Ö. Selçuk EMSEN, Süleyman Arif TURAN, Hayati AKSU

Sınır testi ile enflasyon ve ekonomik büyüme ilişkileri: Türkiye üzerine incelemeler

Bu çalışmada enflasyon ve ekonomik büyüme üzerine ilişkiler araştırılmıştır. Söz konusu literatürde enflasyon ve ekonomik büyüme ilişkilerine bakış açısı üç temel noktada yoğunlaşmaktadır. Bunlardan ilki, enflasyon- ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin pozitif; ikincisi, ilişkinin olmadığı ve üçüncüsü de ilişkinin ters yönlü olduğudur. Pozitif ilişkinin varlığını savunan görüş ise belirli bir eşik değere ya da enflasyonda belirli bir sınıra kadar olan yapıda büyüme üzerine etkilerin olumlu olacağını ortaya koyarken; bu eşik değerin aşılması halinde yansız ve hatta negatif etkilerin ortaya çıkacağına temas eder. Diğer taraftan bu etkilenmenin de ancak kısa vadede görüleceği; uzun vadede ise yansızlığa temaslar söz konusudur. Enflasyon-büyüme ilişkilerini ele alan çalışmalarda genelde regresyon, birim kök ve eş bütünleşme analizi yapıldığı; ancak özellikle Türkiye üzerine yapılan çalışmalarda Cobb- Douglas tipi bir analize gidilmediğinin eksikliği dikkati çekmiştir. Çalışmada Cobb-Douglas tipi bir büyüme eşitliğinden hareketle yapılan sınır testi tahmini sonucu, Türkiye ekonomisinde büyüme ve enflasyon oranı arasındaki ilişkilerde kısa dönemde cari enflasyonun büyüme üzerine etkilerinin negatif olduğu ve bir dönemli gecikmesinin ise pozitif olduğu; net etkinin ise birbirini götürerek yansızlığa sebebiyet verdiği gözlenmiştir. Yapılan uzun dönemli tahminde de benzeri sonuçların ortaya çıktığı, dolayısıyla enflasyonun büyüme üzerine etkilerinin olmadığı ve bu nedenle Türkiye ekonomisinde uzun yıllardır süregelen yüksek enflasyon olgusunun ekonomik büyümede belirsizlik ortamına yol açarak olumsuz etkiler doğurduğu söylenebilir.

The relationships between inflation and economic growth with ARDL approach: Studies on Turkey

In this study, the relationship between inflation and economic growth is investigated. Perspectives on the relationship between inflation and economic growth focus on three points in the literature on this issue. The first view argues that there is a positive relationship between inflation and economic growth, the second one claims no relationship, and the third one asserts that relationship is negative. The view claiming the existence of a positive relationship contends that the effects on growth structure up to a certain value threshold or a certain limit in the inflation and that if the value threshold is exceeded neutral and even negative effects will be engendered. On the other hand, this response can only be observed in the short term, whereas in the long run neutral effects are discussed. In the studies dealing with inflation-growth relationship, regression, unit root and co-integration analysis are conducted in general, but the absence of Cobb-Douglas analysis attracts attention particularly in the studies related to Turkey. In this study, beginning with a Cobb-Douglas type growth equation, a result of the analyses using limit test predictions, it is observed that current inflation rate has negative effects on growth in the short term in Turkish economy and that one period later, the effects turn into positive and that net effect causes neutrality. In the long run predictions, it can be stated that similar results are found and therefore, inflation has no effect on growth. Hence, it can be concluded that the on-going high inflation for many years in Turkey led to negative effects by causing uncertainty on economic growth.

PDF

___

Aykırı, M. (2008). Ekonomik Büyüme-Enflasyonİşsizlik İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama (1980–2005), (Yükseklisans Teiz, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), Kars, 2008.
Ahmed, S. ve Mortaza M. G. (2005). “Inflation and Economic Growth in Bangladesh: 1981-2005,” Policy Analysis Unit (PAU), Working Paper Series: WP 0604.
Artan S. (2006). “Türkiye’de Enflasyon, Enflasyon Belirsizliği ve Büyüme” Türkiye ekonomi Kurumu Tartışma Metni (2006:14): 1-19.
Barro, R. J. (1995). “Inflation and Economic Growth”, Bank of England Quarterly Bulletin, 35 (2): 407- 443.
Barro, R. J. (1996). “Determinants of Economic Growth: A Cross-Country Empirical Study”, NBER Working Paper, No: 5698. Journal of Comparative Economics, Elsevier, 26(4): 822-824.
Barışık, S. ve Çetintaş, H. (2008). “Para Politikası araçlarının Etkinliği Perspektifinden Türkiye’de Zorunlu Karşılıkların GSYİH ve Yatırımlar Üzerindeki Etkileri:1987-2004 Dönemine İlişkin Ekonometrik Analiz”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (16): 116- 138.
Berber, M. ve Artan, S. (2004). “Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:Türkiye Örneği”, Ekim-2004 (http ://www.tek. org.tr): 1-14.
Damodar N. G. (2001). Temel Ekonometri, (Çev: Ü. Şenesen ve G. G. Şenesen), Literatür Yayıncılık, İstanbul, 2001.
Çelik, S, Deniz, P. ve Eken, S. (2008). “Eşbütünleşme Analiziyle Altı Gelişmekte Olan Ülke İçin İkiz Açıklar Hipotezi”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, DEÜ İİBF İktisat Bölümü, 20-22 Şubat, İzmir.
Emsen, Ö. S. (1998). Döviz Kuru Ekonomisi ve Türkiye’deki Uygulamaları, (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü) Erzurum, 1998.
Ericson, N.R., Irons, J. S. and Tryon, R. W. (2000). Output and inflation in the long run. Board of Governors of the Federal Reserve System, International Finance Discussion Papers, No: 687.
Fischer, S. (1983). “Inflation and Growth”, NBER Working Paper Series, WP No:1235.
Fischer, S. (1993). “The Role of Macroeconomic Factors in Growth”, Journal of Monetary Economics, 32 (3): 485-511.
Gokal, V. ve Hanif, S. (2004). “Relationship Between İnflation and Economic Growth”, Economics Department Reserve Bank of Fiji.
Ghosh, A. and Philips, S. (1998). “Warning: Inflation May Be Harmful to Your Growth”, International Monetary Fund: 68-98.
Gillman, M., Haris, M. and Matyas, L. (2002). “Inflation and Growth: Some Theory and Evidence”, http://econpapers.repec.org/cpd/2002/42_Harris_ 2.pdf (Kasım 2009).
Günaydın, İ. (2004). “Bütçe Açıkları Enflasyonist midir? Türkiye Üzerinde İnceleme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1): 158-181.
Harman, O. (2007). Enflasyon ve Büyüme Etkileşimi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul-2007.
İli, İ. (2008). The Relationship Between İnflation and Growth in Turkey, (Yükseklisans Tezi- Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), İstanbul, 2008.
Judson, R. and Orphanides, A. (1996). “Inflation, Volatility and Growth”, May 1996.
Kalkan, M. (1999). Dönemde Enflasyonun Büyüme Maliyeti, (Yükseklisans Tezi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara, 1999.
Karaca, O. (2003). “Türkiye’de Enflasyon-Büyüme İlişkisi: Zaman Serisi Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi,4 (2): 247-254.
Karaçor Z., Şaylan, Ş. ve Üçler, G. (2009). “Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi (1990-2005)”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:2, Sayı: 2, s.60-74.
Kibritcioglu, A. (2001). “Causes of Inflation in Turkey: A Literature Survey with Special Reference to Theories of Inflation”, University of Illinois at Urbana Champaign”, Economics Bulletin,43-76.
Kibritçioğlo, A. and Diboğlu, S. (2003). “Inflation, Output Growth, and Stabilization in Turkey (1982- 2002)”, Journal of Economics and Business,, 43-61.
Li, M. (2006). “Inflation and Economic Growth: Threshold Effects and Transmission Mechanism” University of Alberta: 8-14.
Mallik, G. ve Chowdhury, A. (2001). “Inflation and Economic Growth: Evidence from four South Asian Countries”, Asia-Pacific Development Journal, 8 (1), 123-135.
Motley, B. (1998). “Growth and Inflation: A Cross- Country Study”, Economic Review, 15-28.
Pesaran, M. H., Yongcheol, S. and Richard, J. S. (2001). “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics. 16: 289–326.
Pyndick, R. and Solimano, A. (1993). “Economic Instability and Aggregate Investment”, NBER Macroeconomics Annual, 259-303.
Stiglitz, J. (2002). Küreselleşme Büyük Hayal Kırıklığı, (Çev. Arzu Taşçıoğlu ve Deniz Vural), Plan B, İstanbul, 2002.
Taban, S.(2008) “Türkiye’de Enflasyon-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır testi Yaklaşımı”, TİSK Akademi, 2008, Sayı:3(5), ss.145-167.
Tarı, R. (2002). Ekonometri, 2. Basım, Kocaeli Üniversitesi Yayın No 172, İstanbul, 2002.
Telatar, F. ve Abiyev, V. (2010). “Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Üretim Değişkenliği Değiş-Tokuş İlişkinin Dinamik analizi”,Tisk Akademi, 5 (9): 82-111.
Terzi, H. ve Oltulular, S. (2004). “Türkiye’de Ekonomik Büyüme-Enflasyon Süreci: Sektörler İtibariyle Ekonometrik Bir Analiz”, Bankacılar Dergisi, 50: 19-33.
Turhan, S. E.(2007). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği, (Yükseklisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi), Kahramanmaraş, 2007.
TÜSİAD(2002). Enflasyon ve Büyüme Dinamikleri, TÜSİAD Yayınları, Yayın No: 2002-12/341, İstanbul, 2002.
Uygur, E. (2003). “Enflasyon Dinamiği ve İstikrar”, İktisat/İşletme ve Finans Dergisi, Yıl:18, sayı:211: 50-67.
Uygur, E. (2001). “Enflasyon, Para ve Mali Baskı: İktisat Politikasında Geri Kalmışlık”, İktisat/İşletme ve Finans Dergisi, Yıl:16, sayı:189.sayfa:7-23.
Uysal, D., Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2007). “Türkiye Ekonomisinde Vektör ve Otoregresif Model İle Enflasyon- Büyüme İlişkisinin Analizi” ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 8: 55–71.
Xiao, J. (2009). “Relationship between Inflation and Economic Growth of China: Empirical Study from 1978 to 2007”, Lund Universty Department of Economic History Thesis.
Vaona, A ve Shiavo, S. (2005). “Semiparametric Evidence on The Long-Run Effects of Inflation on Growth” Discussion Paper(20).
Yılmaz, Ö. ve Kaya, V. (2007). “Bölgesel Enflasyon Bölgesel Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Zaman Serisi ve Panel Veri Analizleri” İktisat İsletme ve Finans, sayı: 247: 62-78.
World Bank. World Development Indicators, http:// ddp-ext.worldbank.org/ext/DDPQQ/report. do?method=showReport. (Aralık 2009).