. International Journal of Cross Cultural Management. 3(1):93-107.
Gevgilili, A. (1993). 2000'li Yılların Eşiğinde Modern İletişim Toplumu ve Yazılı Basının Geleceği.İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 1992-1993.
Gökçe, O. (2002). İletişim Bilimine Giriş:İnsanlar arası İlişkilerin Sosyolojik Bir Analizi. Turhan Kitabevi:Ankara. 4.Basım.
Güney, S., Gohar, R, Kılıç Akıncı, S., Akıncı M.M. (2006). Attitudes toward Women Managers in Turkey and Pakistan. Journal of International Women’s Studies, 8(1),194.
Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences. Sage Publication:Beverly Hills, CA.
Kabasakal, H. (1998).AProfile of TopWomen Managers in Turkey. (Der. ZehraArat). Deconsrtucting Images of the Turkish Women. St. Martin’s Pres. 190-271.
Kalaycıoğlu, E ve B. Toprak.(2004). İş Yasamı, Üst Yönetim ve Siyasette Kadın. TESEV Yayınları: İstanbul.
Kardam, F ve G. Toksöz. (2004). Gender Based Discrimination at Work: A Cross-Sectoral Overwiev.Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi. 59(4):151-172.
Kazgan, G. (1982). Türk Ekonomisinde Kadınların İşgücüne Katılması, Mesleki Dağılımı, Eğitim Düzeyi ve Sosyo-ekonomik Statüsü. (Der. N. Abadan-Unat). Türk Toplumunda Kadın. Kent Basımevi:İstanbul.
Katrinli, A.E., Ö.T.Özmen. (1990). Yönetici Olarak Kadınlar: Duygular, Güdüleri, Başarıları, Problemleri. Dokuz Eylül İİBF Dergisi. 5(1-2):108.
Kocacık,F. ve V.B. Gökkaya. (2005). Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 6(1):195-219.
Koray, M., S. Demirbilek ve T. Demirbilek. (1999). Gıda İş Kolunda Çalışan Kadınları Koşulları ve Geleceği. T.C. Başbakanlık Kadın Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. Cem Web Ofset:Ankara.
Oran, B. (2001). Küreselleşme ve Azınlıklar. İmaj Yayınevi:Ankara.
Oskay Ü. (1974). Yapısal Bir Sorun Olarak Kültür Değişimi. Amme İdaresi Dergisi. 7(1).
Özkalp, E. (2008). Sosyolojiye Giriş. Ekin Yayınevi:Bursa, Yenilenmiş 16.Baskı.
Sakallı-Uğurlu N., Beydoğan B. (2002). Turkish College Students’ Attitudes Toward Women Managers: The Effects of Patriarchy, Sexism, and Gender Differences. The Journal of Psychology. 136(1), 647-656.
Saktanber A. (1993). Türkiye'de Medya'da Kadın: Serbest Müsait Kadın veya İyi Eş Fedakar Anne,1980'ler Türkiye'sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar.(Yay. Haz: Ş. Tekeli). İletişim Yayınları:İstanbul.
Sincharoen S. ve Croby F. J. (2001).AffirmativeAciton. (Der.W.Worell). Encylopedia ofWomen and Gender: Sex Similarities and Differences and the Impact of Society on Gender. Academic Press,1.ed.
Soyşekerci, S. ve H. Yılmaz. (2007). Cinsiyet Ayrımcılığı Olarak Üstün Erillik (Hyper-masculinity)Olgusunun Türkiye’de Aile İşletmeleri Bağlamında Araştırılması. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi. 7(1), 2-10.
Sümer, H.C. (2006).Women in Management: StillWaiting to be Full Members of the Club. Sex Roles.55:63-72.
Tanrıöver, H. T., Eyüboğlu,A. (2000). Popüler Kültür Ürünlerinde Kadın İstihadımını Etkileyebilecek Öğeler. Başbakanlık ve Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü:Ankara.
Temel,A., M. Yakın ve S. Misci. (2006). Örgütsel Cinsiyetlerin Örgütsel Davranışa Yansımaları. Celal Bayar Üniversitesi İİBF Dergisi. 13(1):27-38.
Wirth, L. (2001). Breaking Through The Glass Ceiling: Women in Management. International Labour Office: Geneva.
Zel,U. (2002). İş Arenasında Kadın Yöneticilerin Algılanması ve “Kraliçe Arı” Sendromu. Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Dergisi. Haziran, 39-48.
Zıllıoğlu,M. (1986). Sinematoğrafik Bilim-Kurgu Yayınlarının Çocukların Dünya Görüşünün Oluşumu Üzerindeki Etkileri, Anadolu Üniversitesi Yayınları:Eskişehir.
İNTERNET KAYNAKLARI
Berkman, Ü. (1999). Sosyal Sorumluluk, İş Ahlakı Gelişimi ve Yakın Geleceği. http://www.kho.edu.tr/yayinlar/bilimdergisi/bilimder/doc/1999-2/bilder5.doc. (Erişim Tarihi:19.04.2004).
Eurostat. Website http://europa.eu.int/comm/eurostat/structuralindicators http://ec.europa.eu/employment_social/publications/2008/keaj08001_en.pdf (erişim tarihi 10 Mayıs 2008).
http://www.europenpwn.net/files/full_report_women_and_men_in_decision_making_eu_17012008.pdf (erişim tarihi 18 Mayıs 2008).
http://www.dorduncukuvvetmedya.com (erişim tarihi 2 Nisan 2008).
http://hdr.undp.org/en/media/HDI_2008_EN_Tables.pdf (erişim tarihi 8 Nisan 2008).
http://www.insankaynaklari.com. “Kadınların ve Gençlerin En Hızlı Yükseldiği Sektörler” (erişim tarihi 07 Mayıs 2001)
http://www.kobifinans.com.tr/tr/bilgi_merkezi/020709/6080/5 (erişim tarihi 02 Mart 2008)
http://www.ksgm.gov.tr/kadındurumu.pdf (erişim tarihi 18 Nisan 2008).
http://www.ksgm.gov.tr/belgeler/cedaw.doc (erişim tarihi 1 Mayıs 2008).
http://www.tisk.gov.tr (erişim tarihi 2 Mart 2008).
http://unstats.un.org (erişim tarihi 13 Mart 2008).